Gaza không còn nguyên vẹn

Lệnh ngừng bắn giữa Hamas và Israel do Ai Cập làm trung gian có hiệu lực hôm 21.5 đã kéo dài sang ngày thứ hai ở Dải Gaza sau 11 ngày giao tranh đẫm máu. Ngày 22.5, hàng trăm thành viên Hamas cầm súng, bịt mặt xuống đường diễu binh để đưa tang Bassem Issa, một thủ lĩnh của lực lượng này thiệt mạng trong cuộc giao tranh, theo AP.

Yehiyeh Sinwar, thủ lĩnh chính trị số một của Hamas, cũng lần đầu xuất hiện trước công chúng kể từ khi xung đột bùng nổ hôm 10.5. Trong khi đó, tại thành phố Tel Alviv của Israel, hàng ngàn người tối 22.5 biểu tình kêu gọi người Do Thái và người Ả Rập chung sống hòa bình.

Người dân Palestine cũng đang quay lại đống đổ nát mà 2 tuần trước từng là nhà, bệnh viện, trường học, cửa hàng của họ. Bạo lực ở Dải Gaza đã phá hủy gần 260 tòa nhà, làm hư hại 53 trường học, 6 bệnh viện và 11 trung tâm chăm sóc sức khỏe, theo LHQ.

Gần 80.000 người trong khu vực này phải di tản. Cuộc chiến đã gần như vẽ lại bản đồ Gaza. Các cuộc không kích cũng phá hủy cơ sở hạ tầng và hệ thống điện, dấy lên vấn đề mới khi nhà máy khử muối cung cấp nước uống và xử lý nước thải đều không hoạt động. Khoảng 800.000 người ở Gaza hiện không có nước máy để dùng do 50% đường ống dẫn nước đã bị phá hủy.

Việc tái thiết Gaza sẽ tiêu tốn hàng tỉ USD. Theo AFP, Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah el-Sissi đã cam kết viện trợ 500 triệu USD cho người Palestine. Tuy nhiên, Gaza từ lâu bị Israel và Ai Cập ngăn cản việc nhập các vật liệu xây dựng như xi măng và đường ống vì lo sợ Hamas sẽ dùng chúng để xây dựng cơ sở quân sự. Mỹ và các quốc gia khác cũng hứa sẽ viện trợ Gaza, nhưng họ sợ số tiền này sẽ bị Hamas dùng sai mục đích hoặc khoản đầu tư này sẽ bị phá hủy trong một cuộc chiến khác.

Hamas đã tuyên bố chiến thắng sau lệnh ngừng bắn. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cũng nói việc các cuộc không kích làm giảm sức mạnh quân sự của Hamas là một "thành công đặc biệt". Sự yên bình mà thỏa thuận ngừng bắn mang lại vẫn khá mong manh. Israel và Hamas hiện duy trì tình trạng “sự yên ổn đổi lại sự yên ổn”. Hội đồng Bảo an LHQ ngày 22.5 đã ra nghị quyết kêu gọi hai bên “tuân thủ hoàn toàn lệnh ngừng bắn” và nhấn mạnh “sự cấp thiết của việc hỗ trợ nhân đạo cho dân thường Palestine, đặc biệt ở Gaza”. Ngày 27.5, hội đồng sẽ tiếp tục bàn về việc giải quyết xung đột Israel - Hamas.