Oscar và chuyện nghệ thuật - doanh thu - chiêu trò

Phim chiến thắng có doanh thu khủng

Bộ phim sử thi về cha đẻ bom nguyên tử của đạo diễn Christopher Nolan "càn quét" tượng vàng Oscar khi nhận về 7 giải: Phim hay nhất, Nam chính xuất sắc (Cillian Murphy), Nam phụ xuất sắc (Robert Downey Jr.), Đạo diễn xuất sắc (Christopher Nolan), Quay phim xuất sắc (Hoyte van Hoytema), Dựng phim xuất sắc, và Nhạc phim gốc hay nhất.

Mặc dù xếp sau bom tấn Barbie về doanh thu nhưng Oppenheimer vẫn đạt gần 1 tỉ USD trên toàn thế giới, mang đến lễ trao giải Oscar năm nay một tác phẩm có sự kết hợp giữa uy tín về nghệ thuật với một đạo diễn mà tài năng của ông luôn được ngưỡng mộ cùng dàn diễn viên toàn sao và sự thành công rực rỡ về thương mại.

REUTERS

Trong nhiều năm, ban tổ chức giải Oscar - Viện Hàn lâm khoa học và nghệ thuật điện ảnh Mỹ - từng phải vật lộn với sự "mất kết nối" giữa nghệ thuật và thương mại trong các bộ phim đoạt giải. Thậm chí, để thu hút khán giả xem lễ trao giải, có thành viên ban tổ chức còn đưa ra ý tưởng (đã bị từ chối): thành lập hạng mục "phim đại chúng" để có thể trao giải cho các phim thuộc thể loại bom tấn ăn khách.

Thực ra, trong quá khứ, ban tổ chức giải Oscar từng trao giải cho một số bộ phim vừa có giá trị nghệ thuật cao vừa có doanh thu khủng. Forrest Gump của đạo diễn Robert Zemeckis là một ví dụ khi thắng 6 giải Oscar năm 1995, trong đó có hạng mục Phim hay nhất, đạt doanh thu 678 triệu USD. Oscar 1998 ghi dấu ấn khó quên với bom tấn Titanic nhận 11 tượng vàng, trong đó không thể thiếu hạng mục Phim hay nhất, với doanh thu chiếu rạp lên đến 2,26 tỉ USD. Tại lễ trao giải Oscar 2001, bom tấn Gladiator do Ridley Scott đạo diễn giành 5 giải, gồm cả Phim hay nhất, có doanh thu 465 triệu USD. Tiếp theo là The Lord of the Rings: The Return of the King nhận 11 tượng vàng Oscar 2004, trong đó có Phim hay nhất, thu về 1,16 tỉ USD khi chiếu rạp…

REUTERS

Lễ trao giải Oscar 1998 được ghi nhận có số người xem cao nhất khi Titanic giành giải Phim hay nhất với 57,25 triệu lượt xem.

Tuy nhiên, những năm gần đây không ít tác phẩm nhận giải Oscar Phim hay nhất nhưng khán giả không mấy "mặn mà" với chỉ dấu rõ nét là doanh thu cực thấp. Đơn cử Nomadland của đạo diễn Chloé Zhao kể về cuộc sống của những người du mục, sống trên chiếc xe van và đi lang thang khắp nước Mỹ, nhận giải Phim hay nhất tại Oscar 2021 nhưng chỉ thu về vỏn vẹn 39 triệu USD. Trước đó, The Hurt Locker, bộ phim của nữ đạo diễn Kathryn Bigelow, đoạt giải Phim hay nhất Oscar 2010, đạt doanh thu cực thấp, chỉ 11 triệu USD từ phòng vé ở Mỹ. Tính trên toàn cầu phim này thu vỏn vẹn 49 triệu USD. Tuy nhiên, các phim trên vẫn thua xa CODA, nhận Oscar 2022 Phim hay nhất, có doanh số phòng vé "thảm hại" 2,2 triệu USD. Cùng với đó là số lượng khán giả theo dõi lễ trao giải Oscar giảm dần.

Do đó, giải phim hay nhất năm nay trao cho Oppenheimer được coi là sự kết hợp giữa uy tín về nghệ thuật của giải thưởng và sự hấp dẫn với khán giả.

Gây sốc để kích thích khán giả xem Oscar

Sau sự cố Will Smith tát Chris Rock tại lễ trao giải Oscar 2022 khiến cả thế giới xôn xao, năm nay đến lượt John Cena khỏa thân khi lên sân khấu công bố hạng mục Thiết kế trang phục xuất sắc (cho phim Poor Things). Nam diễn viên dùng bao thư chứa kết quả che chỗ kín nên không thể mở ra đọc đành phải chạy vào hậu đài choàng tấm màn cửa che thân để công bố kết quả. Trang Deadline.com đưa những bức ảnh hậu trường khi John Cena trần như nhộng, chỉ mang đôi dép 2 quai. Khi bước ra sân khấu, anh khiến khán giả sửng sốt và cười ồ.

Tờ Variety tiết lộ John Cena (47 tuổi) xuất hiện tại lễ trao giải Oscar năm nay nhờ vai khách mời trong phim Barbie (nhận 8 đề cử Oscar). John Cena và người dẫn chương trình Jimmy Kimmel lên kịch bản cho màn "đinh" này nhằm gợi lại khoảnh khắc "điên rồ" tại lễ trao giải Oscar 1974, khi một người đàn ông khỏa thân nhảy lên sân khấu trong khi David Niven đang giới thiệu ngôi sao Elizabeth Taylor.

Bên cạnh việc bày tỏ thích thú khi John Cena xuất hiện, không ít khán giả bất bình với "tiết mục" này. Nhiều bài viết trên mạng xã hội đều cho rằng hành động này phản cảm.

Cú tát của Will Smith khiến lượng khán giả xem truyền hình lễ trao giải Oscar 2022 tăng 56% với 15,36 triệu lượt xem so với năm 2021 - năm thấp kỷ lục khi chỉ có 9,86 triệu lượt xem. Oscar 2023 thu hút số khán giả khoảng 18,7 triệu lượt, tăng hơn 12% so với năm 2022. Ban tổ chức kỳ vọng Oscar năm nay sẽ tăng số lượt xem nhiều hơn (thống kê lượng người xem sẽ được công bố trong vài ngày tới).