Chúng ta đều biết doanh nghiệp lâu nay không mặn mà với nhà ở xã hội vì lợi nhuận thấp, trong khi bất động sản thương mại cho tỷ suất cao hơn hẳn. Thế nên việc họ đổ xô sang làm nhà cao cấp, trung cấp cũng là lẽ đương nhiên. Tình trạng này kéo dài dẫn tới nhà ở xã hội (NOXH) ngày càng thiếu trong khi căn hộ cao cấp, trung cấp áp đảo mà chúng ta vẫn thường gọi là lệch pha cung - cầu. Vậy để kéo doanh nghiệp (DN) đầu tư vào NOXH trong khi ngân sách không thể gánh được hết thì phải có chính sách ưu đãi, ưu tiên về thủ tục, lãi suất, đất, thuế... Lý thuyết là thế nhưng thực tế thì sao?
Theo phản ánh của các DN tại hội nghị mới đây với Thủ tướng Chính phủ, thời gian làm thủ tục pháp lý cho một dự án NOXH nhiêu khê gấp đôi nhà ở thương mại. Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) trong bài tham luận mới nhất cũng như trong nhiều công văn gửi cơ quan có thẩm quyền trước đây đã liệt kê đầy đủ những nút thắt ở khoản nào, điều nào, luật nào cũng như đề xuất giải pháp tháo gỡ nhưng chưa được giải quyết. Về lãi suất, gần một thập niên trở lại đây chúng ta chưa bố trí được nguồn vốn ngân sách nhà nước nên các chủ đầu tư dự án và người mua, thuê mua NOXH gần như không được hưởng chính sách ưu đãi tín dụng cho phân khúc này theo quy định của luật Nhà ở 2014.
Riêng với gói 120.000 tỉ đồng hiện nay cũng phải nói rõ, về bản chất đây không phải là gói tín dụng ưu đãi NOXH mà chỉ là gói tín dụng thương mại với lãi suất thấp hơn 1,5 - 2% so với lãi suất cho vay thông thường dành cho chủ đầu tư và người mua nhà tại các dự án NOXH, nhà ở công nhân, nhà ở thuộc dự án cải tạo xây dựng lại nhà chung cư. Nhưng thấp hơn là so với thời điểm ban hành, triển khai khoảng 1 năm trước. Còn bây giờ, mức lãi vay 7,5% với người mua và 8% với chủ đầu tư của gói này đã là quá cao. Vấn đề được phân tích rất nhiều suốt thời gian qua nhưng không có biến chuyển. Mới nhất, để "chống ế" cho gói 120.000 tỉ, HoREA đã đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét bổ sung đối tượng là người mua nhà ở thương mại giá vừa túi tiền từ 3,5 tỉ đồng/căn trở xuống (khoảng 35 triệu đồng/m2) được vay để mua nhà.
Dẫn 2 yếu tố đầu vào cơ bản nói trên để thấy chúng ta chưa thực sự ưu tiên, ưu đãi và quyết liệt cho NOXH như chủ trương, như mong muốn. Bởi nếu thật sự ưu tiên thì phải quyết liệt tháo vướng mắc thủ tục pháp lý; phải ưu đãi lãi suất phù hợp với thu nhập của người lao động, công nhân cũng như chủ đầu tư; các địa phương phải dành quỹ đất sẵn sàng cho dự án NOXH... Chứ không phải như hiện nay: TP.HCM trong 3 năm mới hoàn thành một dự án NOXH; Hà Nội mới chỉ đáp ứng được 9% nhu cầu; một loạt địa phương cũng bị "điểm danh" trong danh sách có nhu cầu về NOXH rất lớn nhưng việc đầu tư còn hạn chế so với mục tiêu của đề án 1 triệu căn NOXH.
Ở chiều ngược lại, chưa bao giờ nhiều DN lớn, trong đó cả những DN chuyên trị phân khúc cao cấp hưởng ứng đầu tư NOXH như hiện nay. Vậy thì nếu chúng ta thật sự ưu tiên, hãy quyết liệt tháo bỏ rào cản thủ tục, hạ lãi vay, tạo quỹ đất để DN đẩy mạnh triển khai dự án, giải quyết bài toán lệch pha cung- cầu, góp phần phục hồi thị trường bất động sản trong thời gian tới.
Bình luận (0)