Vải thổ cẩm - “nhận diện” đặc trưng của các dân tộc thiểu số, vùng cao vốn không phải hề xa lạ. Thay vì nó chỉ là các món quà thời trang (khăn, áo, mũ…) để khách du lịch mua làm quà thì gần đây các họa tiết độc đáo, chất liệu thuần thiên nhiên trên các khuôn vải thổ cẩm lại khiến giới thiết kế, những tín đồ thời trang, nội thất say mê, phát kiến nhiều hơn các ý tưởng - tạo ra ngày một nhiều ứng dụng với thổ cẩm.
Những ngày giáp Tết, các tín đồ thời trang, nội thất thành phố kéo nhau lên các làng, bản, chợ vùng cao tìm mua đồ thổ cẩm, mây tre trang trí nhà cửa đón Tết kết hợp du xuân ngày càng nhiều.
Những món đồ thời trang rực rỡ sắc màu bày bán dịp Tết 2023 tại chợ Mường Lò, Yên Bái.
Thổ cẩm ở Nghĩa Lộ, Yên Bái - địa danh cách thủ đô chừng hơn 200 km. Tuy nhiên, cao tốc thuận lợi nên khá nhiều người dân Hà Nội cùng các tỉnh đồng bằng ghé thăm và mua sắm.
Các cuộn vải trang trí cho quần áo hoặc để quấn các món đồ, vật dụng trong nhà như các loại hộp, cốc...
Ban đầu là các ứng dụng của thổ cẩm trong thời trang. Các nhà thiết kế thời trang mày mò, tìm tòi cách kết hợp thổ cẩm với nhiều loại chất liệu khác, tạo ra những trang phục khác nhau mang tính pha trộn cao, thổi hơi thở hiện đại vào sản phẩm.
Một phụ nữ dân tộc trong trang phục thổ cẩm.
Du khách trải nghiệm thổ cẩm tại Avana Retreat (Mai Châu, Hòa Bình).
Những mảng miếng họa tiết thổ cẩm xuất hiện ngày càng nhiều, càng đa dạng ở trên áo dài, váy, đầm, quần, quần jeans… cùng với các loại phụ trang như khăn, túi, ví, mũ, thắt lưng rồi cả phụ kiện như khuyên tai, vật dụng cài tóc, vòng tay (dạng dây, dạng tết xoắn, dạng hạt vải…).
Jeans và thổ cẩm của Bla is Blue.
Trên cả các sản phẩm, trang phục hiện đại lẫn truyền thống những mảng miếng thổ cẩm điểm xuyết hài hòa tạo ra sự độc đáo, mới lạ khiến cho không chỉ du khách nước ngoài (những người rất yêu các nền văn hóa, bản địa, địa phương) mà còn thu phục cả sự say mê, chưng diện của giới trẻ (những người yêu thích sự khác biệt, độc đáo).
Những mảng miếng thổ cẩm điểm xuyết trong ngôi nhà của các tín đồ thời trang, nội thất.
Thổ cẩm trang trí nội thất của thương hiệu Thổ cẩm Tây Bắc.
Một ngôi nhà được trang trí bằng rất nhiều món đồ thổ cẩm đã sẵn sàng đón Tết.
Thị trường đón nhận ngày một nồng nhiệt. Chỗ đứng của thổ cẩm ngày càng rộng rãi. Các nhà thiết kế nội thất cũng vào cuộc. Rất nhiều món đồ trang trí nhà cửa, nội thất được làm nên từ thổ cẩm.
Gối ôm thổ cẩm - Thổ cẩm Tây Bắc.
Những món đồ như hộp đựng name card, hộp đựng kính, bút, bìa cuốn sổ rồi cả gối ôm, chăn, tranh treo tường, khăn trải bàn ăn, miếng lót cốc, ly, thảm trải sofa, lót ghế, rèm cửa, che phủ đồ đạc (đàn piano, tủ, đôn)… được làm từ thổ cẩm hoặc mang cảm hứng sáng tạo từ thổ cẩm ngày càng nhiều.
Thổ cẩm trang trí tại Avana Retreat (Mai Châu, Hòa Bình).
Không gian vùng cao được thiết lập trong những căn nhà hiện đại ở thành phố. Hương vị truyền thống, màu sắc dân gian rực rỡ, nghệ thuật thủ công tinh xảo của các dân tộc thấm đẫm trong từng món đồ, thỏa mãn không chỉ sự đam mê của chủ nhân mà còn kích thích sự khám phá của những khách mời khi ghé thăm.
Khăn thổ cẩm
Túi thổ cẩm
Các miếng vải thổ cẩm trang trí hoặc làm nhiều món đồ, vật dụng trong nhà.
Chia sẻ với phóng viên, chị Hà Thị Lan Hương (Hà Nội) cho biết: “Mỗi dịp Tết hoặc khi trang trí, sang sửa lại nhà của mình đều thích về chợ thổ cẩm Mường Lò (Yên Bái, quê của chị Hương) để tìm mua.
Để phục vụ thị trường các chợ, cửa hàng thổ cẩm có những miếng thổ cẩm riêng lẻ để người mua có thể may trang phục, làm khăn, trang trí nhà cửa tùy ý.
Không gian thổ cẩm tuyệt đẹp trong căn nhà của chủ nhân yêu văn hóa, nghệ thuật truyền thống.
Những món đồ trang trí trong nhà và treo cành đào ngày Tết từ thổ cẩm.
Ở đây có rất nhiều món đồ để chọn. Các miếng trải, phủ bàn ăn, ghế sofa phòng khách. Một số tranh treo tường thổ cẩm. Mình còn mua các miếng vải thổ cẩm nhỏ, lẻ để mang về bọc một số vật dụng trong nhà như một số chai, lọ trang trí và một số chiếc cốc cắm bút, hộp đựng đồ trang điểm - để vui mắt và hợp tông với những thứ như đã mua về”.
Chiếc sofa phủ thổ cẩm ấm cúng, vui mắt và có giá trị nghệ thuật.
“Hiện ở trên mạng có rất nhiều page trực tiếp của bà con, hộ dân dân tộc các vùng sản xuất thổ cẩm như: Hà Giang, Yên Bái, Lai Châu, Đà Lạt… Họ bán online. Mình chỉ việc đặt mẫu là họ ship, giá thành cũng chuẩn. Tuy nhiên cá nhân mình lại thích đi chợ thổ cẩm hơn. Phần vì giá thành tốt hơn, chọn lựa dễ hơn nhưng phần cũng vì tiện phân biệt hàng thật, giả, thủ công hay máy sản xuất đại trà hơn”.
Thổ cẩm dệt tay ở Mai Châu, Hòa Bình.
Sản phẩm của Mường Lò, Yên Bái.
Thổ cẩm hiện có loại dệt thủ công và loại dệt máy đại trà. Dệt thủ công do bà con sản xuất theo trên các loại thiết bị cổ như khung cửi, thoi… 100% các công đoạn được làm bằng tay. Loại thổ cẩm dệt máy được sản xuất đại trà trên các máy dệt hiện đại. Tuy là loại máy dệt bán công nghiệp nhưng thành phẩm ra đời cũng đáp ứng đủ nhu cầu thị trường và đảm bảo các họa tiết, hoa văn của các dân tộc như cổ truyền.
Thổ cẩm dệt, thêu, nhuộm thủ công rất đẹp, tinh xảo, hoa văn độc đáo, tính nghệ thuật rất cao nên giá thành cũng không hề thấp (thường tiền triệu trở lên). Các sản phẩm thổ cẩm thủ công thường là các bức tranh treo tường, các tấm vải trang trí, khăn và một số loại trang phục áo quần.
Các loại thổ cẩm dệt máy thường được dùng làm phụ trang, phụ kiện, thời trang và để bọc các vật dụng nội thất, gia dụng… Tuy kém tinh xảo, phổ biến và tính bình dân cao song để trang trí và chưng diện thì các loại thổ cẩm này vẫn đáp ứng được thị hiếu của nhiều khách tiêu dùng.
Khách du lịch trải nghiệm thổ cẩm ở Avana Retreat - Mai Châu, Hòa Bình.
NTK Phạm Ngọc Anh giới thiệu khăn thổ cẩm và cách kết hợp trang phục hiện đại với thổ cẩm.
Giao thông thuận lợi, những tín đồ yêu thời trang, nội thất “kéo nhau” đến các chợ thổ cẩm vùng cao chọn đồ về trang trí nhà cửa dịp Tết ngày càng nhiều. Vừa đi mua sắm vừa du lịch, dã ngoại cuối năm dần trở thành xu hướng phổ biến. Đồng thời cũng thể hiện gu hưởng thụ ngày một đẳng cấp tinh tế của người trẻ hiện nay.
Nguồn: Thu Nguyệt, Thổ cẩm Tây Bắc, La Phạm, Avana Retreat, Bla is Blue
