Nơm nớp sống dưới mái nhà cổ

Bà Trần Thị Ong, chủ nhà số 23 Tiểu La (P.Minh An, TP.Hội An), cho biết căn nhà nơi vợ chồng bà cùng 3 người con đang ở được ông bà tổ tiên dựng xây cách đây gần 70 năm và xếp vào di tích loại 4. Căn nhà thuộc quần thể di tích trong khu phố cổ hàng trăm năm tuổi. “Sau hàng chục năm hứng chịu thiên tai như bão lũ cùng sự bào mòn của thời gian, đặc biệt do không được tu sửa thường xuyên nên căn nhà giờ xuống cấp, hư hỏng nặng”, bà Ong lo âu bày tỏ.

Theo PV ghi nhận, hầu hết phần mái ngói âm dương bị vỡ, lộ ra nhiều khoảng trống. Để che chắn nắng mưa, vợ chồng bà Ong phải dùng tấm bạt giăng dưới mái ngói, trông rất nhếch nhác, tạm bợ. Cầu thang đi lên căn gác nhỏ làm bằng gỗ cũng đã mục nát. Bốn bức tường xuất hiện vết nứt chằng chịt, có chỗ bong tróc vôi vữa và thấy cả rễ cây mọc tua tủa, đâm thẳng vào tường. Các đòn tay cũng mục nát, chống đỡ trong thế yếu ớt. “Nhiều năm sống trong cảnh lo sợ, riết rồi ai cũng quen. Tuy nhiên, với hiện trạng thế này thì ngôi nhà có nguy cơ đổ sập bất cứ lúc nào”, bà Ong nói.

Cùng chung “số phận” như nhà bà Ong, căn nhà cổ ở số 42 Nguyễn Thái Học của ông Trần Niên Nghị cũng đã bị xuống cấp trầm trọng. “Mái ngói hư hỏng, tôi dùng các tấm la phông nhựa ráp lại để chống mưa dột. Ngoài ra, một số đòn tay cũng đã rệu rã và đang được gia cố bằng các thanh gỗ mang tính tạm bợ. Gia đình chúng tôi vừa ở vừa run”, ông Nghị ngao ngán.

Tường nhà xuống cấp, hư hỏng nặng

Theo ông Nghị, không riêng ngôi nhà của gia đình ông mà ở khu phố cổ Hội An này có nhiều ngôi nhà cũng trong tình trạng xuống cấp nặng. Đặc biệt, ngôi nhà cổ ở số 34 Bạch Đằng ven sông Hoài hư hỏng nặng nên từ khi chủ nhà mất, người thân đành đóng cửa bỏ không vì không ai dám ở.

Hiện nay có một số nhà đa sở hữu, nhà tập thể mà không có ai đủ thẩm quyền đứng ra để sửa. Có những căn nhà cha mẹ mất, tài sản chung nhưng họ đi làm ăn xa và không chọn được người đứng ra để tu sửa nên cũng khó Ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND TP.Hội An

Đề cập đến việc xuống cấp nhưng lại không triển khai tu bổ, chủ di tích số 23 Tiểu La và 42 Nguyễn Thái Học đều chung nỗi băn khoăn về kinh phí. Bà Trần Thị Ong cho hay trong 3 năm liên tiếp (từ 2012 - 2014), vợ chồng bà nhận được lời đề nghị hỗ trợ kinh phí tu bổ di tích của chính quyền địa phương. Theo tính toán, để tu bổ căn nhà trên phải tốn ít nhất 2 tỉ đồng, trong khi nhà nước hỗ trợ 40 - 60%, còn lại chủ di tích góp thêm. “Với số tiền quá lớn, gia đình tôi kham không nổi nên đành để di tích xuống cấp trong sự bất lực”, bà Ong buồn bã nói.

Ngói mái nhà bị trụt xuống, mùa mưa thì dột

Theo thống kê của Trung tâm quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An, trong số hơn 1.000 di tích thuộc diện nhà ở, có khoảng 35 nhà cổ đang xuống cấp. Ông Phạm Phú Ngọc, Giám đốc Trung tâm quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An, cho biết với quan điểm tất cả đều hướng đến mục tiêu bảo tồn di sản văn hóa, chính quyền thành phố luôn tạo điều kiện hỗ trợ để các chủ di tích thực hiện việc tu bổ theo đúng quy định. “Những ngôi nhà xuống cấp nghiêm trọng thì cơ bản đơn vị đã cho sửa chữa, trùng tu hết rồi. Riêng những ngôi nhà liên quan đến nhiều hộ gia đình, bà con tộc họ chưa có người đứng ra tiến hành tu sửa, chúng tôi đã cho chống đỡ tạm thời”, ông Ngọc nói.

Trao đổi với Thanh Niên, ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND TP.Hội An, cho hay hiện nay những ngôi nhà cổ xuống cấp cơ bản đã trùng tu hết. Hộ dân nào cũng được hỗ trợ mức 40 - 70% kinh phí tu bổ. “Hiện nay có một số nhà đa sở hữu, nhà tập thể mà không có ai đủ thẩm quyền đứng ra để sửa. Có những căn nhà cha mẹ mất, tài sản chung nhưng họ đi làm ăn xa và không chọn được người đứng ra để tu sửa nên cũng khó. Tuy nhiên, những căn nhà nào có chủ thể đầu tư thì nhà nước đều hỗ trợ sửa chữa, trùng tu”, ông Sơn nói. Theo đó, nếu không có những giải pháp điều chỉnh và hỗ trợ sớm để giải quyết bài toán kinh phí thì những nguy cơ vẫn treo lơ lửng tại nhiều nhà cổ di tích và người dân sống ở những nơi này.