Người dân bị thu hồi đất có thể được đền bù bằng đất, tiền hoặc nhà ở

Chính phủ vừa có tờ trình dự án luật Đất đai gửi Quốc hội sau khi tiếp thu ý kiến nhân dân đầu năm 2023, dự kiến sẽ được Quốc hội cho ý kiến lần thứ 2 tại kỳ họp thứ 5, tổ chức tháng 5 tới.

GIA HÂN

Liên quan tới vấn đề bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất là nội dung nhận được nhiều ý kiến góp ý nhất, báo cáo của Chính phủ cho biết, đã có nhiều tiếp thu, chỉnh lý.

Cụ thể, tại nguyên tắc về bồi thường, hỗ trợ tái định cư, dự thảo luật Đất đai mới nhất đã bỏ nguyên tắc "bảo đảm cho người bị thu hồi đất có đất ở, đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ". Thay vào đó, nguyên tắc này được cụ thể hóa theo hướng quy định cụ thể, chi tiết các nguyên tắc.

Một trong những hướng cụ thể nguyên tắc nói trên là việc dự thảo luật đã bổ sung thêm nhiều hình thức bồi thường khi thu hồi đất. Ngoài bằng tiền thì còn có bồi thường bằng đất hoặc bằng nhà ở.

Tại điều 86 dự thảo cập nhật ngày 24.4 quy định việc bồi thường về đất được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng đối với loại đất thu hồi. Nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất của loại đất thu hồi do UBND quyết định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Bên cạnh đó, dự thảo luật cũng nêu rõ, gia đình, cá nhân có đất bị thu hồi nếu có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở thì được xem xét bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi hoặc nhà ở.

Như vậy, người bị thu hồi đất có thể được đền bù bằng đất có cùng mục đích sử dụng hoặc bằng tiền, ngoài ra có thể được đền bù bằng đất khác hoặc nhà ở nếu có nhu cầu.

Định hướng này cũng đã được Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nói tại hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách vừa qua. Ông Hà cho biết, cần có nhiều lựa chọn cho người có đất bị thu hồi.

"Thu hồi đất nông nghiệp có thể đền bù bằng tiền, cũng có thể tính để đền bù bằng nhà hoặc chung cư", ông Hà nói, việc này là nhằm tạo điều kiện tốt hơn cho người dân, vì thu nhập trên một thửa ruộng 1 sào không bằng cho thuê một căn hộ chung cư 70 m².

Ngoài đa dạng hóa hình thức đền bù khi thu hồi đất, dự thảo luật cũng quy định các khoản hỗ trợ như: hỗ trợ ổn định đời sống, sản xuất; hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm, hỗ trợ tái định cư; hỗ trợ khác.

Bên cạnh đó, dự thảo luật cũng quy định việc bồi thường thiệt hại về nhà ở, công trình sinh hoạt trên đất bị thu hồi phải theo đơn giá xây mới có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương.

Cùng với đó là bổ sung quy định, việc bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất; khu tái định cư bảo đảm các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và phù hợp với với truyền thống văn hóa, phong tục tập quán của cộng đồng dân cư nơi có đất thu hồi; ưu tiên tái định cư tại chỗ…