Giám sát đột xuất các khu cách ly

Ngày 3.12, trao đổi với PV Thanh Niên, bác sĩ (BS) Nguyễn Trí Dũng, Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC), cho biết công việc phòng, chống dịch Covid-19 ở TP luôn diễn ra khẩn trương, quyết liệt ngay cả khi không có ca bệnh. TP vừa có 3 ca từ cộng đồng, do vậy thực hiện chỉ đạo mới nhất trong công điện của Thủ tướng là tiến hành truy vết thật nhanh, thần tốc tất cả F1, F2 để cách ly tập trung F1 và cách ly F2 tại nhà, HCDC đã truy vết gần như đầy đủ F1 tiếp xúc gần các ca bệnh và đang tiếp tục truy vết. HCDC đã lấy 2.244 mẫu, xét nghiệm được trên 2.200 kết quả và trong ngày 3.12 chưa phát hiện ca nhiễm mới.

Nói về cách ly y tế, BS Dũng cho biết đây là một trong các biện pháp hàng đầu để ngăn chặn và cắt đứt chuỗi lây lan dịch bệnh, nên vấn đề tổ chức cách ly làm sao đúng quy định là quan trọng và có ý nghĩa quyết định. Các quy định về tổ chức cách ly thì Bộ Y tế đã ban hành đầy đủ, trong đó có đề cập đến vai trò, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức thực hiện quản lý thực hiện cách ly; vai trò giám sát của những tổ chức khác, như: chính quyền địa phương, y tế; đặc biệt là trách nhiệm của những người được cách ly. “Hiện TP.HCM liên tục giám sát các điểm cách ly, kể cả khách sạn hằng tuần; xem lại các bước thực hiện và sẽ giám sát ngẫu nhiên, trích xuất camera để xem có vấn đề gì bất thường hay không. Tuy nhiên, việc tổ chức giám sát không có nghĩa thấy được hết những ẩn khuất, sai sót của người được cách ly. Việc này đòi hỏi vai trò của người đứng đầu nơi cách ly”, BS Dũng nói.

Về trách nhiệm của ngành y tế trong việc cách ly tại nhà, theo BS Dũng, Quyết định 879 ngày 12.3 của Bộ Y tế về hướng dẫn cách ly y tế tại nhà, nơi lưu trú phòng chống dịch Covid-19 thì người có nguy cơ thấp mới cho cách ly tại nhà và đòi hỏi sự tự nguyện rất cao. “Người được cách ly tại nhà không phải là tội phạm nên không thể gác cửa 24/24, thậm chí có gác 24/24 đi nữa nhưng họ ở trong nhà, mình ở ngoài cũng không biết họ có tiếp xúc bên trong hay không, nên tính tự giác là rất quan trọng”, BS Dũng nói.

Đồng quan điểm, TS Đặng Quang Tấn, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), cho biết tại khách sạn, chủ khách sạn phải chịu trách nhiệm; tại gia đình, cá nhân được cách ly tại nhà phải có cam kết với chính quyền về tuân thủ các quy định phòng lây nhiễm và thời gian cách ly. Với các hình thức cách ly này, chính quyền địa phương chịu trách nhiệm giám sát. Một chuyên gia dịch tễ của Cục Y tế dự phòng cho biết thêm: “Cơ quan y tế dự phòng sẽ là đơn vị tổ chức lấy mẫu xét nghiệm cho người tự cách ly tại nhà, hoặc hỗ trợ y tế khi có diễn biến sức khỏe bất thường; xử lý ổ dịch khi có ca bệnh. Việc tuân thủ cách ly trước hết do cá nhân người đang trong thời gian cách ly phải thực hiện. Chính quyền địa phương tổ chức giám sát’’.

Cùng ngày, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đã ban hành sổ tay hướng dẫn truy vết Covid-19, với nguyên tắc “thần tốc và triệt để”, không được để sót người tiếp xúc. Theo hướng dẫn này, cần tiến hành đồng thời truy vết F1 bằng nhiều biện pháp: hỏi người bệnh; truy vết tại cộng đồng nơi bệnh nhân sinh sống; truy vết tại các “mốc dịch tễ”; truy vết thông qua phương tiện thông tin đại chúng; truy vết thông qua ứng dụng Bluezone, Viet Nam Health Declaration. Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 cấp tỉnh, huyện, xã, các cơ quan, đơn vị có liên quan huy động tối đa mọi nguồn lực đảm bảo cho công tác truy vết nhanh, hiệu quả, tiến hành truy vết càng sớm càng tốt ngay khi có thông tin ca bệnh. Xác định các “mốc dịch tễ” trước, sau đó mới truy vết đến từng người tiếp xúc. Sử dụng đồng thời nhiều lực lượng truy vết để tiến hành truy vết thật nhanh theo các “mốc dịch tễ” phát hiện được. Đầu tư nguồn lực và thời gian để hoàn thành truy vết F1 trước trong thời gian sớm nhất. Việc truy vết F2 thực hiện sau khi đã cơ bản hoàn thành truy vết F1. Các “mốc dịch tễ” và người tiếp xúc gần F1 cần được truy vết trong khoảng thời gian từ 3 ngày trước khi ca bệnh khởi phát cho đến khi ca bệnh được cách ly y tế.

Một chuyên gia phụ trách về CNTT của Bộ Y tế cho hay, năng lực truy vết hiện đã được đẩy mạnh với sự hỗ trợ của ứng dụng công nghệ thông tin và qua khai báo y tế. Tốc độ truy vết với cùng số lượng người có thể hoàn thành trong 2 ngày, thay vì 5 - 7 ngày nếu ở giai đoạn đầu. ‘‘Tuy nhiên, vẫn cần khuyến khích người dân cài đặt phần mềm Bluezone là một trong những công cụ hỗ trợ hiệu quả khi cần truy vết xác định các trường hợp tiếp xúc gần khi ca bệnh được phát hiện’’, TS Hà Anh Đức, Chánh văn phòng Bộ Y tế, lưu ý thêm.

Cảnh báo thiếu nhân lực lấy mẫu Ngày 3.12, Bộ Y tế cho biết cả nước đã có 91 đơn vị đủ năng lực xét nghiệm Covid-19, tuy nhiên các địa phương cần rà soát, củng cố về thiết bị, sinh phẩm, đặc biệt là nhân lực. Báo cáo về năng lực của Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) TP.Hà Nội, ông Trương Quang Việt, Giám đốc trung tâm, cho biết hiện năng lực xét nghiệm của CDC Hà Nội là 1.000 mẫu/ngày, khi có dịch có thể nâng cấp ngay lên 2.500 - 3.000 mẫu/ngày và vẫn có thể nâng lên khoảng 4.000 - 4.500 mẫu/ngày. CDC Hà Nội cũng đã xây dựng và đào tạo được 65 đội phòng chống dịch, vừa rồi đã liên tục tập huấn 3 ngày theo hình thức tập dượt lại. Về đội ngũ xét nghiệm, CDC có 40 nhân lực lấy mẫu và đã đào tạo được tại phường, xã 1.200 nhân lực có thể lấy mẫu. Tuy vậy, theo ông Việt, để đáp ứng được nhiệm vụ chính trị, đặc biệt trước các sự kiện lớn sẽ diễn ra tại Hà Nội tới đây, CDC Hà Nội cần được hỗ trợ rất nhiều, cả về nhân lực, vật lực, kỹ thuật… BS Nguyễn Trí Dũng, Giám đốc HCDC cho biết TP.HCM hiện có 22 đơn vị được xét nghiệm Covid-19 và năng lực xét nghiệm 10.000 mẫu/ngày. L.Châu - D.Tính