Món ngũ cốc má rang - truyện ngắn của Đặng Khuất Hậu (Bình Định)

Chợt nghe tiếng nổ lách tách phát ra từ phía sau nhà, hình như là tiếng nổ của than củi. Tôi mở mắt ra, đúng là tiếng than nổ trong cái lò củi đang cháy đỏ.

Không cần quan sát thêm tôi cũng biết người ngồi quạt bếp đó là má. Hôm trước có nghe má nói sẽ mua vài ký hạt ngũ cốc về rang xay cho con út Linh. Nó bầu bì đã gần hai tháng nay mà chưa cho nó cái gì. Má nói:

- Ngộ nhỡ phía chồng nó trên đó suy nghĩ không thấu, rồi đánh giá thì không hay.

Tôi nghe má nói vậy vội cắt lời:

- Sao má hay sống kiểu sợ người khác gièm pha thế, cứ sống tốt cho mình đã. Xã hội giờ phức tạp, rối rắm, mỗi người mỗi ý, làm sao má sống vừa lòng hết người ta được. 

Má nghe tôi nói thế liền tỏ thái độ không hài lòng. Tôi hiểu má:

- Nếu má muốn cho con út ngũ cốc thì má chạy sang quán cô Trang mua vài ký người ta làm sẵn là xong. Bột làm sẵn trong lon vừa đẹp, vừa tiện lợi, má cần chi phải vất vả, tự làm khổ mình. 

- Bột làm sẵn không an toàn, pha tạp đủ loại, không tốt cho bà bầu - Nghe má phản đối thế, tôi đành im lặng.

Thứ ngũ cốc má rang gồm đủ loại có cả đậu đen, gạo lứt, đậu xanh, đậu nành… toàn những loại hạt rất tốt cho bà bầu. Mặc cho trời oi bức, cộng thêm cái nóng không mấy dễ chịu của lò than, mồ hôi má tuôn ướt như ai dội. Má vẫn cần mẫn ngồi quạt và rang. Má cẩn thận phân loại từng hạt bị rang cháy, tiện tay, má liệng cho mấy con gà má nuôi đang đợi sẵn dưới góc nhà. Kể cũng lạ, những lúc người ta nghỉ ngơi, má lại loay hoay làm đủ thứ việc: rửa chén, lau cầu… đặc biệt là chăm sóc mấy con gà của má. Có thể nói, việc má nuôi gà ngoài lợi nhuận theo mục đích thuần túy, má còn có tình yêu đặc biệt với loài động vật này. Những hôm trời mưa, má sợ gà ướt mưa, ra bắt từng con vào hiên. Ngược lại, những chú gà được má nuôi cũng hiểu được tình yêu má dành cho chúng, chúng luôn quấn quýt bên chân mỗi khi má ra sau nhà cho chúng ăn.

Mấy ngày sau, trời tháng hè miền Trung vẫn oi bức, tôi lại nghe tiếng lốc cốc vang lên dưới sau nhà. Lần này không phải tiếng than củi nổ mà là tiếng đập quả óc chó. Má nói bà bầu cần phải bổ sung hạt của quả óc chó thì con sinh ra mới thông minh. Chính vì vậy mà má cặm cụi cả buổi trưa để đập từng quả óc chó trộn thêm vào số ngũ cốc má đã rang mấy ngày trước. Xong xuôi má vẫn không quên mấy con gà dưới hiên. Má lại xắt chuối, trộn cám cho chúng ăn. Nhìn thấy mấy con gà cứ há hốc miệng, giang cánh thở giữa cái nóng như đốt mà má xót dạ. Sau nhiều ngày nóng bức, chiều hôm nay trời cũng bắt đầu chuyển mưa giông. Những khối mây đen đặc nhanh chóng phủ kín khắp nơi, những tia chớp và tiếng nổ giông dữ dội vang lên nối tiếp như xé toang bầu trời. Má vội lấy đồ đạc đang phơi vào hiên nhà. Nhìn thấy nhiều nhà kế bên cũng phơi nhiều đồ đạc nhưng không thấy ai động tĩnh, má vội chạy sang từng nhà gọi í ới:

- Trời mưa rồi! Lấy đồ vào!

Vẫn im ỉm. Có lẽ họ đã rời nhà đi làm. Trời sắp mưa. Nghĩ tới cảnh đồ đạc người ta bị ướt má không chịu được, thế là má lại tất bật thu lượm đồ đạc từng gia đình gom vào nhà cho họ. Lượm xong đồ đạc tươm tất cho mọi người, người má cũng ướt sũng. Nhưng má lại thấy vui vì vừa cất kịp đồ cho người ta khỏi bị ướt. Rồi cơn mưa trút xuống, mưa giăng khắp nơi, qua từng con hẻm, con ngõ, nước chảy thành dòng, rửa trôi vạn vật.

Sáng nay chủ nhật, những người làm viên chức như tôi đều được nghỉ. Má tranh thủ làm những việc nhặt nhạnh của má. Xong xuôi má dắt xe đi, má nói đi xuống xóm dưới xay bột cho con út. Sẵn tiện ghé nhà bác Đức mua cái chậu về đựng nước cho gà vì hôm qua trời mưa trôi đi mất. Trước khi đi, má không quên dặn tôi, nếu có chất hàng nhớ chừa chỗ cho con gái chú Tính ngoài Vĩnh Tuy vào gửi xe nhờ. Chú Tính là bạn của ba tôi từ xa xưa khi ông còn sống. Hồi đó với lối sống giản dị, nghĩa tình, ba má tôi đi đâu, gặp ai cũng được người ta kết nghĩa tâm giao. Chú Tính là một trong những số đó. Nay chú có con gái học lớp mười, nhà tôi lại ở gần trường cấp ba, nên không chỉ riêng con chú Tính mà nhiều học sinh khác cũng bắt chước gửi ké cho tiện. Má vui vẻ bao hết. Không những vậy, chị Hoa bán bánh hỏi gần nhà vì đắt khách không chỗ đậu xe, hỏi má cho khách gửi nhờ, má cũng vui lòng. Nhà cửa chật chội, nào là hàng lá cây, ve chai… và xe cộ người ta gửi ngổn ngang. Nhiều lúc, những người gửi xe không có ý thức, dựng xe ném vãi khắp nơi chắn cả lối đi, má sợ tôi khó chịu, lại đi sắp xếp từng chiếc cho gọn gàng.

Đến xế trưa thì má về, trên xe đạp cà tàng của má lỉnh khỉnh đủ thứ đồ đạc. Lủng lẳng phía trước có lẽ là túi bột ngũ cốc, phía sau là đống giấy tạp và mớ ve chai má thu mua ở xóm dưới. Tuy dáng người thấp nhỏ nhưng má có sức khỏe dẻo dai, má chở mọi thứ đồ đạc từ những thứ nặng trịch đến những vật cồng kềnh, tất cả đều dồn vào cái "siêu xe" của má, giống như má chở hết cả thế giới vậy. Má đâu cho mình nghỉ ngơi chút nào. Vừa về tới nhà lại xốc xổ đống ve chai vừa mua để phân loại. Lúc đó, má chợt thấy chiếc máy sấy màu hồng người ta bán còn mới tinh giống như chưa hề sử dụng. Má nghĩ chắc người ta bán nhầm, lại vội vã đạp xe xuống trả lại cho người ta. Hóa ra cái máy sấy đó đã hư thật. Vì cái tính thật thà của má mà trong xóm ai cũng quý, có thứ phế liệu gì bán được đều kêu má thu mua.

Trên chiếc võng đu đưa giữa trưa hè nóng bức, tôi đang chợp mắt thì nghe tiếng má nói chuyện điện thoại. Còn ai vào đây nữa, chắc là má nói chuyện với con út Linh. Rõ ràng là vậy, trong lúc mơ màng tôi nghe má bảo con út Linh về lấy bột ngũ cốc. Mấy bữa nay má gọi miết mà chẳng thấy nó về, có lẽ nó bận việc bên chồng mà không về được. Lo sợ bột ngũ cốc để lâu sẽ vón cục, sinh nấm mà má cứ lụi cụi phơi ra phơi vào. Công việc của má cứ vậy, lặt vặt, bận rộn suốt ngày. Vừa làm mẹ, vừa làm bà và làm cả… "bảo mẫu" nữa. Cái từ "bảo mẫu" không phải ngẫu nhiên tôi phong cho má mà xuất phát từ tấm lòng độ lượng, bao dung của má. Cứ mỗi khi ai đó trong xóm có công việc gì đều dắt con, dắt cháu sang nhà má gửi nhờ. Có lúc má vừa giữ cháu ngoại vừa giữ con cháu người ta vài ba đứa. Nhiều người còn lầm tưởng là cơ sở giữ trẻ. Má giữ bọn trẻ ở đây đều là sự nhờ vả của mọi người. Họ gửi con cháu cũng vì bất đắc dĩ. Má hiểu điều đó, cộng thêm tình yêu con trẻ của mình, nên lúc nào má cũng vui vẻ đón nhận. Má chăm sóc bọn trẻ rất đàng hoàng và trách nhiệm. Cả đời má vất vả, khổ cực vì chồng vì con rất nhiều, nay lại vì cháu. Trước khi ba tôi qua đời, trong một thời gian dài ông đã trải qua cơn bạo bệnh đã làm má khổ hơn nửa cuộc đời. Một thân má vừa làm nuôi chồng, nuôi con, vừa xoay trở đủ bề. Đến giờ vẫn còn khổ. Bây giờ má có thêm bé Nâu - cháu ngoại của má, tất nhiên bà phải thay tôi giữ bé vì tôi phải đi làm. Giữ bé Nâu, thỉnh thoảng phải giữ con người, má đều làm được. Trước kia má khổ nhiều rồi, giờ khổ thêm nữa cũng chẳng sao.

Chiều nay trời lại sắp đổ mưa, những cột mây trên bầu trời kéo lại chuẩn bị trút nước xuống. Thấy tôi vừa đi làm về, má vội giao bé Nâu lại cho tôi, kèm lời nhắc nhở:

- Sẵn trông giúp thằng Tí Em con anh Cuội nhà kế bên, xíu nữa ba nó đi làm về qua đón.

Nói xong má đạp xe đi, tôi hỏi với theo:

- Trời sắp mưa rồi. Má đi đâu vậy? 

- Má đem bột ngũ cốc lên cho con út, sẵn tiện thăm nó, mấy bữa nay không thấy nó về, má nhớ nó quá!