Sự trỗi dậy của doanh nghiệp Trung Quốc tại Brazil

Xâm nhập thị trường

Hàng loạt dự án đầu tư lớn tiếp tục cho thấy tham vọng của doanh nghiệp Trung Quốc tại quốc gia Nam Mỹ này. Theo đó, Meituan tung thương hiệu giao đồ ăn Keeta; BYD khánh thành nhà máy xe điện quy mô lớn tại bang Bahia; TikTok công bố khoản đầu tư gần 38 tỉ USD vào trung tâm dữ liệu ở Ceara, theo South China Morning Post ngày 5.12.

ẢNH: REUTERS

Từ các ông lớn công nghệ đến những thương hiệu F&B như Mixue, dòng vốn Trung Quốc đang phủ khắp Brazil. Temu và Shein xem đây là thị trường chiến lược thay thế Mỹ - nơi hàng hóa giá rẻ Trung Quốc đang bị siết chặt thuế quan. Didi thâu tóm Công ty khởi nghiệp 99 và trở thành một trong những doanh nghiệp gọi xe chính tại Brazil. Công ty công nghệ Meituan mang mô hình cạnh tranh "đốt tiền chiếm thị phần" quen thuộc tại Trung Quốc sang Sao Paulo và Rio de Janeiro, tạo sức ép lớn lên các doanh nghiệp địa phương, theo The New York Times.

Trung Quốc còn ghi dấu ấn sâu rộng trong công nghiệp và hạ tầng Brazil. Tập đoàn lưới điện Trung Quốc State Grid rót hàng tỉ USD vào mạng truyền tải điện cao áp, hiện đáp ứng khoảng 10% nhu cầu điện ở Brazil. Theo Hội đồng Doanh nghiệp Brazil - Trung Quốc, vốn đầu tư trực tiếp của Trung Quốc vào Brazil trong năm 2024 đã tăng gấp đôi lên gần 5 tỉ USD, đưa Brazil trở thành điểm đến đầu tư lớn thứ 3 của Trung Quốc toàn cầu.

Những chuyển động này đang nhanh chóng dịch chuyển trục ảnh hưởng kinh tế của Brazil từ Mỹ (nguồn FDI truyền thống) sang Trung Quốc, trong bối cảnh căng thẳng thuế quan giữa Washington và Brasilia leo thang dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Canh bạc chiến lược

Làn sóng mở rộng mạnh mẽ của doanh nghiệp Trung Quốc tại Brazil không chỉ đến từ sức hấp dẫn của thị trường 200 triệu dân. Đằng sau làn sóng đầu tư ồ ạt là những tính toán chiến lược của cả Bắc Kinh lẫn Brasilia.

Tại Trung Quốc, nền kinh tế bước vào giai đoạn tăng trưởng chậm, tiêu dùng suy yếu và lĩnh vực bất động sản tiếp tục nhiều bất ổn. Những ngành từng được xem là đầu tàu như thương mại điện tử hay công nghệ số nay phải đối mặt cạnh tranh khốc liệt, theo The New York Times. "Xuất khẩu và đầu tư ra ngoài là cách tìm kiếm không gian tăng trưởng mới", ông Vey-Sern Ling tại Union Bancaire Privee (Singapore) nhận định. Trong bối cảnh đó, Brazil trở thành "thị trường đại dương xanh" - nơi có dân số trẻ, đô thị hóa nhanh và dư địa phát triển công nghệ lớn.

ẢNH: REUTERS

Song song đó, Brazil cũng chủ động "trải thảm đỏ" cho dòng vốn từ châu Á. Chính quyền Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva coi Trung Quốc là đối tác then chốt cho mục tiêu công nghiệp hóa và nâng cấp hạ tầng. Những cuộc gặp và điện đàm thường xuyên giữa ông Lula và Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình là tín hiệu củng cố niềm tin của doanh nghiệp, theo China Daily.

Tuy nhiên, sự mở rộng nhanh chóng của doanh nghiệp Trung Quốc tại Brazil cũng dấy lên lo ngại. Mô hình tăng trưởng dựa trên "đốt tiền" của một số doanh nghiệp Trung Quốc gây tranh cãi trong giới hoạch định chính sách Brazil, vốn lo ngại nguy cơ cạnh tranh không lành mạnh và áp lực lên doanh nghiệp bản địa. Ông Uallace Moreira, Trưởng phòng Phát triển công nghiệp thuộc Bộ Phát triển, công nghiệp, thương mại và dịch vụ (MDIC) Brazil, cho biết nhiều công ty Trung Quốc vẫn phải đối mặt chi phí sản xuất cao, hệ thống thuế phức tạp và các quy định lao động ràng buộc.

Ngoài ra, việc Trung Quốc tăng hiện diện trong các lĩnh vực chiến lược như năng lượng và vận tải có thể kéo theo hệ quả địa chính trị. Mỹ - vốn xem Nam Mỹ là khu vực ảnh hưởng truyền thống - có thể gia tăng sức ép nếu nhận thấy lợi ích bị đe dọa, đặt Brazil vào thế phải cân bằng giữa hai siêu cường.

ẢNH: REUTERS