Nhà cổ 115 tuổi ở đường Gò Cẩm Đệm
Ẩn mình trong con hẻm trên đường Gò Cẩm Đệm (Q.Tân Bình, TP.HCM), căn nhà cổ 115 năm tuổi với mái ngói âm dương, tường gạch đúc vẫn được gìn giữ gần như nguyên vẹn giữa đô thị hiện đại. Chủ nhân hiện tại là ông Trần Thanh Nghị (51 tuổi), hậu duệ đời thứ 5, người đang tiếp nối việc trông coi nhà từ đường và gìn giữ ký ức gia tộc.
Theo lời kể truyền lại tổ tiên của ông Nghị là bà sơ Nguyễn Thị Hạnh, người gốc Gia Định, từng là bá hộ giàu có, làm nghề "công xi heo" – giết mổ, buôn bán thịt heo quy mô lớn. Khoảng năm 1910, bà sơ mua đất gần chùa Đức Lâm để xây nhà từ đường và nghĩa trang tổ tiên.
Nhà cổ của ông Trần Thanh Nghị ở đường Gò Cẩm Đệm
ẢNH: PHẠM HỮU
Từ năm 2006, ông Nghị tiếp quản căn nhà cổ, vừa sinh sống vừa gìn giữ kiến trúc, đồ gỗ và nếp thờ cúng. Ngôi nhà được chia làm 3 gian chính, đậm chất Nam bộ. Bao gồm gian thờ, khu thảo bạt (khu vực sinh hoạt chung), gian bếp và phòng ngủ.
Dù trải qua trăm năm nhưng kết cấu ngôi nhà vẫn với mái ngói âm dương, hệ kèo gỗ, cột chính trong nhà là loại gỗ căm xe cùng tường xây bằng gạch đúc hoàn toàn. Bên dưới chân móng được lót lớp gạch lớn, mỗi viên nặng khoảng 5 kg. Phía trước ngôi nhà là hành lang, sau là ba cửa chính vòng cung "nam tả, nữ hữu". Bao bọc xung quanh nhà hiện nay là con hẻm bê tông nhỏ. Diện tích nhà hiện nay lên đến 250 m2.
Nhà cổ Nam bộ 118 tuổi từng trải qua 2 cuộc chiến
Ông Trần Thanh Xuân (72 tuổi), thế hệ thứ 4 của gia đình họ Trần cũng là chủ nhân của căn nhà cổ này. Hiện tại, căn nhà cổ này nằm tại mặt tiền đường Nguyễn Thái Sơn, Q.Gò Vấp cũ (đoạn giao lộ Phạm Ngũ Lão - Nguyễn Thái Sơn) và được xây vào khoảng năm 1907.
Căn nhà cũng như "chứng nhân lịch sử" vì đã trải qua 2 cuộc chiến tranh chống Pháp, Mỹ. Tuy nhiên, dù trải qua không ít lần bom đạn nhưng căn nhà vẫn trụ vững và được nhiều thế hệ trong gia đình ông Xuân gìn giữ đến tận hôm nay.
Nhà cổ của ông Trần Thanh Xuân (bên trái) có kiến trúc Nam bộ và nhiều đồ nội thất xưa cũ
ẢNH: PHẠM HỮU
Căn nhà này được xây theo lối kiến trúc rường Nam bộ, kiểu nhà 3 gian chữ đinh, có nhà trên và nhà dưới. Nhà có 3 cửa chính, mỗi cửa hình vuông, được ghép từ nhiều tấm ván lại với nhau. Hầu hết cấu trúc chính của nhà được làm bằng loại gỗ căm xe chắc chắn.
Nội thất căn nhà ông cũng giữ nguyên hiện trạng. Nhà còn 2 chiếc bàn thờ gỗ, chạm khắc tinh xảo nằm ở giữa và bên trái có tuổi đời gần bằng căn nhà. Kèm theo đó là 2 bức tranh kiến lâu đời cũng được tạo tác cùng thời. Hai hàng cột giữa, ông Xuân gìn giữ cẩn thận 4 bức liễn khảm xà cừ có tuổi đời hơn trăm năm.
Nhà cổ 125 năm từng của tri huyện Gò Đen
Ngôi nhà cổ 125 năm này, từng thuộc về tri huyện Gò Đen - Phạm Văn Huynh (Huyện Huynh), được xây dựng từ một khởi đầu khiêm tốn và hoàn thiện vào năm 1900. Đây không chỉ là một công trình kiến trúc độc đáo mà còn là chứng nhân của lịch sử, ghi dấu những giai đoạn quan trọng của vùng đất Chợ Lớn.
Ông Phú cho biết kể từ ngày tạo lập đến nay, ngôi nhà đã trải qua 4 lần trùng tu, sửa chữa (vào các năm 1923, 1996, 2004, 2006) và vẫn giữ được nguyên bản kiến trúc và các đồ vật thuở ban đầu. Kiến trúc căn nhà cổ mang đậm nét Nam bộ xưa với gian nhà chính được đặt ở trung tâm của khuôn viên, thiết kế theo kiểu "tam gian nhị hạ", 3 gian 2 chái.
Căn nhà cổ này từng thuộc về tri huyện Gò Đen - Phạm Văn Huynh (Huyện Huynh)
ẢNH: PHẠM HỮU
Mái lợp ngói âm dương, nền lát gạch tàu hình lục giác màu đỏ; khung và sàn gỗ, khung cửa đơn sơ không chạm khắc, không sơn son thếp vàng. Nội thất được bố trí đậm chất văn hóa của người Nam Bộ. Các họa tiết trang trí có sự giao thoa giữa kiến trúc phương Đông - Tây hài hòa.
Đặc biệt, bộ giàn kèo được lắp ghép vừa khít với 36 cột hình trụ tròn, kê trên đá xanh, tạo thế cân bằng, vững chãi cho ngôi nhà. Nghệ thuật chạm khắc hình rồng ở đầu kèo được thực hiện tinh vi, thể hiện cho sự hanh thông, thuận lợi. Nét đặc sắc còn thể hiện ở các đề tài trang trí và nghệ thuật chạm khắc trên vách ngăn, bao lam, khám thờ, hoành phi, liễn đối và đồ thờ cúng.
Hiện nay, nhà cổ còn lưu giữ nhiều hiện vật quý như: hoành phi chữ Hán bằng gỗ cẩn ốc được làm từ năm 1900 có tên "Long Quang hiệu"; đôi liễn cẩn ốc ở bàn thờ gia tiên; bộ trường kỷ; các tủ gỗ làm theo phong cách phương Tây và bộ ván ngựa với tấm gỗ dày 10 cm....
Nhà cổ 100 năm của đại ca "giang hồ" Sài Gòn
Trong con hẻm nhỏ ở đường Trần Văn Hoàng (TP.HCM) không khó để bắt gặp căn nhà cổ 100 năm với kiến trúc độc đáo, pha trộn nét tân cổ điển Đông - Tây và phía trên được mô phỏng như Thánh thất Cao Đài. Căn nhà cổ 100 năm tuổi này từng là tư dinh của "đại ca giang hồ" Tư Mắt lừng lẫy. Những câu chuyện về ngôi nhà huyền thoại này và người chủ vẫn còn là bí ẩn.
Đến nay vẫn chưa tìm thấy tư liệu hay nghiên cứu khoa học nào nói về lịch sử hình thành, tồn tại cũng như kiến trúc của ngôi nhà. Có chăng là những ký ức rời rạc của các thế hệ hiện còn đang sinh sống tại ngôi nhà này.
Ông Trần Trọng Hiền (62 tuổi), người đang sinh sống tại nhà cổ này cho biết ông hầu như không biết chi tiết về lai lịch của ông Tư Mắt cũng như căn nhà mình đang trông coi. Ông chỉ được nghe chuyện từ thế hệ trước là bà ngoại và mẹ của ông.
Nhà cổ 100 năm tuổi từng của đại ca "giang hồ" Tư Mắt nổi tiếng một thời
ẢNH: PHẠM HỮU
Hơn 60 năm sống trong nhà cổ, ông Hiền chia sẻ dù nhà được xây vào năm 1925 (đến nay là đúng 100 năm), dù có dấu hiệu xuống cấp nhưng chưa bị hư hại nhiều. Ngôi nhà chưa từng được sửa chữa hay trùng tu lớn nào. Nhà dạng hình vuông, diện tích khoảng 200 m2. Nhà gồm 1 trệt và 1 sân thượng. Phía dưới là nơi ở và sinh hoạt của gia đình, phía trên là nơi dùng để thờ tự.
Kiến trúc nhà khá đặc biệt theo kiểu tân cổ điển, giao thoa giữa 2 trường phái Đông – Tây. Nhà được xây bằng bê tông cốt thép, chắc chắn. Đặc biệt, nhà có 4 mặt giống nhau, dãy hành lang cũng bao bọc 4 mặt với các cột bằng bê tông cốt thép theo kiểu Pháp.
Phía mặt tiền nhà có tổng 7 bậc thang nối từ hẻm lên cửa chính, nền nhà cao khoảng 1,5 m. Cửa chính của nhà được làm bằng gỗ, với 3 cửa, dạng cửa vòm kiến trúc châu Âu. Trên cao khắc chữ Nguyễn Bửu Long, xung quanh lát gạch hoa văn xung quanh dạng hình chữ nhật. Kèm theo đó là phù điêu họa tiết lá cành, hình rồng uốn lượn.
Phía tầng thượng được xây dựng mô phỏng như Thánh thất Cao Đài. Trong đó là các cụm thờ hộ pháp ở bốn góc nhà. Trung tâm là bát quái đài thờ Thiên Nhãn và Ngọc hoàng Thượng đế. Phía sau bát quái đài là Thiên Phong đường thờ các vị chức sắc trong đạo Cao Đài. Nơi đây chỉ có lối lên duy nhất là cầu thang nằm ở hành lang, phía sau ngôi nhà.
Bình luận (0)