Xét xử ông Trịnh Văn Quyết: Vì sao cổ phiếu ROS được lên sàn?

Sáng 23.7, TAND TP.Hà Nội tiếp tục xét xử vụ án thao túng thị trường chứng khoán và lừa đảo chiếm đoạt tài sản, liên quan đến ông Trịnh Văn Quyết, cựu Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn FLC (gọi tắt là Tập đoàn FLC), và 49 bị cáo khác.

Theo cáo buộc của Viện KSND tối cao, ông Quyết cùng đồng phạm nâng khống vốn điều lệ của Công ty Faros từ 1,5 tỉ đồng lên 4.300 tỉ đồng. Các bị cáo sử dụng thông tin của nhiều cá nhân là nhân viên, người quen để ký các hợp đồng chuyển nhượng cổ phần, ủy thác đầu tư…, sau đó tạo lập hồ sơ để đề nghị niêm yết 430 triệu cổ phiếu ROS trên sàn chứng khoán, bán cho nhà đầu tư, chiếm đoạt hơn 3.600 tỉ đồng.

PHÚC BÌNH

Chấp thuận vì sợ ảnh hưởng đến công việc

Cáo trạng cho thấy, tháng 4.2016, Công ty Faros gửi hồ sơ đến Ủy ban Chứng khoán nhà nước, đề nghị xem xét và chấp thuận việc đăng ký công ty đại chúng. Dù hồ sơ có vấn đề, Vụ trưởng Vụ Giám sát công ty đại chúng Lê Công Điền vẫn ký báo cáo kèm tờ trình gửi Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán nhà nước, đề nghị phê duyệt chấp thuận Công ty Faros là công ty đại chúng.

Khai tại tòa, ông Điền cho biết khi nghiên cứu hồ sơ của Công ty Faros thì thấy doanh nghiệp này tăng vốn nhanh và nhiều trong một thời gian ngắn. Vì vậy, ông đã xem xét "kỹ hơn so với thông thường".

Trong hồ sơ của Công ty Faros có 3 báo cáo kiểm toán tài chính, do còn một số vấn đề nên Vụ Giám sát công ty đại chúng đã mời đại diện hiệp hội kiểm toán viên để tham khảo ý kiến. Qua làm việc, công ty kiểm toán thừa nhận các bằng chứng là chưa đầy đủ để chấp thuận toàn phần đối với báo cáo tài chính của Công ty Faros nên đề xuất cho kiểm toán lại.

Sau khi bổ sung một số tài liệu và bằng chứng, công ty kiểm toán bảo lưu quan điểm chấp thuận toàn phần, nhưng kèm theo bổ sung một số lưu ý. Ông Điền khẳng định tại thời điểm ký tờ trình, bị cáo nhận thức việc chấp thuận công ty đại chúng đối với Công ty Faros là phù hợp.

Cựu vụ trưởng còn cho rằng không có quy định nào cho phép Ủy ban Chứng khoán từ chối hồ sơ đề nghị công ty đại chúng.

Nắm được điều này, Công ty Faros không bổ sung một số tài liệu, thậm chí có 2 đơn thư khiếu nại cho rằng ông Điền gây khó khăn. "Vì lo sợ ảnh hưởng đến công việc và hình ảnh của Ủy ban Chứng khoán nhà nước", ông Điền đã chấp thuận nhưng có kèm theo một số cảnh báo.

Trước khi kết thúc lượt xét hỏi, bị cáo nói đã rất cẩn trọng, minh bạch trong quá trình xem xét hồ sơ của Công ty Faros. Đến nay, qua làm việc với cơ quan tố tụng, bị cáo đã nhận thức được sai phạm, mong xem xét bối cảnh phạm tội.

Vẫn theo cáo trạng, Công ty Faros có công văn gửi Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam, đề nghị cho đăng ký lưu ký 430 triệu cổ phiếu ROS. Dù hồ sơ có nhiều nội dung không đủ căn cứ nhưng Tổng giám đốc Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam Dương Văn Thanh vẫn ký giấy chứng nhận đăng ký chứng khoán cho doanh nghiệp.

Trước bục khai báo, ông Thanh thừa nhận báo cáo tài chính năm 2016 thể hiện vốn góp chủ sở hữu của Công ty Faros là 4.300 tỉ đồng, kèm theo một số lưu ý về dòng tiền. Tuy nhiên, việc làm rõ những lưu ý này không thuộc trách nhiệm của trung tâm. Đến khi làm việc với cơ quan tố tụng, ông Thanh mới nhận thức việc tăng vốn trên giấy tờ không phản ánh đúng vốn góp thực của doanh nghiệp.

PHÚC BÌNH

2 cựu chủ tịch từng gặp nhau trước khi cổ phiếu niêm yết

Một trong những mắt xích quan trọng trong chuỗi sai phạm liên quan đến cổ phiếu ROS là Sở giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE).

Dù hồ sơ không đủ điều kiện nhưng với sự giúp sức từ dàn lãnh đạo HOSE, 430 cổ phiếu ROS đã được niêm yết và giao dịch trên sàn. Những người này gồm Trần Đắc Sinh, cựu Chủ tịch HĐQT; Lê Hải Trà, cựu Tổng giám đốc; Trầm Tuấn Vũ, cựu Phó tổng giám đốc; và Lê Thị Tuyết Hằng, cựu Giám đốc Phòng quản lý và thẩm định niêm yết HOSE.

Tại tòa, ông Trần Đắc Sinh khai có nghe cấp dưới báo cáo việc Công ty Faros "có vấn đề về kiểm toán" và Ủy ban Chứng khoán nhà nước đã lưu ý cẩn trọng. Tuy nhiên, trong vai trò HĐQT của HOSE, ông không có quyền quyết định việc niêm yết hay không.

Theo bị cáo này, việc xét duyệt hồ sơ niêm yết là nhiệm vụ chuyên môn sâu thuộc ban điều hành và hội đồng thẩm định niêm yết. Khi 2 đơn vị đã xem xét và đề nghị cho Công ty Faros niêm yết, hồ sơ mới chuyển lên HĐQT.

"Ban điều hành, hội đồng thẩm định niêm yết bảo đủ điều kiện niêm yết dựa trên thủ tục. HĐQT nghe và thống nhất ý kiến", ông Sinh khai và nói HĐQT của HOSE chỉ có chức năng kiểm tra, giám sát; người ký quyết định về việc niêm yết là tổng giám đốc HOSE.

Đáng chú ý, ông Sinh khai rằng, trước khi cổ phiếu ROS lên sàn khoảng 5 - 6 tháng, trong một chuyến công tác, ông có gặp cựu Chủ tịch Tập đoàn FLC Trịnh Văn Quyết. Sau đó, Doãn Văn Phương (Tổng giám đốc FLC, hiện đang bỏ trốn) đến văn phòng HOSE, đề nghị ông Sinh chỉ đạo cấp dưới "làm nhanh" hồ sơ của Công ty Faros.

Thừa nhận có sai phạm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, cựu Chủ tịch HĐQT HOSE nói với trách nhiệm người đứng đầu thì không có ý kiến gì.

Bị cáo khác là Lê Hải Trà, cũng "tôn trọng nội dung cáo trạng". Ông Trà khai quen biết bị cáo Trịnh Văn Quyết khi công tác tại Ủy ban Chứng khoán nhà nước vì "thường đi đánh tenis cùng nhau". Sau đó, ông chuyển vào phía nam, làm việc tại HOSE.

Về hồ sơ của Công ty Faros, ông Trà khai quy trình niêm yết có 3 bước. Thứ nhất là Phòng Quản lý và thẩm định niêm yết tiếp nhận hồ sơ, xử lý nghiệp vụ. Thứ hai, hồ sơ được đưa lên hội đồng niêm yết để các thành viên cho ý kiến vào phiếu. Cuối cùng, thư ký tổng hợp lại, trình tổng giám đốc quyết định.

Viện KSND tối cao xác định dù biết rõ không đủ cơ sở xác định số vốn thực góp của Công ty Faros nhưng ông Trà đã gây sức ép với chuyên viên HOSE để đề xuất chấp thuận hồ sơ niêm yết của doanh nghiệp này.