Là một trong số 10 nữ Đại biểu quốc hội khóa đầu tiên, bà Ngô Thị Huệ (Dì Bảy Huệ) là người bạn đời chia sẻ những cay đắng ngọt bùi, những năm tháng gian khổ và hạnh phúc với cố Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh. Người phụ nữ ấy đã nhập cuộc và là chứng nhân bao giây phút thăng trầm của đất nước. Bà tên là Ngô Thị Huệ (tên cha mẹ đặt là Ngô Thị Ngỡi, sinh năm 1918, tại làng Mỹ Qưới, H.Phước Long, Sóc Trăng) - Nguyên Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ Trung ương Đảng, Đại biểu quốc hội từ khóa I đến khóa IV.
 |
Bà Ngô Thị Huệ cùng cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt (phải) trong cuộc họp biên soạn công trình Nam bộ kháng chiến |
 |
Bà Ngô Thị Huệ cùng người em Ngô Duy Liên (Chín Bưởi, trái) thăm di tích Khởi Nghĩa Nam Kỳ Hòn Khoai năm 2000 |
t.l trầm hương |
Bà từng là Phó chủ tịch Hội bảo trợ Bệnh nhân nghèo TP.HCM), cùng 11 cán bộ phụ nữ lão thành dốc sức sáng lập, xây dựng Bảo tàng Phụ nữ Nam bộ. Bà là người phụ nữ hiếm hoi của thế kỷ 21 được trao tặng Huy hiệu 85 năm tuổi Đảng, Huân chương Hồ Chí Minh...
Người hiền sống qua hai thế kỷ, trọn tình với nước non
Sống qua hai thế kỷ, bà kịp ghi lại hồi ký Tiếng sóng bủa ghềnh để thế hệ con cháu hiểu những gian truân của thế hệ tiền nhân đứng trên đầu ngọn sóng, dám hy sinh cuộc đời, tuổi thanh xuân cho độc lập tự do đất nước. Hơn thế kỷ cuộc đời trọn với nước non, 8 giờ tối ngày 5.6.2022 bà vĩnh viễn ra đi, để lại một kho huyền sử chan chứa tình yêu thương...
Riêng tôi không bao giờ quên được hình ảnh bà, ngày đầu đến Bảo tàng Phụ nữ Nam bộ công tác, ra mắt các dì. Năm ấy (1990), tôi còn rất trẻ, nghe nói Bà Bảy Huệ - một trong những thành viên sáng lập bảo tàng Phụ nữ đương kim là phu nhân Tổng Bí thư nên có chút tò mò. Và tôi thật kinh ngạc, thật bất ngờ khi sau cánh cửa gian bếp hẹp của cơ quan, phu nhân tổng bí thư dung dị trong bộ quần áo bà ba đen đang cọ rửa một đống lớn ly tách (sau này tôi được biết các dì vừa tiếp một đoàn khách quốc tế, tự tay dì Bảy Huệ rửa và xếp đặt những chiếc ly, tách trà quý hiếm vào ngăn tủ cơ quan.
 |
Bà Ngô Thị Huệ thời còn trẻ |
 |
Bà Ngô Thị Huệ cùng hai cháu ngoại lúc cháu còn nhỏ |
 |
Bà Ngô Thị Huệ (ngồi giữa) cùng nhà văn Trầm Hương (ngồi phải bên cạnh) trong buổi làm việc tại bảo tàng Phụ nữ Nam bộ năm 2008 |
t.l trầm hương |
Cũng từ ngày 19.5.1990, tôi gắn bó với Bảo tàng Phụ nữ Nam bộ hơn 30 năm, cho đến ngày về hưu. Nhiều bạn văn của tôi kinh ngạc vì điều đó. Họ nghĩ tôi phóng khoáng, không thích trói buộc thì làm sao ở một cơ quan toàn mấy bà má khó tính và mấy bà phụ nữ xét nét. Nhưng tôi đã được cái tình của các dì cưu mang và thuyết phục.
Các dì đã truyền dẫn cho tôi tình yêu lịch sử, trách nhiệm với quá khứ. Cũng từ đó trang viết tôi đồng hành với số phận những người phụ nữ trên những nẻo đường đất nước. Những ngày đầu tiên của tôi đến với bảo tàng Phụ nữ Nam bộ thật không dễ dàng. Cá tính mạnh mẽ có phần "lập dị", vào cơ quan, ngoài công việc tôi cắm mặt vào quyển sách. Đọc, đọc và viết, tôi chẳng màng chú ý đến ai.
Tất nhiên những lời xì xầm của đồng nghiệp đến tai các dì. Hôm ấy, đang ngồi ở phòng khách đọc sách, dì Bảy Huệ bước vào. Với sự nhạy cảm của mình, tôi ái ngại xếp quyển sách lại, đầy cảnh giác. Dì nhìn tôi cười - nụ cười thật hiền, hồn hậu, thấu hiểu: "Con đọc sách đi. Thời giờ trống đọc sách thì quá tốt con à!". Tôi nhìn dì, tự dưng rơi nước mắt...
Cũng từ đó, tôi gắn bó với các dì trong công tác tìm lại các nhân chứng lịch sử, các dự án xây dựng nhà tình nghĩa, những công trình phim tài liệu về phụ nữ. Nhờ tầm nhìn và tấm lòng các dì mà Bảo tàng có được những bộ phim tài liệu quý hiếm: Chân dung người mẹ, Ngày ấy Trường Sơn, Niềm vinh quang lặng lẽ, Những người con gái trong khởi nghĩa Nam Kỳ... Và quyển sách lịch sử truyền thống phụ nữ Nam bộ do các dì chủ biên là một gia tài quý báu gởi lại cho thế hệ mai sau...
Lần lượt các dì Tổ sử Phụ nữ Nam bộ ra đi. Bà Mười Thập (Nguyễn Thị Thập), Đại tá, anh hùng Hồ Thị Bi, dì Trương Thị Thu... Rồi hôm nay, chúng tôi ngậm ngùi tiễn đưa dì Bảy Huệ về trời. Dì ra đi để lại biết bao tình. Tôi nhớ mãi lúc quyết định một mình sinh con, ở một cơ quan truyền thống, đương nhiên tôi đối mặt nhiều sóng gió. Sau này dì Bảy Huệ nói với tôi, đầy cảm thông: "Không phải mấy dì khe khắt mà thương con quá. Con là đứa con gái tốt, xứng đáng được hưởng hạnh phúc lại phải một mình lội ngược dòng. Người ta vợ chồng có đôi mà nuôi một đứa con còn chật vật, khó khăn. Con chỉ có một mình... làm sao nuôi nổi hai đứa con đây?!".
Một lần nữa, tôi nhìn dì, rơi nước mắt vì sự thấu hiểu, sẻ chia. Sau này, khi tôi không còn ở cơ quan, dì vẫn hỏi thăm, rất vui vì biết cuộc sống tôi ổn và những đứa trẻ ngoan ngoãn, trưởng thành.
Là Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ Trung ương Đảng, bà nắm trong tay nhiều bí mật, hoàn cảnh riêng của nhiều cán bộ. Nhưng với lòng bao dung, thấu hiểu; bà thường nói: "Với những người có tài, có công lao lớn cho đất nước, đừng chấp nhặt, chỉ trích những lỗi nhỏ trong cuộc sống của họ, nhất là những "lỗi" ấy phát sinh từ hoàn cảnh lịch sử". Những chuyến đi công tác với bà, tôi được nghe bà kể về những uẩn khúc của những lãnh đạo cao cấp bằng sự thấu hiểu, sẻ chia...
 |
Bức ảnh cuối cùng chụp cùng bà Ngô Thị Huệ tại Bảo tàng Phụ nữ Nam bộ, năm 2019 |
 |
Bà Ngô Thị Huệ (giữa), bà Phan Thị Tốt cùng các cháu nhỏ Bảo tàng Phụ nữ nam bộ những năm 2000 |
t.l trầm hương |
Cuộc đời trải qua hơn thế kỉ, nếm trải vinh quang và cay đắng, có những lúc nuốt lại nỗi đau riêng; đi qua những khúc quanh thăng trầm của lịch sử, bà vẫn là bông hoa huệ trong trắng, thơm ngát và tỏa sáng tấm lòng trung kiên, nhân hậu của người phụ nữ Nam Bộ đối với đồng bào và sự nghiệp cách mạng.
Giản dị mà đường bệ, cẩn trọng mà gần gũi, chân tình, Dì Bảy Huệ là một hình ảnh đầy thuyết phục cho những người tuổi trẻ chúng tôi nhìn lại chính mình. Sống qua hai thế kỷ, trọn tình với nước non. Dì Bảy Huệ đi về thế giới bên kia còn để lại biết bao tình...
Bình luận (0)