Cuốn sách do NXB Thế Giới và Omega Plus ấn hành đúng dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh và 10 năm ngày mất của Georges Condominas (1921 - 2011). Tác phẩm là bộ sưu tập những tư liệu thô rút ra từ các sổ tay ghi chép của Condominas trong thời gian sống tại Sar Luk (thuộc vùng Tây nguyên của VN), dựa trên tư liệu ông quan sát và tìm hiểu tại chỗ, không qua phiên dịch, trong 2 năm.
Ông sống hòa mình với người M’nông Gar ở Sar Luk - những người bán du mục ở cao nguyên Việt và tạo nên tên tuổi của Condominas trong ngành dân tộc học. Nhờ sự cần mẫn nghiên cứu và ghi chép của ông, lần đầu tiên thế giới biết đến sự tồn tại của người M’nông Gar - một nhánh nhỏ của dân tộc M’nông, cùng với cách ăn mặc, sinh hoạt, hoạt động kinh tế, đời sống tinh thần và những phong tục tập quán đặc sắc của họ.
Hii saa bri... (Chúng tôi đã ăn rừng...) thường được người M’nông Gar dùng để chỉ một năm nào đó đi kèm với một địa danh nhất định. Đây là cách tính thời gian đặc biệt của người M’nông Gar, thời gian được gọi tên bằng những vạt rừng do họ phát và đốt để gieo trồng hằng năm. Chúng tôi ăn rừng Đá-Thần Gôo là tên mà người dân ở làng Sar Luk dùng để gọi năm trồng trọt kéo dài từ cuối tháng 11.1948 đến đầu tháng 12.1949, cũng là khoảng thời gian mà Georges Condominas cùng hòa đồng với cuộc sống sinh hoạt của người bản địa và ghi chép lại những gì “mắt thấy tai nghe” để viết nên một biên niên sử cho Sar Luk.
Dưới ngòi bút sắc sảo của đôi mắt quan sát tỉnh táo, nhà dân tộc học đam mê khoa học thuần túy đứng ngoài chính trị đã có cái nhìn từ bên trong và miêu tả từng tập tục, lễ hội, từng lời nói, cử chỉ của người M’nông Gar một cách sống động, tường minh và chân thật hơn bao giờ hết. Qua Chúng tôi ăn rừng, Georges Condominas còn mang đến cho độc giả không chỉ những khía cạnh khác nhau trong đời sống của nhóm người M’nông Gar, mà qua đó tác giả còn dựng lên một mô hình cấu trúc xã hội của họ. Condominas viết Chúng tôi ăn rừng “để đáp ứng mong ước trao gửi một thông điệp hữu nghị tối hậu”, thực hiện một nghĩa vụ tình bạn cũng là để trả ơn người M’nông Gar ở Sar Luk đã cho phép ông được sống cùng, chấp nhận ông đến với thế giới của họ một cách chân thành và từng cứu mạng ông.
Điều khá bất ngờ là tác giả Georges Condominas cất tiếng khóc chào đời và trải qua thời thơ ấu tại Hải Phòng. Ông từng học cử nhân luật và mỹ thuật tại Hà Nội, rồi sang Pháp học ngành văn học và dân tộc học ở Paris và sau đó quay trở lại nơi sinh ra để thực hiện chuyến điền dã đầu tiên ở vùng người M’nông Gar. Ngoài Chúng tôi ăn rừng, ông còn nhiều tác phẩm độc đáo khác như: Fokon’olona và những tập thể nông thôn ở Imerina, Không gian xã hội vùng Đông Nam Á, Đạo Phật ở làng...
Bình luận (0)