VASEP kiến nghị Thủ tướng gói tín dụng 10.000 tỉ đồng 'giải cứu' doanh nghiệp thủy sản

Đó là một trong những kiến nghị được bà Nguyễn Thị Thu Sắc, Chủ tịch VASEP, kiến nghị tại buổi làm việc giữa Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính với đại diện VASEP, Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam để tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu lâm sản và thủy sản, diễn ra ngày 13.4 tại Hà Nội.

NHẬT BẮC

Theo báo cáo từ đại diện VASEP, ngành thủy sản đang đối mặt với rất nhiều khó khăn. Trong 3 tháng đầu năm xuất khẩu thủy sản chỉ đạt 1,85 tỉ USD, giảm 27% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, nhiều mặt hàng xuất khẩu chính như tôm, cá tra, cá ngừ đều giảm 32 - 42%, nhu cầu tiêu thụ giảm ở hầu hết các thị trường chính đã tác động xấu đến sản xuất trong nước.

Những khó khăn của ngành thủy sản bắt đầu từ quý 4.2022, các chỉ số lạm phát tăng cao, đồng tiền mất giá tại nhiều nước khiến sức mua của người dân các nước nhập khẩu thủy sản của Việt Nam giảm mạnh, nhà nhập khẩu tồn kho lớn.

Dù đã ký hợp đồng nhưng từ cuối năm 2022, nhiều nhà nhập khẩu yêu cầu dừng nhận các đơn hàng từ 3 - 5 tháng, trong khi các đơn hàng ký mới cũng giảm đáng kể. Theo khảo sát của VASEP và phản ánh từ các doanh nghiệp, trong quý 1, số lượng đơn hàng giảm 20 - 50%, tồn kho tăng cao ở nhiều doanh nghiệp. Dự báo trong quý 2, các đơn hàng mới cũng chỉ đạt 30 - 60% so với quý 2.2022. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp bắt đầu sản xuất cầm chừng và lo giải quyết hàng tồn kho.

Bà Nguyễn Thị Thu Sắc cho biết, khi cầu thu mua giảm, không ít nông dân đã tạm ngừng thả giống hoặc giảm nuôi, ngư dân giảm các chuyến ra khơi đánh bắt. Đây là điều đáng quan ngại  cho cả trước mắt mà cả giai đoạn nửa cuối năm nay nếu thị trường hồi phục mà nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu thiếu nghiêm trọng.

"Nếu không có sự hỗ trợ kịp thời cho người nuôi trồng thủy sản và bà con ngư dân duy trì các chuỗi cung ứng truyền thống thì ngành thủy sản có nguy cơ mất nguồn cung cấp lớn và ổn định, thậm chí mất đối tác lớn", bà Sắc bày tỏ.

Đại diện VASEP kiến nghị trong ngắn hạn Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt một chương trình kích cầu để tạo động lực và duy trì việc thu mua nguyên liệu thủy hải sản, tạo tâm lý chung tốt cho nông dân, ngư dân tiếp tục sản xuất nguyên liệu. Chương trình cũng đề xuất cụ thể là gói tín dụng khoảng 10.000 tỉ đồng với lãi suất thấp cho doanh nghiệp thủy sản vay để thu mua và dự trữ nguyên liệu.

Doanh nghiệp mong được giãn nợ để có tiền mua nguyên liệu

Cũng theo đại diện VASEP, từ quý 3.2022, nhiều ngân hàng đã thông báo và áp dụng ngay sau đó việc tăng lãi suất vay USD từ 2,1 - 2,8% lên 3 - 3,3% và thậm chí đến 4,5%. Trong khi các doanh nghiệp thủy sản thường vay USD, hiện tại lãi suất đang ở mức cao 4,2 - 4,9% trong bối cảnh sản xuất, xuất khẩu đều sụt giảm. Điểm quan ngại nữa là việc "siết tín dụng", hạn chế cho vay dưới mức tín dụng được cấp, các khoản vay mới chỉ được giải ngân tương ứng với khoản vay cũ khi phải trả nợ trước đó khiến doanh nghiệp hiện nay rất khó khăn về tài chính, không chủ động được việc thu mua nguyên liệu (tôm, cá...) cho nông dân, ngư dân.

Bà Nguyễn Thị Thu Sắc cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước xem xét chỉ đạo điều chỉnh lãi suất vay USD xuống dưới 4% để hỗ trợ cho doanh nghiệp xuất khẩu; rà soát thủ tục và xem xét có các gói tín dụng ưu đãi đặc biệt dành cho hộ nuôi tôm nhỏ lẻ có cơ hội tiếp cận vay vốn ngân hàng với lãi suất phù hợp, tránh việc người dân phải vay vốn lãi suất cao từ bên ngoài do không tiếp cận được vốn từ ngân hàng.

Ngoài ra, đại diện VASEP cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước xem xét chỉ đạo, điều chỉnh cho các doanh nghiệp thủy sản được giãn nợ 3 - 5 tháng đối với các khoản vay đến lịch phải trả trong quý 1 và quý 2 năm nay; tiếp tục được vay theo hạn mức trong bối cảnh giảm xuất khẩu của 6 tháng đầu năm nay. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp thủy sản có thể thu gom ổn định nguồn nguyên liệu của nông dân, ngư dân để chế biến, trữ hàng chuẩn bị cho xuất khẩu ở các quý tiếp theo trong năm nay.