Để thấy rõ điều này, hãy nhìn vào mức thuế suất cao nhất 35% trong biểu thuế lũy tiến đang nhận nhiều ý kiến trái chiều hiện nay. Dù rất nhiều ý kiến đề nghị nên bỏ ngưỡng này nhưng dự thảo luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sửa đổi vẫn muốn giữ với lý do đây là "mức trung bình, không quá cao cũng không thấp" so với các nước trên thế giới. Một số quốc gia trong khu vực như Thái Lan, Indonesia, Philippines cũng đang áp dụng bậc thuế thu nhập cá nhân cao nhất 35%, còn Trung Quốc là 45%.
Viện dẫn của Bộ Tài chính là đúng, nhưng chưa đủ. Bởi cùng mức thuế suất 35%, thậm chí 45% như Trung Quốc nhưng mức thu nhập chịu thuế của các nước này lại khác biệt hoàn toàn so với VN.
Cụ thể, Philippines chỉ áp dụng mức thuế 35% với thu nhập từ trên 305 triệu đồng, Thái Lan trên 340 triệu đồng và Malaysia từ mức thu nhập vượt 1 tỉ đồng/tháng. Còn tại VN, thuế suất 35% áp cho mức thu nhập 100 triệu đồng, thấp hơn rất nhiều. Hệ quả là cùng mức thu nhập thì người chịu thuế ở VN sẽ gánh nặng hơn rất nhiều so với các nước này.
Đó là lý do nhiều người kiến nghị bỏ mức thuế suất 35%, hoặc nếu giữ lại thì phải nâng ngưỡng thu nhập chịu thuế lên 300 triệu đồng/tháng mới phù hợp. Ví dụ này cho thấy rõ nhất tầm quan trọng của ngưỡng thu nhập chịu thuế. Thế nhưng không hiểu vì lý do gì, Bộ Tài chính lại điều chỉnh "rất nhẹ" ngưỡng doanh thu chịu thuế giữa các bậc. Ở bậc cao nhất 35% như nói trên, sau 17 năm cũng chỉ tăng từ 80 triệu đồng lên 100 triệu đồng. Điều này cũng diễn ra tương tự giữa các bậc còn lại. Đây chính là "điểm chết" khiến người làm công ăn lương tiếp tục gánh nặng thuế. Quan trọng hơn, mức thuế này có thể ảnh hưởng đến thu hút nhân tài phục vụ tăng trưởng phát triển đất nước, một mục tiêu lớn của Đảng và Nhà nước trong giai đoạn tới.
Bất hợp lý thứ 2 là bậc 1, 2 và 3 cách nhau 10% nhưng còn bậc 4 và bậc 5 chỉ chênh 5%. Đáng nói, người có thu nhập ở bậc 2 và 3 chiếm phần lớn trong diện chịu thuế TNCN nên họ sẽ chịu áp lực thuế cao hơn so với quy định hiện hành. Nói đơn giản thì rất nhiều người có nguy cơ nhảy bậc, tăng thu nhập danh nghĩa nhưng khoản nhận về thực tế không tăng.
Còn so sánh với giá tiêu dùng thì dự thảo mới cũng lỗi thời. Từ mức giảm trừ gia cảnh 15,5 triệu đồng/tháng với người nộp thuế, 6,2 triệu đồng với người phụ thuộc cho tới ngưỡng thu nhập chịu thuế, thuế suất giữa các bậc... Những điều này đều được các tổ chức, Đại biểu Quốc hội, bộ ngành liên quan cũng như các chuyên gia phân tích hết sức cụ thể, khoa học.
Nhìn lại suốt bao năm qua có thể thấy, thuế TNCN thuộc diện điều chỉnh khó khăn nhất nhưng lần điều chỉnh nào cũng bị đánh giá là chưa hợp lý, lạc hậu ngay từ khi ban hành và lần này cũng không ngoại lệ. Đây có lẽ cũng là luật thuế nhận được góp ý nhiều nhất cả ở cả nghị trường Quốc hội, từ các địa phương, tổ chức, chuyên gia... nhưng lại được tiếp thu ít nhất.
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 11 cuối tuần qua, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết tăng trưởng GDP cả nước quý 4 dự kiến giảm khoảng 0,1% do ảnh hưởng của bão lũ, thiên tai. Hầu hết người dân, doanh nghiệp cả nước đều bị ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp bởi bão lũ. Khó khăn khiến sức mua trên thị trường đang chững lại, trong bối cảnh mặt bằng giá cả lại tăng lên. Chỉnh sửa luật Thuế TNCN ở thời điểm này ngoài việc phải phù hợp với thu nhập của người dân, tình hình kinh tế của đất nước, tương đồng với các nước trong khu vực thì không thể không cập nhật hiện trạng nói trên.
Hơn bao giờ hết, đây là lúc chính sách thuế phải thể hiện "dưỡng nguồn thu" lâu dài và bền vững.
Bình luận (0)