Vì sao không công nhận bác sĩ nội trú, chuyên khoa tương đương thạc sĩ, tiến sĩ?

Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 10, có hiệu lực thi hành kể từ 1.1.2026.

Luật này quy định các chương trình đào tạo cấp văn bằng gồm: đào tạo trình độ đại học cấp bằng cử nhân, đào tạo trình độ thạc sĩ cấp bằng thạc sĩ, đào tạo trình độ tiến sĩ cấp bằng tiến sĩ và đào tạo chuyên sâu của một số ngành, lĩnh vực đặc thù cấp văn bằng theo quy định của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT.

Riêng chương trình đào tạo chuyên sâu sau đại học thuộc lĩnh vực sức khỏe cấp văn bằng bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa sẽ do Bộ Y tế hướng dẫn, tổ chức thực hiện và quản lý.

ẢNH: NGỌC DƯƠNG

Văn bằng chuyên khoa khác văn bằng học thuật

Quá trình xây dựng luật, nhiều ý kiến đặt vấn đề về đào tạo chuyên sâu sau đại học cấp văn bằng bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa I, II của Bộ Y tế và liên thông giữa bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa với bằng tiến sĩ, thạc sĩ.

Giải trình nội dung này, Chính phủ cho biết, đào tạo chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực sức khỏe là quá trình khó khăn, phức tạp và đòi hỏi trình độ chuyên môn cao. Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa và bác sĩ nội trú là những người có năng lực giỏi, đóng góp lớn cho sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân, xứng đáng được tôn vinh và có đãi ngộ tương xứng.

Song, việc công nhận tương đương giữa văn bằng bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa với bằng thạc sĩ hoặc tiến sĩ hiện không có cơ sở khoa học và không có tiền lệ quốc tế.

Thực tiễn tại các quốc gia cho thấy, hệ thống giáo dục đều phân định rõ giữa đào tạo học vị (thạc sĩ, tiến sĩ) và đào tạo thực hành đặc thù.

Các học vị thạc sĩ, tiến sĩ thuộc hệ thống đào tạo học thuật với chương trình, chuẩn đầu ra và quy định riêng; trong khi chương trình bác sĩ nội trú, chuyên khoa I, chuyên khoa II được thừa nhận là đào tạo thực hành chuyên sâu, mang tính đặc thù của ngành y nhưng không thuộc hệ thống học vị sau đại học.

Chính phủ cho hay, ngành y hiện vẫn đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ và thực hiện bổ nhiệm các chức danh học thuật như phó giáo sư, giáo sư theo đúng quy định chung hiện hành.

Vì vậy, kiến nghị của một số đại biểu Quốc hội về việc công nhận tương đương giữa văn bằng chuyên khoa và văn bằng học thuật chưa đủ căn cứ thuyết phục để đưa vào luật.

Liên thông hay không sẽ cơ sở giáo dục đại học tự quyết

Vẫn theo Chính phủ, để tránh gây xáo trộn, đồng thời bảo đảm các văn bằng bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa có vị trí phù hợp, luật Giáo dục đại học (sửa đổi) đã bổ sung theo hướng chương trình đào tạo chuyên sâu sau đại học thuộc lĩnh vực sức khỏe cấp văn bằng bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa do Bộ Y tế hướng dẫn, tổ chức thực hiện và quản lý.

Quy định này nhằm tăng cường trách nhiệm của Bộ Y tế trong quản lý nhà nước đối với đào tạo sau đại học chuyên sâu, đặc thù trong lĩnh vực sức khỏe.

Có ý kiến đề xuất bổ sung và thực hiện quy trình công nhận, chuyển đổi, liên thông giữa văn bằng nội trú, văn bằng chuyên khoa với các trình độ của giáo dục đại học (thạc sĩ, tiến sĩ).

Chính phủ cho biết, hiện đã có cơ chế thực hiện việc này thông qua quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học trong việc xem xét, công nhận tín chỉ, học phần tích lũy được theo hồ sơ đào tạo thực tế của người học.

Cùng đó là quy định về chuẩn chương trình đào tạo, bảo đảm các trường đánh giá độc lập lượng kiến thức lý thuyết - thực hành để quyết định mức độ công nhận và khối lượng học tập phải bổ sung.

"Việc có được liên thông hay không, được công nhận tín chỉ, học phần tùy thuộc vào đánh giá chuyên môn của từng cơ sở giáo dục đại học đối với chương trình đào tạo bác sĩ nội trú và chuyên khoa", Chính phủ khẳng định.