Thời gian qua, nhiều người dân ngụ TT.Tân Nghĩa (H.Hàm Tân, Bình Thuận) phản ánh đến đường dây nóng Báo Thanh Niên về tình trạng "khoáng tặc" lộng hành tại đây. Những ngày đầu năm 2024, hoạt động khai thác khoáng sản trái phép càng ngang nhiên bất chấp. Nhóm PV Báo Thanh Niên đã vào cuộc điều tra.
LẬP VỌNG GÁC TRÊN CAO
Những ngày đầu năm 2024, đứng từ QL1 (đoạn gần ngã ba 46, thuộc TT.Tân Nghĩa, H.Hàm Tân), chúng tôi dễ dàng phát hiện mỗi ngày có hàng trăm lượt xe ben, xe đầu kéo chạy vào các đường nhánh để hướng tới khu vực hồ sông Dinh. Lúc trở ra, trên các xe này chở đầy cát và đất bồi nền (loại đất có pha lẫn cát).
Toàn cảnh khu vực khai thác đất, cát bên hồ sông Dinh
Lê Bình - Trần Duy Khánh
Ngày 23.1, chúng tôi bám theo một xe ben (loại 15 khối) không rõ biển số do bị đất che phủ chạy từ QL1 rẽ vào con đường đất, rồi hướng thẳng về các đồi cát quanh hồ sông Dinh. Chiếc xe ben gầm rú chạy với tốc độ cao, đi tới đâu bụi đất bay mù mịt tới đó. Trên con đường đất này cũng bao phủ một lớp cát dày do xe ben vận chuyển cát rơi rớt lại.
Trong quá trình thâm nhập điều tra, nhóm PV không ít lần bị các chân rết của "khoáng tặc" theo dõi, đe dọa. "Tụi mày (tức nhóm PV) đi đâu đây, quay đầu xe ngay, đường này không được vào. Ở đây không có bẫy chim, câu cá gì hết, đi nhanh", một thanh niên có nhiệm vụ cảnh giới của nhóm "khoáng tặc" quát lớn và xua đuổi chúng tôi. Quanh khu vực hoạt động, nhóm này còn lập một số vọng gác cao khoảng 5 m để cảnh giới tình hình xung quanh.
Trong quá trình điều tra, chúng tôi phát hiện nhóm người này tự ý mở con đường đất quanh co, nhiều ngã rẽ dài hàng cây số nối từ khu vực khai thác cát ra QL1, xẻ ngang qua các khu rừng tràm. Con đường này chỉ phục vụ cho đoàn xe ben vận chuyển cát ra bên ngoài và không được ghi nhận trên bản đồ Google Maps. Về đêm, khi xe ben ngưng hoạt động, nhóm "khoáng tặc" đóng cổng, chặn con đường tự mở này lại, không cho các phương tiện khác lưu thông.
Lập vọng gác trên cao để cảnh giới
Lê Bình - Trần Duy Khánh
Ngoài ra, do lượng xe vận chuyển đất, cát quá nhiều nên "khoáng tặc" còn sử dụng thêm hai con đường dân sinh khác nối từ khu vực khai thác ra QL55. Việc này khiến đường dân sinh bị hư hỏng nặng, từ sáng đến chiều tối khói, bụi bay mịt mù, ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh kế của người dân hai bên đường.
KHAI THÁC VÔ TỘI VẠ
Trong nhiều ngày đêm, PV Thanh Niên ghi nhận cảnh "khoáng tặc" lộng hành, liên tục "xẻ thịt" đồi đất để khai thác cát. Nhìn từ trên cao có thể thấy hàng trăm héc ta bị băm nát hoang tàn, nhiều điểm khai thác lởm chởm, có chỗ mới, chỗ cũ và đáng nói là nguyên một cánh rừng trơ trọi, bạc màu. Nhiều hồ nước xung quanh chỉ có một màu trắng đục.
"Xẻ thịt" đồi đất bên hồ sông Dinh
Một ngày cuối tháng 1.2024, chúng tôi men theo cánh rừng keo ghi nhận nhóm "khoáng tặc" hoạt động xuyên đêm tại khu vực sàng lọc cát thành phẩm. Tại đó có hai xe múc cỡ lớn hoạt động không ngừng nghỉ. Khi xe chở cát từ bãi tuyển rửa đổ xuống, hai máy múc thi nhau múc từng gàu cát đổ lên miệng máy sàng. Từ miệng máy sàng, cát được vận chuyển theo băng chuyền dài khoảng 5 m ra ngoài. Từ đây, xe múc tiếp tục múc cát thành phẩm từ băng chuyền đưa ra bãi tập kết gần đó.
“Khoáng tặc” đang khai thác trái phép các đồi đất ven hồ sông Dinh
Lê Bình - Trần Duy Khánh
Tại khu vực tuyển rửa cát đặt cạnh bờ sông Dinh, dưới mép sông có một nhà tôn rộng khoảng 10 m², bên trong có đặt một máy hút nước khổng lồ, đầu hút nước loại phi 200 được cắm thẳng xuống lòng sông, hút nước lên thẳng bãi tuyển rửa. Khu vực bãi tuyển rửa luôn bố trí từ 5 - 6 người làm việc. Xe chở đất từ khu vực khai thác sẽ chạy thẳng ra bãi rồi đổ xuống. Khi xe ben vừa đổ đất xuống, những người này dùng vòi xịt vào đống đất nhằm loại bỏ tạp chất như rác, bùn đất, sỏi... để lọc lấy cát. Tại đây, một máy xúc xúc cát đã rửa cho lên hai xe ben (loại 15 khối) chở đến khu vực sàng lọc cách bãi tuyển rửa khoảng 300 m thì đổ xuống, rồi tiếp tục quay lại bãi tuyển rửa lấy cát. Cứ như vậy, trong khoảng 1 giờ, chúng tôi ghi nhận mỗi xe ben chở trên dưới 10 lượt, mỗi lượt khoảng 15 khối cát. Còn tại khu vực sàng lọc cát, có hai máy xúc khẩn trương xúc cát cho lên miệng hai máy sàng để chảy qua băng chuyền cho ra cát thành phẩm rồi mang đi tiêu thụ...
Xe ben nối đuôi nhau chở đất, cát từ khu vực khai thác trái phép ra bãi tuyển rửa
Lê Bình - Trần Duy Khánh
Xem nhanh 12h: ‘Xẻ thịt’ đồi đất ven hồ sông Dinh
Tại một vị trí khác, từ đầu QL55 (đoạn qua nghĩa trang giáo xứ Tân Châu) chạy theo con đường đất ngoằn ngoèo khoảng 3 km, chúng tôi nghe tiếng động cơ máy cuốc, máy xúc, xe ben gầm rú. Từ khu ruộng thanh long của người dân, chúng tôi băng theo lối mòn khoảng 400 m vào phía rừng keo, sát nơi chiếc máy xúc đang đào bới. Xung quanh khu vực này, có một tháp canh cao khoảng 5 m do nhóm "khoáng tặc" dựng lên, có người túc trực để canh gác.
Cát từ bãi tuyển rửa đang được vận chuyển vào khu vực tập kết xuyên đêm
Lê Bình - Trần Duy Khánh
Tại đây, chiếc xe cuốc màu xanh có gàu múc cỡ lớn liên tục cạp đất từ sáng sớm đến hơn 17 giờ mỗi ngày. Nhiều cây keo bị móc hết cát lộ ra bộ rễ; hiện trường những hố cát bị khai thác có nơi sâu hơn 4 m và rộng hàng ngàn mét vuông.
Một đồi đất bị khai thác trái phép sâu hoắm, nham nhở
Lê Bình - Trần Duy Khánh
Trong lúc xe cuốc liên tục đào bới thì cùng lúc có hai xe ben loại 15 khối (BS: 37C-109.xx và 78C-003.xx - biển số bị đất che phủ) liên tục chạy tới tải đất đến bãi tuyển rửa. Cứ 7 phút/lượt, mỗi xe ben lại đến chở đất đi tuyển rửa. Sau khi cát tuyển rửa xong thì tiếp tục được vận chuyển đến các máy sàng để cho ra cát thành phẩm. Quy trình như vậy cứ lặp đi lặp lại ngày đêm... (còn tiếp)
Tại nhiều khu vực đã khai thác cát trong thời gian trước đó, chúng tôi ghi nhận cảnh tượng hoang tàn, đất cát bạc màu, cằn cỗi, nhiều nơi chỉ còn trơ lại các lỗ hổng nham nhở, có nơi cát đã khai thác chất từng đống nhưng chưa chở đi. Một số khu vực sau khi khai thác, nhóm "khoáng tặc" đã cho trồng keo thân cao chưa tới một gang tay nhằm che giấu hành vi khai thác khoáng sản trái phép.
Bình luận (0)