SEA Games 33: Cần sự liêm chính của trọng tài

Có công nghệ nhưng trọng tài vẫn phán quyết cảm tính

Trong thể thao nói chung, trọng tài luôn là một phần của các trận đấu. Thành công hay thất bại của một giải đấu hay một trận đấu không thể tách rời vai trò của trọng tài. Khi trọng tài hành xử công minh, chính trực, khách quan thì sự phân định thắng thua bao giờ cũng mang lại một kết quả rõ ràng, hợp lý. Người thắng vui mà người thua dù buồn cũng "tâm phục khẩu phục". Nhưng một khi trọng tài đưa ra những nhận định méo mó vì đánh giá sai lầm về chuyên môn, hoặc cảm tính đến mức thiên vị, bỏ qua những sai sót của một VĐV hay tình huống bất lợi nào đó làm lệch lạc cán cân thì đó chính là sự nguy hiểm "giết chết" hình ảnh trung thực, cao thượng mà hiến chương Olympic đã đề ra.

ẢNH: NHẬT THỊNH

Có người sẽ hỏi thể thao giờ có công nghệ hỗ trợ mà nếu trọng tài muốn "ăn gian" cũng đâu có dễ. Đúng là một số giải đấu đã có VAR hoặc công nghệ "mắt diều hâu" để giúp cho trọng tài đưa ra nhận xét chính xác. Nhưng SEA Games không phải môn nào cũng áp dụng. Mà nếu có áp dụng cũng không đồng bộ, lúc có lúc không. Cộng thêm những quy định ngặt nghèo chẳng hạn như mỗi hiệp đấu trong bóng chuyền, mỗi đội chỉ được tối đa 2 lần khiếu nại những tình huống xử lý của trọng tài mà họ cho là sai. Nhưng oái oăm cho bóng chuyền nữ Việt Nam trong trận chung kết với Thái Lan đến hiệp 5 quyết định thì tình huống gây tranh cãi ở phút cuối, Ban huấn luyện và các nữ cầu thủ chúng ta cho rằng bị xử ép. Nhưng lại hết quyền khiếu nại vì đã thực hiện 2 lần trước đó nên phải thua tức tưởi theo nhận định của trọng tài.

ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH

Đó chỉ là một trong những tác động khéo léo của trọng tài khi biết đội bóng chuyền nữ Việt Nam hết quyền khiếu nại. Còn nhiều câu chuyện khác, sự can thiệp của trọng tài ở SEA Games lần này rất "thô bạo" đối với chúng ta. Tiêu biểu như trận chung kết hạng dưới 56kg môn võ thuật tổng hợp (MMA) truyền thống, võ sĩ Phạm Văn Nam hòa Norachart của Thái Lan ở hai hiệp chính với mỗi hiệp 3 phút. Sau đó, cả hai tiếp tục hòa sau một phút hiệp phụ. Cuối cùng, trọng tài xử võ sĩ chủ nhà thắng nhờ chỉ số phụ là nhẹ cân hơn – tiêu chí cuối cùng để phân định thắng thua ở các môn võ. Trước đó ai xem trực tiếp cũng thấy võ sĩ Việt Nam chơi tốt hơn, có nhiều đòn đánh nguy hiểm hơn. Nhưng trọng tài đã đứng về phía chủ nhà một cách trắng trợn để "cướp" HCV trong tay Phạm Văn Nam. Bức xúc đến mức cảm thấy uất ức vì bị xử thua, võ sĩ Việt Nam tự cầm cờ chạy quanh sân để khẳng định mình mới xứng đáng là người chiến thắng.

ẢNH: NHẬT THịNH

Chưa dừng lại ở đó, 2 võ sĩ taekwondo thi quyền đôi nam nữ Nguyễn Trọng Phúc - Trịnh Thị Kim Hà cũng bị tước HCV lộ liễu khi bị chấm điểm thấp hơn đối thủ Singapore. Từ lâu việc chấm điểm ở các môn võ từ trọng tài đã bị xem là rất cảm tính. Vì đây là môn biểu diễn nên công nghệ không thể can thiệp được mà tất cả do con người yêu thích tự chấm theo cách của mình. Nhiều lúc họ bỏ qua yếu tố kỹ thuật, độ khó và sự biểu cảm của VĐV trong các bài thi, chăm chăm soi lỗi 2 võ sĩ Việt Nam và rồi phán theo kiểu muốn ai thắng thì thắng. Trận thua của taekwondo Việt Nam không loại trừ còn có những lắt léo khác tác động trong hậu trường và đáng ngạc nhiên hơn khi tổng trọng tài lại là người Singapore.

ẢNH: KHẢ HÒA

Tác động của trọng tài ở SEA Games này quá lớn. Không riêng Việt Nam bất bình mà đoàn Malaysia đã phản ứng gay gắt và kịch liệt cách điều hành của trọng tài ở môn pencak silat khi xử ép họ trắng trợn trong trận tứ kết hạng cân 50-55 kg nữ gặp võ sĩ Thái Lan. VĐV Nor Farah Mazlan của Malaysia được cho là thi đấu quyết liệt hơn và thường xuyên tung ra những pha tấn công hiệu quả, lẽ ra phải được chấm điểm. Nhưng các trọng tài lờ đi, và họ cũng bỏ qua một số tình huống phạm lỗi của VĐV Thái Lan nhưng lại xử nặng các pha phạm lỗi của võ sĩ người Mã. Đến nỗi đã có thành viên đội Malaysia tác động vật lý và một vài người đã lao vào rượt đuổi trọng tài trên sân. Câu chuyện này làm nhớ đến việc đô vật Việt Nam Lê Duy Hợi đã bức xúc với trọng tài cũng do bị xử ép trong trận gặp võ sĩ Thái Lan ở SEA Games năm 2007 tại Nakhon Ratchasima.

ẢNH: KHẢ HÒA

Không phải ngẫu nhiên mà báo chí Đông Nam Á đã cho rằng rất nhiều kết quả chấm điểm ở SEA Games lần này không phản ánh đúng diễn biến trên sân. Tất cả đã dấy lên câu hỏi về tính minh bạch, sự trung thực và nhất quán của công tác trọng tài trong suốt trận đấu cũng như giải đấu. Nếu trọng tài  không liêm chính trong các môn thể thao đối kháng, nơi tính chính xác và công bằng của các quyết định là rất quan trọng thì làm sao đảm bảo tính toàn vẹn của cuộc thi và niềm tin của các VĐV cũng như các đoàn tham dự. Việt Nam chúng ta luôn tôn trọng tình hữu nghị, sự đoàn kết và cùng nhau tiến bộ ở SEA Games. Nhưng sẽ không thể chấp nhận một khi có sự méo mó từ những người "cầm cân nảy mực". Vì như thế là đánh mất đi đạo đức nghề nghiệp, kéo lùi phong trào và làm hoen ố hình ảnh của một SEA Games là bàn đạp cho sự vững tiến vào châu Á và thế giới.