Xoắn ruột ở trẻ sơ sinh, khó phát hiện, biến chứng khôn lường

Ngày 1.8, TS-BS Phạm Ngọc Thạch, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP.HCM), cho biết bệnh viện vừa tiếp nhận và phẫu thuật cho nữ bệnh nhi 9 ngày tuổi bị xoắn ruột non với những triệu chứng rất khó phát hiện.

Trước đó, bệnh nhi được mẹ đưa đến Bệnh viện Nhi đồng 2 khám trong tình trạng chướng bụng nhẹ, rên rỉ lừ đừ. Bệnh nhi không có bất kỳ triệu chứng gợi ý bệnh lý nào khác như bụng nề đỏ hay đi tiêu phân nhầy máu. Mẹ bé cho biết 2 ngày trước bé bú ít và quấy khóc nhiều lần trong ngày.

Kết quả khám và xét nghiệm cận lâm sàng, hội chẩn đa chuyên khoa, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhi bị xoắn ruột do ruột xoay bất toàn và bé được phẫu thuật cấp cứu sau 1 giờ nhập viện.

T.D

Ca phẫu thuật kéo dài hơn 1 tiếng đồng hồ với sự phối hợp liên chuyên khoa hồi sức sơ sinh - gây mê hồi sức và bác sĩ ngoại nhi. Các bác sĩ đã thực hiện tháo xoắn các quai ruột, mở rộng chân mạc treo, cắt dây chằng (dây chằng Ladd) để giảm áp lực trên ruột và tá tràng.

Theo TS-BS Phạm Ngọc Thạch, nếu bỏ qua "thời gian vàng" để có thể cứu đoạn ruột bị xoắn, ruột có nguy cơ bị hoại tử phải cắt bỏ, ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe của trẻ và thậm chí nguy cơ tử vong do sốc nhiễm trùng, nhiễm độc là rất cao. May mắn bệnh nhi được chẩn đoán và xử trí kịp thời, khi ruột chưa bị hoại tử nên không phải cắt nối ruột trong cuộc phẫu thuật.

TS-BS Phạm Ngọc Thạch cho biết thêm, xoắn ruột có nhiều nguyên nhân nhưng xoắn ruột do ruột xoay bất toàn là một bệnh lý bẩm sinh ở trẻ, với tỷ lệ gặp là 1/6.000 ca sinh.

"Khi còn là bào thai, ruột của em bé chưa xoay về đúng vị trí, có thể xoay giữa chừng rồi ngưng làm ruột xoắn dính, gây tắc ruột. Bệnh rất khó phát hiện ở trẻ sơ sinh do biểu hiện của bệnh khó nhận biết, dễ nhầm lẫn với việc nôn trớ thông thường nên trẻ thường nhập viện trễ. Nhiều trường hợp không phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tình trạng xoắn ruột sẽ dẫn đến suy kiệt, sụt cân, mất nước, thậm chí suy gan và thận, nếu để lâu ruột sẽ bị xoắn dẫn đến hoại tử, nhiễm trùng, phải cắt bỏ ruột, nguy hiểm tính mạng", TS-BS Phạm Ngọc Thạch cho biết.

BS CK.I Phan Nguyễn Ngọc Tú (Phòng Kế hoạch tổng hợp, Bệnh viện Nhi đồng 2) cho biết thêm, trong 6 tháng đầu năm Bệnh viện Nhi đồng 2 đã tiếp nhận và điều trị hơn 60 trường hợp trẻ sơ sinh có tình trạng cấp cứu bụng ngoại khoa từ các bệnh viện sản và các bệnh viện tuyến dưới chuyển đến. 30% ca trong số đó là bị xoắn ruột cần can thiệp phẫu thuật; trong số ca xoắn ruột gây hoại tử ruột cần phải cắt bỏ ruột chiếm 60-80%, do đa phần bệnh nhân nhập viện trễ quá "thời gian vàng" để cứu ruột.

Bác sĩ cũng cho biết, tỷ lệ thành công trong việc bảo tồn ruột khi trẻ bị xoắn ruột phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm mức độ nghiêm trọng của tình trạng xoắn, thời gian chẩn đoán và điều trị. Chẩn đoán sớm và can thiệp phẫu thuật kịp thời có thể cải thiện đáng kể kết quả. Nếu được điều trị kịp thời, tỷ lệ thành công có thể khá cao, thường trên 90%. Tuy nhiên, nếu tình trạng không được xử lý nhanh chóng và ruột bị hoại tử, khả năng cứu được ruột sẽ giảm đi đáng kể.