Toàn cảnh vụ án Alibaba trước ngày phán quyết: Nước mắt từ lòng tin vào sự viển vông

Vụ án phá vỡ nhiều kỷ lục tố tụng

Gần 3 tuần trước, ngày 8.12.2022, TAND TP.HCM mở phiên xét xử sơ thẩm vụ án “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, “rửa tiền” xảy ra tại Công ty cổ phần địa ốc Alibaba do bị cáo Nguyễn Thái Luyện và 22 đồng phạm thực hiện.

Đây là vụ án phá vỡ nhiều kỷ lục từ trước đến nay khi hồ sơ hơn 1 triệu bút lục; vận chuyển bằng 2 xe tải; khoảng 5.000 người tham gia tố tụng, trong đó hơn 4.300 bị hại và những người có quyền, nghĩa vụ liên quan.

Không phải cho đến thời điểm này mà cái tên Công ty Alibaba đã thu hút sự quan tâm của dư luận trong suốt nhiều năm qua. Bởi khi còn hoạt động, nhiều người vô cùng ngạc nhiên và đặt dấu chấm hỏi trước sự phát triển nhanh đến chóng mặt của công ty này.

Đến khi mọi chuyện được phanh phui, nhiều người cũng đã phần nào rõ câu trả lời.

Theo cáo trạng, Nguyễn Thái Luyện đã thành lập 22 pháp nhân trực thuộc Công ty Alibaba, hoạt động ở nhiều lĩnh vực như bất động sản, truyền thông, vận tải và cho người thân, nhân viên thân tín đứng tên.

Bị cáo Nguyễn Thái Luyện dùng phần nhỏ tiền cá nhân và phần lớn tiền chiếm đoạt từ khách hàng chỉ đạo người thân, nhân viên đứng tên nhận chuyển nhượng số lượng lớn đất nông nghiệp tại các tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu và Bình Thuận.

Số lượng đất nông nghiệp được Alibaba thu mua lớn đến mức chỉ tính riêng diện tích đất đang bị cơ quan chức năng phong tỏa đã lên tới 4,8 triệu mét vuông.

Các bị cáo đã vẽ các dự án "ma" trên nền đất nông nghiệp, phân lô, tách thửa trái quy định; dùng truyền thông để quảng cáo bán dự án.

Để thu hút khách hàng, Nguyễn Thái Luyện cam kết mua lại với giá cao hơn từ 30% sau 12 tháng hoặc 38% sau 15 tháng kể từ ngày nộp tiền; hoặc thuê lại với giá 2%/tháng kể từ ngày ký và thanh toán 95% giá trị hợp đồng.

Với phương thức này, khi đến hạn, hầu hết khách hàng đều không nhận được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất như cam kết. Công ty Alibaba chuyển sang hình thức trả lãi hoặc thu mua trở lại theo các hợp đồng quyền chọn hoặc phụ lục hợp đồng kèm theo.

Tổng cộng, Nguyễn Thái Luyện và đồng phạm đã vẽ ra 58 dự án không có thật; tự phân lô, tách thửa trái pháp luật, lừa bán cho 4.550 người, chiếm đoạt số tiền 2.260 tỉ đồng.

Nhiều gia đình rơi vào bi kịch

Các bị hại trong vụ án trải dài ở nhiều tỉnh thành như TP.HCM, Lâm Đồng, Quảng Ngãi, Hà Tĩnh, Nghệ An, Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu…

Nhiều người chẳng ngờ bi kịch ập đến gia đình sau khi quyết định dốc hết gia sản, tiền lương hưu, thậm chí đi vay mượn mua đất tại các “dự án” của Công ty Alibaba. Giờ thì đất chẳng thấy đâu, tiền không biết lấy lại được bao nhiêu.

Vì tin tưởng những lời hứa hẹn từ Công ty Cổ phần địa ốc Alibaba mà gia đình ông Đ.V.C tại TP.Thủ Đức (TP.HCM) đã dốc hết tiền bạc vào mua đất tại các dự án của công ty này với mong muốn anh em có miếng đất xây nhà, ổn định cuộc sống. Ngày quyết định bán nhà để mua 9 miếng đất trong "dự án" của Công ty Alibaba chia cho anh em, nạn nhân không ngờ bi kịch sau này lại ập đến gia đình.

"Bây giờ không những không có đất, cuối cùng gia đình nhà tôi, các em, vợ con các em tôi, các anh tôi, hai cặp bỏ nhau. Anh cả bỏ vợ, em gái bỏ chồng chỉ vì chuyện đất cát không có, tiền bạc thì hết", ông C. chia sẻ.

Nhiều bị cáo "mất cả thanh xuân"

Phần luận tội, đại diện Viện Kiểm sát TP.HCM đề nghị HĐXX tuyên bị cáo Nguyễn Thái Luyện mức án tù chung thân về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Cùng tội danh, Viện kiểm sát đề nghị tuyên Nguyễn Thái Lĩnh (là em trai của Luyện, Giám đốc Công ty Alibaba) và Nguyễn Huỳnh Tú Trinh (là nhân viên pháp lý Công ty Alibaba) mức án từ 16 - 18 năm tù.

Các bị cáo đồng phạm còn lại với Nguyễn Thái Luyện trong nhóm tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” bị đề nghị tuyên từ 13 - 20 năm tù.

Nhóm tội “rửa tiền” và “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, Viện kiểm sát tổng hợp hình phạt cả 2 tội danh và đề nghị Võ Thị Thanh Mai (là vợ của bị cáo Luyện) và Nguyễn Thái Lực (cũng là em trai bị cáo Luyện) cùng mức án 30 năm tù.

Bị cáo Huỳnh Thị Kim Thắng (là Kế toán trưởng Công ty Alibaba) bị Viện kiểm sát đề nghị tuyên từ 5 - 6 năm tù về tội rửa tiền.

Với những mức án được đề nghị, nhiều bị cáo trẻ tuổi đang đối diện với những mất mát rất lớn. Như họ nói trước tòa, họ có thể sẽ đánh mất cả thanh xuân, tương lai và sự nghiệp. Đứng trước HĐXX, nhiều bị cáo cúi đầu bật khóc.

Bị cáo Nguyễn Huỳnh Tú Trinh bật khóc tại tòa

NHẬT THỊNH

Nói lời sau cùng, bị cáo Nguyễn Huỳnh Tú Trinh đã khóc: “Là cử nhân luật, hôm nay đứng trước vành móng ngựa, vướng lao lý, bị cáo phải đánh đổi danh dự, tuổi trẻ, sự nghiệp. Cha bị cáo nói một câu, rằng cho con đi học luật, giờ vướng vào lao lý. Bị cáo cảm thấy mình bất hiếu”.

Nói về mức án Viện kiểm sát đề nghị, bị cáoTrinh càng khóc nức nở rằng: “Nếu nhận mức án như Viện kiểm sát đề nghị, thực sự bị cáo không biết còn kịp thấy người thân. Nó như mất cả tương lai, thanh xuân của bị cáo”.

Theo đại diện Viện kiểm sát, trong vụ án này, trừ bị cáo Nguyễn Thái Luyện và 2 bị cáo khác sinh 1981, các bị cáo còn lại đều sinh cuối những năm 1980; có 14/23 bị cáo là 9X đời đầu, thậm chí nhiều bị cáo sinh năm 1998 - 1999.

Đại diện Viện kiểm sát nhận định: "Thủ đoạn của bị cáo Nguyễn Thái Luyện rất tinh vi. Bị cáo tận dụng triệt để sự nhiệt huyết của các bị cáo khi tuổi đời còn trẻ, thiếu chín chắn, thiếu kinh nghiệm sống để phục vụ cho mục đích cá nhân của bị cáo".

Đại diện Viện kiểm sát cũng đề nghị khi quyết định hình phạt, Hội đồng xét xử sẽ lưu tâm việc phân hóa vai trò rõ ràng theo nguyên tắc xử lý nghiêm bị cáo có vai trò chủ mưu, khoan hồng với các cá nhân đồng phạm là cấp dưới; để pháp luật vừa nghiêm minh, răn đe, phòng ngừa chung nhưng cũng nhân văn.

Nguyễn Thái Luyện kêu oan, thao thao "thuyết giảng"

Tại tòa, bị cáo Nguyễn Thái Luyện vẫn cho rằng mình không lừa đảo chiếm đoạt tài sản của khách hàng và khẳng định có thể giải quyết xử lý đền bù dân sự cho các khách hàng. Ông trùm địa ốc Alibaba dù đứng trước tòa vẫn thao thao “thuyết giảng” chuyện chạm đến vì sao, chạm đến bầu trời.

Bị cáo Nguyễn Thái Luyện tự bào chữa

NHẬT THỊNH

Nguyễn Thái Luyện trình bày: "Tôi xây dựng định hướng công ty tầm nhìn kế hoạch năm năm sẽ thành một doanh nghiệp lớn nhất khu vực Đông Nam Á. Mục tiêu của tôi cũng biết đây là một kế hoạch khá lớn.Tôi chỉ suy nghĩ là mình đưa tay hướng đến các vì sao thì không chạm được tới các vì sao thì cũng chạm tới được bầu trời".

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân TP.HCM giữ quyền công tố thì vẫn khẳng định rằng thủ đoạn của bị cáo Nguyễn Thái Luyện là rất tinh vi nhằm để dụ dỗ, lôi kéo khách hàng.

Đại diện Viện kiểm sát phân tích nguồn tiền mua đất nông nghiệp của bị cáo Luyện là từ chính khách hàng. Bị cáo tự vẽ 58 dự án, hơn nữa đất nông nghiệp mà bị cáo Luyện thu mua không thể phân lô bán nền dưới dạng thổ cư nhưng bị cáo vẫn lập thỏa thuận, cam kết mua bán với khách hàng.

Dẫn thông tin xác minh tại các cơ quan chức năng liên quan, đại diện Viện kiểm sát cho biết không có doanh nghiệp nào gửi hồ sơ xin giấy phép đầu tư, lập dự án đối với 58 dự án liên quan trong vụ án.

Viện kiểm sát phân tích thủ đoạn của bị cáo Nguyễn Thái Luyện là cam kết mua lại nguồn hàng. Đến nay, khi các bị cáo bị đưa ra xét xử, thì không khách hàng nào nhận được giấy chứng nhận dưới dạng thổ cư như theo thỏa thuận trong hợp đồng mà đa số Công ty Alibaba sẽ trả lãi, hoặc thu mua trở lại nguồn hàng, hoặc khuyến khích khách hàng lấy lãi tái đầu tư vào hợp đồng mới các dự án khác với chính sách, khuyến mãi tốt hơn.

Đáng chú ý, đối với một số thửa đất nông nghiệp thì theo đại diện Viện kiểm sát, bị cáo Nguyễn Thái Luyện và đồng phạm chỉ mới nhận tiền đặt cọc, hoặc thỏa thuận mua nhưng Luyện và đồng phạm vẫn lập dự án, bán cho khách hàng.

Theo Viện kiểm sát, bị cáo Nguyễn Thái Luyện đã rao bán những cái mình không có, lừa dối người mua bằng thủ đoạn lập hệ thống các tổ chức công ty để che giấu hành vi gian dối. Do vậy, cáo trạng truy tố 22 bị cáo trong nhóm tội lừa đảo là đúng, trong đó Nguyễn Thái Luyện là bị cáo phải chịu trách nhiệm cao nhất.

Dự kiến, 7 giờ 30 phút sáng 29.12.2022, TAND TP.HCM sẽ tuyên án. Việc tuyên án sẽ được phát trực tuyến trên Cổng thông tin điện tử TAND thành phố.