Kỳ tích y khoa can thiệp bào thai

Vai trò bệnh viện nhi tuyến cuối

Bệnh viện Nhi đồng 1 giữ vai trò bệnh viện nhi tuyến cuối khu vực phía nam, phát triển chuyên khoa sâu với 5 mũi nhọn: hồi sức cấp cứu; bệnh lý nhiễm trùng và dịch bệnh ở trẻ em; bệnh lý sơ sinh; phẫu thuật trẻ em; và can thiệp tim mạch.

Tim mạch là một trong những chuyên khoa có bước tiến nổi bật, tiếp cận nhiều kỹ thuật hiện đại của thế giới. Trong đó, kỹ thuật thông tim can thiệp bào thai được thực hiện bởi ê kíp Bệnh viện Nhi đồng 1 phối hợp Bệnh viện Từ Dũ được xem là một cột mốc rất quan trọng.

Kể về mốc son này, Th.S-BS Nguyễn Thị Thanh Hương, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 1, không khỏi xúc động: "Thành tựu này không chỉ là bước tiến vượt bậc của ngành y tế TP.HCM và Việt Nam, mà còn tạo tiếng vang trong khu vực khi được ghi nhận là ca can thiệp bào thai đầu tiên trên toàn Đông Nam Á".

Ảnh: BVCC

Để làm chủ kỹ thuật, đội ngũ của bệnh viện đã trải qua hàng ngàn ca mổ tim, thông tim, hoàn thiện kỹ thuật siêu âm bào thai nhằm chẩn đoán chính xác và đưa ra chỉ định can thiệp phù hợp.

Theo bác sĩ Hương, nhiều tật tim bẩm sinh nếu chờ đến sau sinh mới can thiệp thì kết quả điều trị khó đạt như mong muốn, đặc biệt là nhóm tim một thất. Với dị tật này, các phương pháp điều trị, can thiệp hay phẫu thuật khi trẻ đã chào đời đều không thể xử trí triệt để. Không ít em bé đã thai lưu trong bụng mẹ hoặc chào đời trong tình trạng quá yếu, không thể "theo đuổi" hành trình can thiệp dồn dập sau sinh.

"Việc can thiệp tim mạch cho bào thai trong bụng mẹ là một thách thức lớn. Các bác sĩ phải đưa kim xuyên qua thành bụng và tử cung người mẹ, tiếp tục đi qua thành ngực của thai nhi rồi mới tiếp cận được quả tim nhỏ chỉ bằng trái dâu. Chúng tôi không được phép sai vì chỉ một lệch nhỏ cũng có thể đánh đổi bằng mạng sống của em bé", bác sĩ Hương nhấn mạnh.

Bằng nỗ lực không ngừng nghỉ của đội ngũ y bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 1 và Bệnh viện Từ Dũ, ca thông tim can thiệp bào thai đầu tiên được thực hiện vào ngày 4.1.2024 đã thành công, mở ra cơ hội sống cho những đứa trẻ không may mắc dị tật bẩm sinh.

Ảnh: BVCC

"Là một thành viên trong ê kíp can thiệp bào thai, tôi thật sự xúc động và tự hào. Suốt quá trình chuẩn bị, cả ê kíp đã đồng lòng, kiên định, dự phòng mọi tình huống có thể xảy ra. Khoảnh khắc bác sĩ Tín (TS-BS Đỗ Nguyên Tín, Trưởng khoa Tim mạch can thiệp, Bệnh viện Nhi đồng 1; giảng viên bộ môn Nhi, Trường đại học Y Dược TP.HCM - PV) can thiệp thông van tim cho bào thai, hình ảnh siêu âm hiện lên dòng chảy qua van động mạch phổi đã thông suốt, chúng tôi vỡ òa, ôm chầm lấy nhau vì quá hạnh phúc", bác sĩ Hương nghẹn ngào nhớ lại.

Đến nay, ê kíp can thiệp bào thai Bệnh viện Nhi đồng 1 - Bệnh viện Từ Dũ đã thực hiện thành công 11 ca.

Ca thông tim bào thai thứ 11 đã được thực hiện thành công tại Bệnh viện Từ Dũ vào ngày 14.10 vừa qua. Đây là bước tiến quan trọng trên hành trình hoàn thiện hồ sơ pháp lý và được Bộ Y tế ra quyết định đưa kỹ thuật "Thông tim can thiệp trong bào thai" vào danh mục kỹ thuật chính thức đầu tiên của VN.

Hành trình xây dựng trung tâm nhi khoa của Đông Nam Á

TS-BS Ngô Ngọc Quang Minh, Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 1, cho biết nhiều năm qua bệnh viện tập trung phát triển các kỹ thuật chuyên sâu, giữ vững vai trò bệnh viện nhi tuyến cuối của khu vực phía nam. Trong đó, Trung tâm tim mạch của bệnh viện là một trong những đơn vị tiêu biểu. Năm 2023, trung tâm được tổ chức Children's Heartlink (Mỹ) công nhận là Trung tâm tim mạch xuất sắc (Center of Excellence).

Bên cạnh đó, Trung tâm hồi sức cấp cứu của bệnh viện đã triển khai nhiều kỹ thuật chuyên sâu như: lọc máu, hạ thân nhiệt chỉ huy, ECMO (lọc máu tuần hoàn ngoài cơ thể)… giúp cứu sống nhiều bệnh nhân mà trước đây đa phần tử vong. Đặc biệt, quy trình "báo động đỏ" do bệnh viện xây dựng đã cứu sống nhiều bệnh nhân nguy kịch; được Sở Y tế TP.HCM và Bộ Y tế nhân rộng trong cả nước.

Sau hơn 20 năm hình thành và phát triển, Trung tâm sơ sinh của bệnh viện trở thành đơn vị chuyên sâu hàng đầu khu vực phía nam, đạt chuẩn chăm sóc tăng cường sơ sinh cấp độ 4 - mức cao nhất theo phân loại của Hiệp hội Nhi khoa Mỹ. Trung tâm làm chủ nhiều kỹ thuật chuyên sâu như: thở máy rung tần số cao, hạ thân nhiệt, thông tim can thiệp, phẫu thuật tim - dị tật bẩm sinh, lọc máu liên tục, thay huyết tương…

Đối với mũi nhọn bệnh lý nhiễm trùng và dịch bệnh, Trung tâm bệnh lý truyền nhiễm và dịch bệnh của bệnh viện là ngọn cờ đầu trong công tác phòng chống dịch bệnh cho trẻ em. Bệnh viện Nhi đồng 1 là tuyến cuối tiếp nhận và điều trị các bệnh dịch phức tạp như sốt xuất huyết, tay chân miệng, sởi, nhiễm trùng thần kinh trung ương, lao, HIV/AIDS..., góp phần kiểm soát dịch bệnh ở khu vực phía nam.

Ảnh: Duy Tính

Bên cạnh 5 mũi nhọn chuyên sâu, bệnh viện cũng đẩy mạnh phát triển toàn diện tất cả chuyên khoa khác.

Trung tâm tầm soát và điều trị bệnh lý võng mạc ở trẻ non tháng (ROP) của bệnh viện đã đem lại ánh sáng cho hơn 10.000 trẻ em mắc bệnh lý võng mạc. Bệnh viện Nhi đồng 1 là trung tâm duy nhất ở miền Nam triển khai hầu hết các kỹ thuật chuyên sâu giúp trẻ sinh non có nguy cơ mù lòa được can thiệp, điều trị kịp thời.

Trung tâm điều trị toàn diện cho trẻ em khe hở môi vòm tại bệnh viện đã mang lại cuộc sống mới cho hơn 10.000 trẻ em khuyết tật khe hở môi vòm (sứt môi chẻ vòm) trong 10 năm qua.

Trong giai đoạn 2020 - 2025, bệnh viện phát triển thêm Khoa Sơ sinh 2 - chuyển hóa - di truyền giúp tiếp nhận chẩn đoán và điều trị cho nhóm bệnh rối loạn chuyển hóa bẩm sinh và di truyền nặng, phức tạp, trước đây hầu hết bệnh nhi gần như tử vong ngay trong giai đoạn sơ sinh.

Hướng tới giai đoạn 2025 - 2030, Bệnh viện Nhi đồng 1 đặt mục tiêu trở thành trung tâm y tế chuyên sâu về nhi khoa hàng đầu của khu vực Đông Nam Á. Để đạt mục tiêu này, bệnh viện xác định phát triển bền vững trên nền tảng "kiềng ba chân": Trụ cột thứ nhất là tiếp tục mở rộng và nâng cao kỹ thuật chuyên môn, giữ vai trò chỗ dựa chuyên môn vững chắc cho các bệnh viện tuyến trước và hệ thống y tế cơ sở. Thứ hai là cải tiến chất lượng điều trị và chất lượng phục vụ, hướng đến nâng cao mức độ hài lòng của người bệnh lẫn nhân viên y tế. Đồng thời, bệnh viện không ngừng đổi mới sáng tạo, nghiên cứu khoa học, sáng kiến cải tiến.