World Cup 2022, Van Gaal có 'bài' gì mới?

Cách đây 8 năm, Hà Lan nằm chung bảng với Tây Ban Nha - ĐKVĐ của cả World Cup lẫn EURO và là đội duy nhất trong lịch sử từng vô địch 3 giải đấu lớn liên tiếp (EURO 2008, World Cup 2010, EURO 2012). Đang bị cho là cạn kiệt tài năng, Hà Lan mà vượt qua được vòng bảng của giải đấu ấy thì đã là thành công rồi. Rút cuộc, họ gây tiếng vang ngay từ trận ra quân, thắng Tây Ban Nha đến 5-1 và kết thúc giải đấu bằng chiến thắng 3-0 trước chủ nhà Brazil trong trận tranh hạng 3. Đấy cũng là lần gần đây nhất Hà Lan xuất hiện ở đấu trường World Cup.

Tình trạng cạn kiệt tài năng của bóng đá Hà Lan được chứng thực khi đội này không vượt qua nổi vòng loại của hai giải đấu lớn kế tiếp là EURO 2016 và World Cup 2018. Thảm hại ở chỗ: ngay cả khi VCK EURO đã được mở rộng cho 24 đội tham dự, Hà Lan vẫn không có vé. Vậy, từ đâu ra những trận thắng oanh liệt ở World Cup 2014? Câu trả lời ngắn gọn: Louis Van Gaal!

Louis Van Gaal là HLV già nhất tại World Cup 2022

AFP

Dư luận Hà Lan dậy sóng khi HLV Van Gaal chuẩn bị thi thố tại World Cup 2014 bằng sơ đồ chiến thuật 5-3-2 mà nền bóng đá nước này… khinh rẻ. Bóng đá Hà Lan, với dáng vẻ nghệ thuật, cách chơi phóng khoáng, tận dụng triệt để diện tích sân bóng, là phải đá theo sơ đồ 4-3-3 vô cùng đặc trưng, phải thiên về tấn công, đá để thắng. Van Gaal dùng đến phân nửa đội hình để phòng thủ và trông cậy vào 3 cầu thủ tấn công đều đã ở tuổi “băm”, bị cho là hết thời ở CLB của họ, thì ai mà xem cho được!

Rút cuộc, Van Gaal đã làm những điều mà giới bóng đá Hà Lan không thể nghĩ ra. Chiến thuật lạ lẫm của ông làm cho các cầu thủ ít tên tuổi ở hàng phòng ngự chơi bóng dễ dàng hơn, trở nên hay hơn chính mình. Van Gaal chia tay đội tuyển ngay sau World Cup 2014, và đội tuyển Hà Lan… trở về mặt đất.

Bây giờ, Van Gaal lại dẫn dắt đội tuyển Hà Lan (lần thứ 3) và sẽ bước vào World Cup 2022 với tư cách HLV già nhất giải (71 tuổi). Tinh thần trước giải xem ra là khá ổn thỏa: Hà Lan của Van Gaal đã thắng Bỉ (đội bóng châu Âu có vị thứ cao nhất trong bảng xếp hạng FIFA) để lọt vào VCK giải Nations League 2022 - 2023. Về chiến thuật, Van Gaal soạn lại bổn cũ: rũ bỏ cách chơi 4-3-3 của người tiền nhiệm Frank De Boer và quay sang sơ đồ 5-3-2 từng giúp ông thành công. Mỗi lúc mỗi khác, đâu thể dùng mãi một bài? Dư luận Hà Lan lại chỉ trích Van Gaal, chẳng khác gì thời điểm trước thềm Word Cup 2014. Câu trả lời từ chính ông: “Càng huấn luyện lâu năm, tôi càng thấy yêu sơ đồ này”.

Báo giới gặng hỏi thế nào đi nữa, Van Gaal vẫn chỉ nói về cái hay của sơ đồ 5-3-2. Nào là công thủ toàn diện, nào là hiệu quả ở cả trung lộ lẫn hai biên. Với sơ đồ này, người ta pressing ở khu vực nào cũng đều dễ dàng. Đối phương thì khó tung đòn phản công trước một đội bóng dùng ba trung vệ. Cuối cùng, Van Gaal hứa hẹn: thật ra, yếu tố quyết định luôn là cách chơi chứ không phải sơ đồ chiến thuật. Bạn cứ đá cho thật hay, sơ đồ mà bạn áp dụng sẽ trở thành công thức mẫu mực.

Van Gaal thì ai cũng biết. Hồi Ajax Amsterdam trở lại đỉnh cao với chức vô địch Champions League 1995 (hơn 20 năm sau lần gần nhất trước đó đội này đoạt cúp C1), Van Gaal chính là “đạo diễn”, với danh hiệu HLV xuất sắc nhất thế giới ở mọi cuộc bình chọn vào cuối năm ấy. Tất nhiên, Ajax hồi ấy, cũng như bao đội bóng Hà Lan khác, chơi 4-3-3. Rồi khi Hà Lan thất bại ở vòng loại World Cup 2002, thì HLV trưởng chính là Van Gaal, và sơ đồ của ông tất nhiên là 4-3-3. Van Gaal nhắc lại: ông từng là tín đồ của cách chơi 4-3-3, nên dư luận Hà Lan không nhất thiết phải phân tích hộ ông cái hay của cách chơi 4-3-3. Van Gaal cũng có thể hoán chuyển cách chơi của đội mình từ 5-3-2 sang 3-4-3 ngay trong trận đấu.