Ồn ào quanh nghiên cứu 'vô trách nhiệm' về vắc xin Covid-19

Tập san học thuật Science thuộc Hiệp hội Mỹ vì Sự phát triển khoa học (AAAS) ngày 2.7 đăng bài viết cho thấy có ít nhất 6 nhà khoa học đã từ chức biên tập viên của Vaccines để phản đối việc chuyên san Vaccines ngày 24.6 đăng bài nghiên cứu về vắc xin Covid-19.

Các nhà khoa học này khẳng định bài nghiên cứu đã dùng sai dữ liệu để kết luận rằng “đối với 3 cái chết được ngăn ngừa bằng cách tiêm vắc xin (Covid-19), chúng ta phải chấp nhận 2 cái chết do tiêm vắc xin”. Theo Science, không có ai trong số 3 tác giả của nghiên cứu được đào tạo về phát triển vắc xin, vi rút học hay dịch tễ học. Ngoài ra, 3 chuyên gia xem xét đánh giá nghiên cứu mới không đưa ra bất kỳ bình phẩm có giá trị về phương pháp nghiên cứu của các tác giả.

Chết chóc kỷ lục ở Thái Lan vì Covid-19 Số ca tử vong vì Covid-19 ở Thái Lan tăng kỷ lục ngày thứ ba liên tiếp, theo Reuters. Tổ ứng phó dịch Covid-19 của Thái Lan hôm qua ghi nhận 61 trường hợp thiệt mạng vì dịch bệnh trong vòng 24 giờ, nâng tổng số người chết vì Covid-19 tại nước này lên 2.141. Cùng ngày, số ca dương tính tăng thêm 6.087, có nghĩa là đến nay đã có 270.921 ca nhiễm ở Thái Lan. Trong bối cảnh đó, đảo Phuket đã mở cửa đón du khách nước ngoài tiêm đủ liều vắc xin từ ngày 1.7. Thủ tướng Prayut Chan-o-cha cùng các bộ trưởng có mặt tại sân bay quốc tế đón một trong các chuyến bay đầu tiên quay lại Phuket sau hơn một năm gián đoạn, theo báo The Bangkok Post. Ngày 3.7, các chuyến bay đầu tiên từ châu Âu cũng sẽ hạ cánh xuống phi trường Phuket. Thủ tướng Prayut đặt mục tiêu mở cửa hoàn toàn Thái Lan vào giữa tháng 10. Dù thừa nhận kế hoạch này có nhiều rủi ro, nhà lãnh đạo cho rằng cần phải đối mặt thách thức để đưa nền kinh tế quay về quỹ đạo.     H.G

Trong số nhà khoa học từ chức nói trên có nhà nghiên cứu miễn dịch Katie Ewer tại Viện Nghiên cứu Jenner thuộc Đại học Oxford (Anh), nằm trong đội phát triển vắc xin Covid-19 của Đại học Oxford và Công ty dược AstraZeneca. “Dữ liệu đã bị sử dụng sai vì nó tạo ra giả định (không chính xác) rằng tất cả ca tử vong xuất hiện sau khi tiêm vắc xin là do tiêm vắc xin. Dữ liệu đó đang bị những người phản đối tiêm vắc xin và những người từ chối tiêm vắc xin Covid-19 làm bằng chứng rằng vắc xin Covid-19 không an toàn. Đây rõ ràng là vô trách nhiệm, đặc biệt đối với một chuyên san về vắc xin”, bà Ewer nhấn mạnh.

Để tính toán các ca tử vong do tác dụng phụ của vắc xin gây ra, nhóm tác giả dùng dữ liệu của EU về số liều vắc xin được tiêm ở Hà Lan và dữ liệu từ cơ sở dữ liệu quốc gia của Hà Lan về báo cáo phản ứng thuốc có hại. Các cơ sở dữ liệu này không được dùng để đánh giá về các nguy cơ của vắc xin, không chứng minh một vắc xin đã gây ra phản ứng có hại hoặc tử vong, mà chỉ dùng để tìm kiếm dấu hiệu sớm của các tác dụng phụ của vắc xin có thật nhưng hiếm thấy.

Tuy nhiên, nhóm tác giả viết rằng dùng dữ liệu trên, họ phát hiện “16 trường hợp gây tác dụng phụ nghiêm trọng trên mỗi 100.000 lần tiêm và số tác dụng phụ gây tử vong là 4,11/100.000 lần tiêm. Đối với 3 trường hợp tử vong được ngăn chặn nhờ tiêm vắc xin, chúng ta phải chấp nhận 2 ca tử vong do tiêm vắc xin”. Vào ngày 25.6, một ngày sau khi nghiên cứu được xuất bản, ông Eugène van Puijenbroek, dẫn đầu về khoa học và nghiên cứu của Lareb, trung tâm nhận các báo cáo về phản ứng sau khi tiêm vắc xin ở Hà Lan, gửi email tới các biên tập viên của Vaccines, chỉ trích bài nghiên cứu nói trên, yêu cầu đính chính hoặc rút lại bài.

Sau những phản ứng trên, thư ký tòa soạn Vaccines Fanny Fang viết thư gửi cho ban biên tập rằng chuyên san đã mở cuộc điều tra về nghiên cứu của nhóm 3 tác giả nói trên. “Chúng ta đang giải quyết trường hợp này một cách rất nghiêm túc và quyết nhanh chóng sửa đúng hồ sơ khoa học”, bà Fang viết. Sau đó cùng ngày, các biên tập viên Vaccines ra cảnh báo: “Quan ngại lớn là sự xuyên tạc về nỗ lực tiêm chủng vắc xin Covid-19 và viện dẫn sai dữ liệu”.