Trường CĐ sẽ tham gia đào tạo nhân lực ngành bán dẫn

Rất nhiều thông tin được chia sẻ tại hội thảo "Đào tạo nguồn nhân lực phục vụ ngành công nghiệp bán dẫn tại các trường CĐ" được tổ chức tại Trường CĐ Kỹ thuật Cao Thắng chiều 16.8, với sự tham gia của 25 trường CĐ, hơn 10 doanh nghiệp và các chuyên gia trong lĩnh vực bán dẫn.

Trường CĐ tham gia đào tạo cho công đoạn nào?

Có mặt tại hội thảo, ông Nguyễn Quốc Tuấn, Giám đốc Công ty cổ phần TUMIKI, chia sẻ việc đào tạo vi mạch bán dẫn tại Việt Nam hiện mới chỉ cấp ứng được khoảng 3% nhu cầu nhân lực. Trong khi đến năm 2030, Việt Nam cần thêm khoảng 50.000 lao động chất lượng cao trong lĩnh vực này.

Điều đó đặt ra một vấn đề cấp thiết, là không chỉ trường ĐH tham gia vào việc đào tạo nhân lực cho nền công nghiệp bán dẫn, mà trường CĐ cũng không thể nằm ngoài "cuộc đua" này.

MỸ QUYÊN

Theo tiến sĩ Nguyễn Minh Sơn, Trưởng khoa Kỹ thuật máy tính Trường ĐH Công nghệ thông tin (ĐH Quốc gia TP.HCM), công việc trong ngành bán dẫn có 3 khâu: thiết kế (Design), sản xuất (Manufacturing) và đóng gói kiểm thử (ATP).

"Trước năm 2023, một số trường ĐH có giảng dạy một vài nội dung cho khâu thiết kế trong một số chuyên ngành, nhưng gần như chưa đào tạo trong khâu sản xuất hay đóng gói kiểm thử. Đến năm 2024, khoảng 15 trường ĐH có ngành vi mạch bán dẫn, chủ yếu vẫn đi vào khâu thiết kế, chỉ một số bắt đầu đào tạo ATP", tiến sĩ Sơn thông tin.

Chính vì vậy, ông Nguyễn Quốc Tuấn cho rằng nếu trường CĐ tham gia vào việc đào tạo thì nên tập trung cho khâu sản xuất và đóng gói kiểm thử, đặc biệt là đóng gói kiểm thử vì doanh nghiệp bán dẫn ở Việt Nam đang có nhu cầu nhân lực lớn ở khâu này.

Tiến sĩ Lê Đình Kha, Hiệu trưởng Trường CĐ Kỹ thuật Cao Thắng, cũng nhận định: "Bán dẫn là ngành công nghiệp rất lớn, gồm nhiều khâu từ nghiên cứu, phát triển và sản xuất vật liệu bán dẫn, thiết kế, chế tạo đến đóng gói. Để đào tạo nhân lực đáp ứng đúng và đủ cho nhu cầu thị trường, chúng ta phải trả lời được câu hỏi doanh nghiệp nào đã và sẽ đầu tư vào Việt Nam, đầu tư vào phân khúc nào, thực hiện công đoạn nào trong quy trình công nghệ bán dẫn?".

Theo tiến sĩ Kha, đội ngũ kỹ thuật viên làm việc trực tiếp tại nhà máy về bán dẫn không đòi hỏi có kiến thức hàn lâm như bậc ĐH, sau ĐH mà cần có kỹ năng làm việc, nắm vững phương pháp xử lý, quy trình công nghệ. Vì thế, việc đào tạo đội ngũ này hoàn toàn phù hợp đối với các trường CĐ.

Sẽ thí điểm ở một số trường

Chia sẻ về vấn đề này, ông Trương Anh Dũng, Tổng cục trưởng Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, cho biết tổng cục đang xây dựng kế hoạch về đào tạo nhân lực bán dẫn trong hệ thống giáo dục nghề nghiệp, xuất phát từ nhu cầu phát triển kinh tế của đất nước và kế hoạch này sẽ theo chủ trương chung của Chính phủ.

"Tổng cục đã tham mưu với Bộ LĐ-TB-XH chủ động gửi văn bản cho các trường để đề xuất nhu cầu đào tạo thực tiễn. Trước mắt, tổng cục sẽ điều chỉnh danh mục ngành nghề đào tạo, bổ sung các tên ngành liên quan đến công nghiệp bán dẫn sau khi phân tích công việc, vị trí việc làm... Các trường căn cứ vào đó để chuẩn bị điều kiện tổ chức đào tạo", ông Dũng thông tin.

NGỌC DƯƠNG

Theo ông Dũng, thiết kế chương trình sẽ là công việc khó khăn, không loại trừ khả năng sẽ phải mua hoặc chuyển giao. Tiếp đến là vấn đề đào tạo lực lượng giáo viên, các điều kiện về cơ sở vật chất...

Vấn đề đầu tư phòng thực hành để phục vụ đào tạo cho ngành bán dẫn, theo các chuyên gia, sẽ là thách thức lớn đối với các trường CĐ. Tiến sĩ Nguyễn Minh Sơn lý giải: "Không phải trường nào cũng đủ tiềm lực để bỏ ra hàng triệu USD mua thiết bị và các công cụ kèm theo. Chính vì vậy, các trường cần có sự hợp tác với các đối tác nước ngoài, chẳng hạn hợp tác với trường ĐH ở các quốc gia, vùng lãnh thổ hàng đầu về công nghiệp bán dẫn như Hàn Quốc, Đài Loan. Bên cạnh đó, nhà nước cũng nên có dự án đầu tư xây dựng phòng thí nghiệm ảo để hỗ trợ thực hành cho sinh viên".

Trong khi đó, ông Nguyễn Quốc Tuấn đề xuất giải pháp rằng Bộ LĐ-TB-XH nên đầu tư xây dựng mỗi vùng một trung tâm thực hành để hỗ trợ các trường CĐ, thay vì việc để các trường tự đầu tư nhỏ lẻ vừa tốn kém lại khó có thể đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn trong lĩnh vực bán dẫn.

Trao đổi thêm về những đề xuất này, ông Trương Anh Dũng thông tin: "Việc đào tạo sẽ được thí điểm tại một số trường có đủ điều kiện, nguồn lực chứ không phải là tất cả. Sau đó, từ thực tế thí điểm và từ kinh nghiệm của các nước, tổng cục sẽ tham mưu bộ thiết kế một nhóm chính sách thúc đẩy, chẳng hạn nhà nước sẽ hỗ trợ cơ sở vật chất, đội ngũ... Hiện nay tổng cục cũng đang xây dựng dự thảo, đề án thành lập các trung tâm thực hành vùng để đào tạo các ngành nghề mũi nhọn, ngành trọng điểm, ngành mới như bán dẫn, dự kiến cuối năm sẽ trình Chính phủ", ông Dũng cho hay.