Iran cảnh báo vùng Vịnh bên bờ vực sụp đổ

Hãng Reuters hôm qua dẫn lời Tổng thống Iran Hassan Rouhani cảnh báo vùng Vịnh “đang trên bờ vực sụp đổ vì chỉ cần một sai lầm cũng có thể châm ngòi một vụ cháy lớn”, đồng thời tuyên bố sẽ đáp trả “một cách cương quyết và mạnh mẽ” đối với mọi sự xâm phạm lãnh thổ và an ninh. Phát biểu tại kỳ họp Đại hội đồng LHQ ở New York (Mỹ), ông Rouhani bác bỏ khả năng gặp Tổng thống Donald Trump để “đối thoại dưới áp lực”, dù các quan chức cấp cao hai bên đều tỏ ra quan tâm đến đàm phán.

Giới quan sát cho rằng cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Iran khó diễn ra vì Tehran yêu cầu Washington trước hết cần dỡ bỏ các lệnh cấm vận, trong khi Mỹ tiếp tục chiến dịch “gây áp lực tối đa”. Căng thẳng leo thang sau khi Tổng thống Trump rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân vào năm ngoái và tái áp đặt các lệnh cấm vận đối với Iran. Bên cạnh đó, Washington muốn Tehran cắt giảm chương trình hạt nhân, tên lửa đạn đạo cũng như việc hỗ trợ đồng minh trong các xung đột tại Trung Đông. “Nếu ngài muốn thêm, yêu cầu thêm thì nên cho đi và chi trả nhiều hơn”, Tổng thống Iran nhấn mạnh. Tuy vậy, ông Rouhani vẫn đề cập khả năng đối thoại khi kết thúc bài phát biểu: “Đây là thông điệp của Iran: Hãy hy vọng vào một tương lai tốt đẹp hơn thay vì chiến tranh và bạo lực. Hãy quay về với công lý, hòa bình, luật pháp, cam kết và cuối cùng là đến bàn đàm phán”.

Trước đó trong bài phát biểu của mình tại LHQ, Tổng thống Trump chỉ trích Iran “mê máu” và kêu gọi các quốc gia khác cùng gây sức ép sau khi cáo buộc Tehran đứng sau vụ tấn công hai nhà máy lọc dầu ở Ả Rập Xê Út. Cùng ngày, Nhà Trắng cáo buộc Iran tài trợ khủng bố, tự ý bắt giữ công dân Mỹ, đe dọa các láng giềng và tiến hành tấn công mạng, đồng thời cấm các quan chức cấp cao Iran và gia đình nhập cảnh vào Mỹ. Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo thông báo cấm vận 6 công ty của Trung Quốc mua dầu mỏ của Iran. Bên cạnh đó, Mỹ cảnh báo các nước và các công ty về nguy cơ khi giao dịch với tổ chức liên quan tới lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), theo ông Pompeo. Phát biểu với báo giới, ngoại trưởng Mỹ khẳng định vẫn muốn giải pháp hòa bình với nước CH Hồi giáo và hy vọng sẽ có cơ hội đàm phán.

Trong một diễn biến liên quan, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hôm qua khuyến cáo các nước cần thận trọng khi đổ lỗi cho Iran trong vụ tấn công 2 nhà máy dầu của Ả Rập Xê Út. “Tôi không cho rằng đổ lỗi cho Iran là đúng, bởi vì chứng cứ có được không thể hiện điều đó”, Fox News dẫn lời ông Erdogan phát biểu và cho rằng vụ tấn công xuất phát từ nhiều khu vực ở Yemen. Lực lượng Houthi tại Yemen trước đó nhận trách nhiệm, trong khi Iran luôn bác bỏ cáo buộc tiến hành vụ tấn công.