Nguy cơ chiến sự lan rộng ngoài Ukraine

Các vụ nổ liên tiếp

Cơ quan Nội vụ của Transnistria sáng 27.4 thông báo một kho đạn với trữ lượng 20.000 tấn do binh sĩ Nga canh giữ tại làng Kolbasna đã bị tấn công từ phía lãnh thổ Ukraine, theo AFP. Cơ quan này còn phát hiện nhiều máy bay không người lái xuất phát từ Ukraine bay đến khu vực.

Transnistria là vùng lãnh thổ với khoảng 500.000 dân tại miền đông Moldova, giáp với Ukraine. Vùng này tuyên bố ly khai, nhưng không được công nhận và có khoảng 1.500 binh sĩ Nga đóng quân thường trực. Trong hai ngày 25 - 26.4, các vụ tấn công cũng xảy ra tại Transnistria phá hủy hai trụ ăng-ten vô tuyến, một căn cứ quân sự và trụ sở cơ quan an ninh. Chưa bên nào nhận trách nhiệm.

Tổng thống Moldova Maia Sandu quy trách nhiệm cho một số lực lượng không nêu tên tại Transnistria “muốn gây bất ổn khu vực”. Phe ly khai thân Nga tại Transnistria tố cáo lực lượng Ukraine đứng sau vụ việc, trong khi Kyiv cho rằng đây là những cuộc tấn công được dàn dựng để Nga có cớ bổ sung quân lực tại Transnistria, tương tự như những gì diễn ra ở vùng Donbass trước khi Moscow mở chiến dịch quân sự ngày 24.2. Theo tờ The Guardian, cư dân tại Transnistria đã nhận được tin nhắn giả mạo vào ngày 26.4 cảnh báo về một cuộc tấn công sắp xảy đến của Ukraine.

Cột ăng-ten tại Transnistria bị ngã sau vụ nổ

AFP

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Andrey Rudenko cho biết đã khởi động cuộc điều tra và nhấn mạnh Nga muốn tránh diễn biến Transnistria bị lôi vào xung đột.

Các vụ nổ xảy ra sau khi quyền Tư lệnh Quân khu Trung tâm của Nga Rustam Minnekaev tuyên bố quân đội có kế hoạch thiết lập hành lang trên bộ từ miền nam Ukraine đến Transnistria. Hiện chưa rõ phát ngôn của ông Minnekaev có phản ánh chính sách chính thức của Moscow hay không, nhưng Kyiv cho rằng đây là bằng chứng thể hiện Nga có ý đồ vươn ra khỏi lãnh thổ Ukraine. Moldova đã triệu tập đại sứ Nga để bày tỏ lo ngại về tuyên bố của ông Minnakaev.

Lãnh đạo vùng ly khai “Cộng hòa Nhân dân Donetsk” Denis Pushilin kêu gọi Nga nên tính đến những sự việc vừa xảy ra tại Transnistria khi lên kế hoạch cho giai đoạn kế tiếp trong chiến dịch tại Ukraine.

Viễn cảnh trưng cầu dân ý

Giới phân tích quân sự cho rằng những phát ngôn của các quan chức Nga gần đây cho thấy nước này có ý định lâu dài đối với Transnistria. Viện Nghiên cứu chiến tranh (ISW, Mỹ) đánh giá những phát ngôn như của ông Pushilin và các quan chức Nga gợi lên khả năng nước này có thể công nhận Transnistria như hai vùng ở Donbass. Transnistria sau đó có thể đề nghị Nga gia tăng sự bảo vệ bằng cách tăng quân lực tại đây. Theo ISW, Nga khó có khả năng bổ sung đủ lực lượng đến Transnistria để hỗ trợ tấn công TP.Odessa của Ukraine nhưng cũng đủ để gây hoang mang và tác động tâm lý có lợi cho chiến dịch của Nga tại miền nam Ukraine.

Bên cạnh đó, các dự báo trên nếu xảy ra sẽ làm leo thang căng thẳng tình hình tại Moldova, nước đang xin gia nhập EU, cũng như nước hàng xóm Romania - thành viên của NATO. Điều này còn khiến NATO chịu thêm sức ép ở sườn phía đông, trong khi Ukraine bị phân tán khỏi miền đông nước này.

Ngoài Transnistria, các cuộc trưng cầu dân ý về việc thành lập các nhà nước “Cộng hòa Nhân dân” cũng có thể được tổ chức tại các vùng do Nga kiểm soát ở miền nam Ukraine và được công bố vào dịp kỷ niệm Ngày chiến thắng phát xít trong Thế chiến 2 (9.5), theo ISW.

Thư ký Hội đồng An ninh Nga Nikolai Patrushev ngày 26.4 cảnh báo rằng chính sách mà phương Tây và chính quyền Kyiv theo đuổi có thể khiến Ukraine bị phân tách ra thành nhiều nước. Bộ Quốc phòng Nga hôm qua tuyên bố đã “giải phóng” hoàn toàn tỉnh Kherson, nơi mà các quan chức Ukraine dự báo Nga có thể tổ chức trưng cầu dân ý để sáp nhập như Crimea. Thống đốc tỉnh Kherson do Ukraine bổ nhiệm Gennady Laguta hôm qua cho hay Nga đã bổ nhiệm thống đốc mới và thị trưởng cho thành phố cùng tên.