Khổ như bệnh gút !

Ảnh: Shutterstock

Bệnh gút (gout) trong dân gian gọi là bệnh thống phong. Theo tiến sĩ - bác sĩ Đại Phi Vân, Khoa Cơ xương khớp Bệnh viện Triều An, TP.HCM, bệnh gút có những triệu chứng sau đây: bệnh nhân cảm thấy sưng nóng đỏ, đau một khớp, thường là khớp bàn đốt chân cái. Có khoảng 85% trường hợp chịu các cơn đau về đêm, đau cấp, đau dữ dội, ngoài ra có thể có cơn đau viêm đốt bàn tay, cổ tay hay khuỷu...

Tiến sĩ - bác sĩ Đại Phi Vân chỉ rõ vai trò của rượu bia đối với căn bệnh này: “Trước đây, bệnh gút là bệnh của vua chúa, người giàu (vì ăn uống quá nhiều). Nay, nó trở thành một bệnh rất phổ biến nhất là ở VN vì dân ta tiêu thụ quá nhiều bia rượu. Theo thống kê, tỷ lệ bị bệnh là 5-28/1.000 đàn ông ở tuổi trung niên lớn hơn 40 tuổi và 1-6/1.000 ở phụ nữ thường sau mãn kinh. Hiện nay, bệnh gút có khuynh hướng trẻ hóa do chế độ ăn uống không hợp lý. VN là nước tiêu thụ nhiều rượu bia trên thế giới cộng thêm chế độ ăn nhiều hải sản, các loại ốc, thịt đỏ, cá hồi (những loại thức ăn có nhiều chất purine) nên số người bị bệnh ngày càng tăng.

Gút là bệnh được biết từ thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên, nhưng mãi đến giữa thế kỷ thứ 20 loài người mới hệ thống hóa về cơ chế bệnh sinh và điều trị. Hiện nay, rất nhiều cơ sở y tế, đông y cũng như tây y, điều trị căn bệnh này.

Theo tiến sĩ - bác sĩ Đại Phi Vân, bệnh gút do thoái hóa chất purine có trong thức ăn thành axít uric, thành monosodium urate lắng đọng trong dịch khớp gây viêm khớp cấp tính và gây đau nhức. Uống nhiều bia là nguyên nhân gây nên cơn gút cấp vì bia tăng thoái biến chất ATP đồng thời giảm đào thải chất urate ở thận tạo nên chất guanosine.

Theo bác sĩ Đại Phi Vân, bệnh lý gút thường kèm theo một số bệnh khác như tăng huyết áp, béo phì, bệnh tim mạch hoặc các bệnh nội khoa khác như bệnh thận, các bệnh lý về tuyến giáp... Những căn bệnh đi kèm này nếu không được kiểm soát và điều trị có thể gây tử vong.

Bệnh gút không phải là bệnh nan y. Người bị gút có thể được chữa khỏi hẳn nếu kiên trì điều trị và thay đổi lối sống đồng thời tích cực điều trị các bệnh kèm theo như béo phì, tăng huyết áp, các bệnh lý về thận, bệnh lý về tuyến giáp...

Đối với những người có dấu hiệu bị bệnh, khi còn đau ở khớp nên khám các bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp để được xét nghiệm và định bệnh chính xác, gồm xét nghiệm máu tổng quát, nước tiểu và chức năng thận, lấy dịch khớp để tìm tinh thể urate và phân biệt các bệnh lý lắng đọng tinh thể.

Việc điều trị bệnh gút đòi hỏi mất nhiều thời gian, người bệnh phải kiên trì tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ cũng như các chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý. Khi chẩn bệnh, các bác sĩ sẽ xét nghiệm và phân tích, tìm ra các cơ chế bệnh sinh khác nhau, như tăng tổng hợp hay giảm đào thải chất urate để có phương pháp điều trị hiệu quả.

Bệnh có thể điều trị với điều kiện phải theo dõi lâu dài để tránh tạo các hạt tophi ở ngón chân, ngón tay (quá trình tạo tophi ít nhất là 10 năm từ khi cơn đau cấp đầu tiên) gây tàn phế và tử vong do các bệnh lý khác về nội khoa như tim mạch, suy thận... Điều trị các bệnh lý đi kèm với bệnh gút rất quan trọng.

Đối với người đang bị bệnh hoặc có tiền căn gút, một chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý là rất cần thiết. Chế độ ăn nên ít calo để tránh béo phì và tập thể dục để giảm cân; giảm các chất béo bão hòa, mỡ, đường, chất bột, tăng cường rau cải; giảm các loại hải sản, các loại ốc; giảm thịt đỏ, nội tạng động vật, giảm các loại rượu bia (riêng rượu vang, nếu uống ở mức độ hợp lý thì không sao).

Có nhiều nguyên nhân khiến người ta bị bệnh gút, nhưng nếu bạn là người ưa bia bọt, cách tốt nhất là nên hạn chế thú vui này. Nếu nhậu nhẹt quá đà, chẳng những bạn sẽ đối mặt với các nguy cơ liên quan tới gan, thận, thần kinh... mà còn “đóng góp” vào quá trình trẻ hóa và phổ biến một căn bệnh nguy hiểm là bệnh gút.