Trái cây đặc sản Việt ngày càng 'dễ ăn' hơn

Ám ảnh giá cao

Chị Nguyễn Thùy Dương, ngụ Q.Bình Thạnh (TP.HCM) cho biết: Từ đầu tháng 4 đến nay, lúc nào đi chợ hay siêu thị cũng tranh thủ mua xoài cát Hòa Lộc về ăn vì mặt hàng này hiện đang "rẻ chưa từng thấy". Bình thường xoài cát Hòa Lộc loại 1 tại các chợ ở TP.HCM có giá 130.000 - 150.000 đồng/kg. Một trái xoài 500 - 600 gr tương đương khoảng 100.000 đồng nên chị không dám mua ăn, thỉnh thoảng chỉ dám mua khi cần biếu tặng. Hồi đầu tháng 4, giá xuống còn 40.000 - 50.000 đồng/kg; gần đây thậm chí tại các siêu thị giá chỉ còn 30.000 - 40.000 đồng/kg nên chị Dương mua thường xuyên "ăn cho đã thèm".

Có cùng tâm trạng, chị Trần Mỹ Ngọc, ngụ Q.4 kể: "Tôi trước nay rất thích ăn bưởi da xanh. Trước khi xảy ra dịch Covid-19, giá mặt hàng này luôn trong khoảng 90.000 - 120.000 đồng/kg; một trái bưởi thường hơn 2 kg giá khoảng 300.000 đồng, mỗi lần ăn mà "đau ruột". Nhưng từ khoảng 2 năm nay giá mặt hàng này đã giảm dần còn 50.000 - 60.000 đồng/kg. 

Mới đây, đi siêu thị thấy sản phẩm bưởi da xanh loại 1 của Bến Tre, đạt chuẩn OCOP giá chỉ còn 30.000 - 40.000 đồng/kg. Với mức giá hiện tại, tôi nghĩ nó phù hợp túi tiền của bản thân hơn cũng như nhiều người khác, nhờ vậy bà con nông dân cũng bán được nhiều hàng hơn". 

Bên cạnh đó, chị Ngọc tâm tư: "Tôi thấy nhiều loại trái cây ngoại nhập như bom (táo), lê, nho, cam, quýt… bây giờ cũng có giá phổ biến 50.000 - 60.000 đồng/kg; nếu các loại trái cây VN giá quá cao sẽ bị mất thị phần. Hiện nay, như giá sầu riêng vẫn còn 120.000 - 150.000 đồng/kg; một trái sầu riêng nếu 3 kg trị giá khoảng 500.000 đồng, dù rất thèm nhưng nhiều người không dám ăn".

CHÍ NHÂN

Theo khảo sát của chúng tôi, tại TP.HCM, giá xoài cát Hòa Lộc loại 1 trên 430 gr/trái có giá phổ biến 40.000 đồng/kg, loại 2 - 3 có giá khoảng 30.000 và 20.000 đồng/kg; xoài cát chu vàng có giá 30.000 - 35.000 đồng/kg; bưởi da xanh Bến Tre loại 1 có giá 30.000 đồng/kg; mít Thái 30.000 đồng/kg… Tuy nhiên, tại một số cửa hàng giá các sản phẩm này vẫn ở mức rất cao như: xoài cát Hòa Lộc, bưởi da xanh giá tới 90.000 - 100.000 đồng/kg; hay sầu riêng 200.000 đồng/kg… Giải thích về mức giá cao bất thường này, nhân viên ở đây cho biết do sản phẩm "hữu cơ, hàng chuẩn xuất khẩu"…

Chị Trần Thanh Thảo, một chủ vựa trái cây ở Q.Ô Môn (TP.Cần Thơ), cho biết: Tại địa phương và các vùng lân cận như Vĩnh Long, Đồng Tháp xoài đang chín rộ. Xoài cát Hòa Lộc loại 1 từ 430 gr trở lên có giá sỉ 30.000 đồng/kg, loại hai từ 350 - 420 gr có giá chỉ 20.000 đồng/kg. Hiện tại giá xoài đã giảm khoảng 50% so với các năm trước đây. Nguyên nhân do xoài trúng mùa và gần đây nhiều bà con nông dân chuyển từ các loại cây trồng khác sang trồng xoài do hiệu quả kinh tế cao.

CHÍ NHÂN

Giá cao rất khó tiêu thụ

Bà Cao Thị Cúc, tiểu thương tại chợ Đa Kao, Q.1 (TP.HCM), bộc bạch: "Sức mua hầu hết các loại thực phẩm, trái cây tại chợ hiện nay đều giảm mạnh, ế ẩm lắm". Tình hình kinh tế khó khăn nên các bà nội trợ đều cắt giảm chi tiêu, ngay cả trái cây cũng mua ít lại. 

Theo Ban Quản lý Chợ đầu mối Bình Điền (TP.HCM), lượng trái cây về chợ trong thời gian gần đây giảm do sức mua yếu. Nhiều loại đang giảm giá mạnh: ngoài cam sành, bưởi, xoài thì mãng cầu (Tây Ninh) cũng giảm giá từ 40.000 đồng/kg còn 35.000 đồng/kg, quýt Lai Vung (Đồng Tháp) giảm từ 40.000 đồng/kg còn 30.000 đồng/kg. 

Hiện nay sức mua tại chợ đầu mối đang giảm khá nhiều, tính về giá trị hàng hóa thì ngày gần nhất khoảng 6,4 tỉ đồng/đêm, giảm gần 1 tỉ đồng so với thời điểm cách đây 1 tháng. Thời điểm này sắp bước vào mùa thu hoạch nhiều loại trái cây khắp các vùng miền nên sự cạnh tranh sẽ gay gắt hơn.

Trong vài năm gần đây, Đồng Tháp trở thành một trong những địa phương có diện tích trồng xoài phát triển khá mạnh. Ông Nguyễn Hữu Dũng, Giám đốc Sở Công thương Đồng Tháp, cho biết hiện tỉnh có 14.000 ha xoài các loại, là một trong những vùng có diện tích xoài lớn nhất của cả nước. Sản lượng xoài hằng năm đạt khoảng 183.000 tấn, trong đó ước tính 28% xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc; hơn 6% xuất sang thị trường châu Âu cùng châu Á; số còn lại được tiêu thụ trong nước.

CHÍ NHÂN

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả VN, cho biết trái xoài cát Hòa Lộc của VN rất ngon nhưng lại rất khó xuất khẩu vì 3 yếu tố. Thứ nhất là vỏ mỏng nên khó vận chuyển trái xoài tươi đi nước ngoài như các thị trường Nhật Bản hay Âu, Mỹ. Thứ hai vì khó vận chuyển nên khách hàng các nước biết đến trái xoài cát Hòa Lộc của VN còn ít trong khi họ khá quen với những loại xoài của các nước khác. Xoài cát Hòa Lộc của VN mới chủ yếu phục vụ khách hàng người gốc Việt ở các nước. 

Chính vì vậy, muốn đẩy mạnh xuất khẩu quả xoài tươi cần phải tăng cường quảng bá tiếp thị sản phẩm đến người tiêu dùng các nước. Và thứ ba là giá xoài cát Hòa Lộc thường khá cao rồi cộng thêm chi phí vận chuyển nên xuất khẩu cũng khó. Phần lớn xoài vẫn được xuất sang Trung Quốc nhưng nước này bản thân họ là nước sản xuất xoài lớn thứ hai thế giới sau Ấn Độ, chiếm khoảng 8,75% tổng sản lượng. Chính vì vậy muốn đẩy mạnh xuất khẩu xoài ngoài chất lượng thì giá cả cũng quan trọng.

Trao đổi với chúng tôi, các chuyên gia nông nghiệp cho biết thời gian gần đây các tiến bộ khoa học đã phát huy hiệu quả từ cây giống đến kỹ thuật chăm bón, phân thuốc… Đó chính là lý do vì sao mà nhiều loại nông sản thường xuyên được mùa. Nhờ vậy mà giá cả sản phẩm cũng giảm dần và người tiêu dùng cũng được lợi nhờ mua được hàng với giá tốt hơn. Còn người nông dân dù giá bán giảm nhưng họ cũng bù lại là có lượng hàng hóa nhiều hơn. Sự tiến bộ của khoa học giúp cho các bên đều có lợi. Ngoại trừ một số mặt hàng gặp khủng hoảng cung cầu như cam sành thì các mặt hàng như bưởi da xanh, xoài cát Hòa Lộc và nhiều mặt hàng khác người nông dân vẫn có lãi. Riêng giá sầu riêng vẫn duy trì mức cao do nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu vẫn cao.