Truyền lửa yêu thương

Và, tôi lại nhớ đến một câu ngạn ngữ nổi tiếng: "Cho dù mùa đông có kéo dài bao lâu, thì mùa xuân vẫn tiếp nối".

Không biết do một sự ngẫu nhiên hay thuận duyên, mà cuộc thi viết Sống đẹp lần đầu tiên được phát động đúng vào mùa xuân (tháng 3.2021). Hẳn đây là một mùa xuân lịch sử, đáng nhớ với bao người. Một mùa xuân ở trạng thái tạm yên bình, khi nhân loại vừa trải qua đại dịch Covid-19, với những mất mát đau thương còn dội lại dư chấn kinh hoàng. Trong bối cảnh này, cùng với chương trình Cùng con đi tiếp cuộc đời, Báo Thanh Niên tổ chức cuộc thi viết Sống đẹp với thông điệp truyền cảm hứng nhân văn, san sẻ yêu thương đến cộng đồng.

ĐÀO NGỌC THẠCH

ĐÀO NGỌC THẠCH

Có thể nói, cuộc thi viết Sống đẹp đã có một điểm rơi đẹp, một điểm tựa vô cùng vững chắc. Đó không chỉ đơn thuần là nguồn kinh phí tài trợ từ những thương hiệu uy tín, mà chính là ở "trái tim nóng" của những người đồng hành.

Có thể nói, đại dịch Covid-19 là một phép thử cho lòng dũng cảm và sự tử tế. Nó làm thay đổi con người đến tận gốc rễ nhận thức và hành động. Khi mà sự sống trở nên quá đỗi mong manh, đời người dài hay ngắn chỉ quyết định trong vòng một hơi thở, thì con người ta càng nhận ra giá trị của tình yêu thương. Đóa yêu thương nở trong vô thường. Và, nguyện ước yêu thương khởi lên từ nghịch cảnh.

Sống đẹp, không phải là khẩu hiệu, càng không phải là thi đua phong trào. Sống đẹp chính là mệnh lệnh trái tim, là con đường duy nhất đúng đắn khi chúng ta mang thân phận con người. Nếu như trước đây, hầu hết con người chúng ta đều xem mình là "cái rốn vũ trụ", đứng trên tất cả, nắm trong tay "quyền sinh sát" muôn loài, thì chính con vi rút nhỏ bé ấy dạy cho chúng ta một bài học: "Vũ trụ này không chỉ của riêng con người".

Tôi vẫn nhớ một bài viết dự thi trong lần đầu tiên ấy. Đó là bài viết về một nhóm các bạn trẻ cứu hộ sinh vật biển ở Đà Nẵng, đã tự bỏ tiền túi, dấn thân hành động làm sạch môi trường biển. "Để cứu hộ một sinh vật biển theo chuẩn quốc tế thì cần có 5 bước, phức tạp và tốn kém, khoảng 300 triệu đồng"; những chi tiết trong bài viết cứ gây trong tôi một ấn tượng lẫn cảm xúc đẹp khó quên. Vừa ấn tượng về số tiền tỉ "vứt xuống biển", nhưng ấn tượng hơn là nhận ra cái tâm thức sống đẹp ở nơi những người trẻ hôm nay, không chỉ bó hẹp trong việc làm thiện nguyện, như bữa cơm có thịt hay áo ấm đến trường; mà xa rộng hơn là làm sạch môi trường biển. Bởi biển cả cũng chính là lá phổi của vũ trụ. Cứu một chú rùa con, hồi phục sự sống cho một rạn san hô…; những điều tưởng chừng nhỏ bé ấy lại hàm chứa sự lớn lao của tinh thần sống đẹp.

ĐÀO NGỌC THẠCH

Sống đẹp là sống một cuộc đời giản dị bình thường, nhưng cũng biết bước qua những giới hạn của thành trì bảo thủ, vị kỷ để chan hòa cùng thiên nhiên.

Thế rồi, đồng hành với cuộc thi viết Sống đẹp mùa 2 trong vai trò giám khảo, tôi có cơ hội đọc nhiều và kỹ hơn. Hay nói cách khác là có cơ hội được đắm mình trong những câu chuyện mà tính chất kỳ diệu của nó, nhiều khi vượt thoát khả năng hư cấu của các nhà văn.

Tôi vẫn nhớ như in câu chuyện về anh chàng tật nguyền ngọng nghịu Quảng Đình Hậu người Quảng Ngãi. Chỉ là người bán vé số dạo, dáng đi xiêu vẹo lúc nào cũng như chực té ngã, nhưng đầu óc thì cực kỳ minh mẫn và trái tim thì cảm xúc ngập tràn. Từng được Sài Gòn cưu mang, cho nên khi nghe Sài Gòn "trọng thương" vì đại dịch Covid-19, Hậu đã không quản nhọc nhằn ngày đêm đi xin tiền, xin thực phẩm để chuyển vào Sài Gòn.

Nhận giải thưởng ở hạng mục "Nhân vật được vinh danh", Quảng Đình Hậu lại gây bất ngờ lẫn cảm xúc khi trích số tiền này mua vé xe đò tặng cho những người Quảng Ngãi nghèo khó về quê ăn tết.

Thật lạ, có những người sống mà nghĩ cho người khác nhiều hơn cả phần mình. Sống đẹp, là tử tế vô điều kiện, chứ không phải là sắm vai người tốt bụng để lấy lòng người khác, để được ngợi khen.

Cũng phải mở ngoặc ra mà nói thêm rằng, cuộc thi Sống đẹp trở nên ý nghĩa và hấp dẫn hơn khi có hạng mục "Nhân vật được vinh danh". Có nghĩa là không chỉ trao giải thưởng cho tác giả mà còn cho nhân vật, bởi nếu không có nhân vật hay thì chẳng thể nào có bài viết hay. Trao giải thưởng cho nhân vật là một cách làm cho một cuộc thi viết thoát ra khỏi thi thố, tranh tài cao thấp; trả lại cái ý nghĩa cốt lõi của người sống đẹp. Trong thực tế, khi tham dự các buổi lễ trao giải, tôi nhận ra các nhân vật còn tuyệt vời hơn bài viết rất nhiều. Ví dụ, nhân vật bác sĩ Lê Thanh Nga trong bài viết Đã giúp người thì giúp cho trót của tác giả Nguyễn Thanh Bình trong cuộc thi Sống đẹp mùa 3. Mặc dù bài viết này chỉ đoạt giải khuyến khích, nhưng theo tôi, hành động sống đẹp của bác sĩ Nga thì có thể nhận được giải đặc biệt.

Trong bài tổng kết Sống đẹp mùa 2, tôi đã mạo muội đưa ra một nhận định: "Sống đẹp - sống thiện cũng chính là một hệ sinh thái cần được mở ra và nhân rộng trong vũ trụ này". Nhưng thú thật là tôi bất ngờ, khi Báo Thanh Niên duy trì và mở rộng hệ sinh thái sống đẹp này sang tới mùa 3 và giờ đang chuẩn bị bước sang mùa 4. Và, như đã nói ở trên, con số này gợi cho tôi sự liên tưởng bốn mùa của một đời người. Thật hết sức đặc biệt.

Năm nay là một năm nhiều khó khăn về kinh tế và hơn bao giờ hết, đời sống ngày càng nhiều những nhiễu nhương và mất mát niềm tin, thì Sống đẹp chính là một ngọn lửa ấm, một hương thơm an lành. Ở một khía cạnh khác, tôi chợt nghĩ rằng, các cá nhân, doanh nghiệp tài trợ cho cuộc thi này, cũng chính là những người sống đẹp, chơi đẹp. Đồng tiền được trao đúng lúc, được dùng đúng nơi đúng chỗ, thì không "lạnh như tiền", mà ấm áp nghĩa nhân.

Nhà báo Nguyễn Ngọc Toàn, Tổng biên tập Báo Thanh Niên, trong bài tổng kết cuộc thi Sống đẹp mùa 3, đã dùng mấy chữ "Sống bằng tình loài người" để gói ghém ý nghĩa của nó. Tôi nghĩ mấy chữ ấy không gì hàm súc bằng. Với tư cách con người thì không có sự lựa chọn nào khác hơn là sống đẹp. Đây không phải là hô khẩu hiệu hay nói suông, bởi các nhân vật hiện diện trong từng mùa Sống đẹp đã nói lên điều đó. Hàng ngàn bài viết, hàng ngàn câu chuyện, hàng ngàn nhân vật đã tạo thành nhịp triều dâng, lan tỏa. Hay nói đơn giản là đã tạo nên thương hiệu của một cuộc thi viết.

Sao băng đã rớt, ngọn lửa vẫn rực - tôi thích cái tựa bài viết này của tác giả Lữ Khách quá. Một bài ký nhân vật mà tựa thì rất văn chương. Nhưng nó không sến súa, trái lại rất hàm chứa. Những cái đẹp đẽ có thể đã rớt rụng, nhưng những cái khuất lấp như tro than vẫn âm ủ và rực lên. Doanh nhân thành đạt làm thiện nguyện mà người nghèo cùng cực cũng vẫn có thể san sẻ cho nhau. Đó chính là cốt lõi của tinh thần sống đẹp.

Sống đẹp là không chờ đợi.