Không để doanh nghiệp mất thời cơ

Đó là thông điệp được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh tại cuộc đối thoại trực tuyến với doanh nghiệp (DN) cả nước vào hôm qua 9.5 với chủ đề “Cùng nỗ lực, vượt thách thức, đón thời cơ, phục hồi nền kinh tế”.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại hội nghị Ảnh: Quang Hiếu

Một trong những đại diện đầu tiên cho cộng đồng DN phát biểu tại hội nghị, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho rằng đây là hội nghị để khai mở mặt trận phục hồi kinh tế do những ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Do đó, cần có ban chỉ đạo mặt trận này và Thủ tướng đích thân là trưởng ban.

Với doanh nhân, hiện nay cần phải giữ 3 thứ, đó là giữ lao động; giữ thị trường và phát triển thị trường; giữ danh dự, bản lĩnh doanh nhân VN đổi mới, trung thực và quyết tâm phát triển Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc

Chia sẻ điều này, ông Trần Bá Dương, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thaco, kiến nghị sớm nới lỏng giao thương với các quốc gia có nguy cơ dịch thấp, như Lào, Campuchia, trong đó ưu tiên cửa khẩu đường bộ để tạo thuận lợi cho sản xuất kinh doanh của DN. Một kiến nghị khác là về việc đón đầu dịch chuyển sản xuất toàn cầu tại miền Trung thông qua nâng cao năng lực và giảm giá thành logistics quốc tế. Ông Dương dẫn chứng, Thaco hiện nhập linh kiện về nhưng phải xuất trên 90% container rỗng về TP.HCM hoặc Hải Phòng, gây tốn kém.

Trong khi đó, hàng xuất khẩu từ miền Trung lại thường phải đưa về TP.HCM rồi mới xuất đi các nước, cũng khiến giá thành vận chuyển cao gấp rưỡi so với hàng cùng loại từ hai đầu của đất nước. “Trong khi đó, 2 dự án lớn về đường vận chuyển tại miền Trung dù đã có chủ trương từ năm 2018 nhưng đến nay chưa triển khai”, ông Dương dẫn chứng. Đó là dự án luồng tàu Cửa Lở để đón được tàu 5 vạn tấn với vốn đầu tư 5.000 tỉ đồng và dự án QL14E nối đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi lên đường Hồ Chí Minh đang xuống cấp, vốn đầu tư 1.700 tỉ đồng. Theo ông Dương, các dự án cấp thiết và trên tinh thần đón đầu chuỗi dịch chuyển sản xuất, phát triển nông lâm nghiệp cho miền Trung, cao nguyên, Lào và Campuchia. DN xin chủ trương làm đầu tư, ứng vốn để thực hiện và xin các cơ chế để tạo nguồn thu hoàn vốn theo đúng quy định.

Còn ông Nguyễn Quốc Kỳ, Tổng giám đốc Vietravel, nhấn mạnh Việt Nam (VN) cần tận dụng việc được quốc tế đánh giá là điểm sáng chống dịch, môi trường xã hội an toàn để sớm khởi động lại ngành du lịch, dịch vụ. Theo đó, ông Kỳ đề nghị triển khai ngay chương trình truyền thông “VN - điểm đến an toàn”, trước mắt tập trung thị trường nội địa để giữ nhân sự, hệ thống. “Sớm mở cửa có chọn lọc các thị trường quốc tế, những nước làm tốt công tác chống dịch như Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Lào... Nếu làm tốt thì thị trường hồi phục sớm”, ông Kỳ nói.

Ngoài ra, ông Kỳ kiến nghị cho ngành du lịch tiếp cận các gói hỗ trợ của Chính phủ, xem xét áp dụng thuế VAT xuống 5%, thuế TNDN 1 năm, tiếp tục áp dụng chính sách giá điện sản xuất thử nghiệm 1 năm, sau đó đánh giá tác động, nhất là lưu trú.

Ông Lê Tiến Trường, Tổng giám đốc Tập đoàn dệt may, cho rằng đại dịch Covid-19 cũng là cơ hội để các DN trong ngành nhìn nhận, đánh giá về một số vấn đề. Trước hết, việc phụ thuộc quá lớn vào nguồn cung nguyên phụ liệu của một thị trường nào đó sẽ mang lại nhiều rủi ro khi có biến động. Mặt khác, khi chuỗi cung ứng toàn cầu bị dịch bệnh làm gián đoạn, DN càng thấy rõ hơn vai trò quan trọng của sự liên kết giữa các DN cùng ngành trong nước với nhau.

Vấn đề khai thác thị trường nội địa, nhiều DN trước đây ít quan tâm nhưng khi nhu cầu tại thị trường thế giới bị sụt giảm nghiêm trọng do dịch, chính thị trường nội địa đã “cứu” nhiều DN. Những đơn hàng sản xuất khẩu trang lớn để phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu đã bù đắp phần nào thiếu hụt, giải quyết việc làm, giữ thu nhập cho người lao động. Ông Trường cho rằng, để đẩy mạnh hơn nữa thị trường nội địa, cần sự tuyên truyền sâu rộng nhằm thay đổi nhận thức “sính hàng ngoại” của người dân.

Tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ghi nhận nhiều ý kiến đóng góp về trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc tạo điều kiện cho DN phát triển, đồng thời cam kết Chính phủ, các cơ quan liên quan lắng nghe, tiếp thu để Chính phủ có nghị quyết tốt nhất tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện cho DN phát triển trong thời gian tới. Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan, đặc biệt là các địa phương cần có chương trình hành động cụ thể để tháo gỡ khó khăn cho DN phát triển, trong đó cần phải xử lý kiến nghị của DN nhanh hơn, không được đổ qua, đổ lại làm mất thời cơ kinh doanh của DN. Phải giải quyết nhanh các thủ tục, trả lời nhanh các kiến nghị, quan tâm đến DN và người lao động yếu thế, nhất là các DN nhỏ và vừa. “Tất cả DN đang chờ tiếng nói giải quyết nhanh của các cơ quan nhà nước, đặc biệt các địa phương”, Thủ tướng thúc giục.

Cụ thể, một số vấn đề lớn mà các cơ quan nhà nước phải quan tâm xử lý, đó là tạo môi trường tốt cho DN hợp tác, hỗ trợ họ cả về chính sách. “Đặc biệt, các DN đều mong muốn cần phải giữ ổn định vĩ mô, nhất là giữ lạm phát, giữ giá trị đồng VN”, Thủ tướng nói và nhắc lại tinh thần không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự. Đi cùng đó, việc kiểm tra, thanh tra nhiều quá cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của DN nên cần tăng cường thực hiện hậu kiểm trong bối cảnh khó khăn này. Người đứng đầu Chính phủ cũng đặc biệt lưu ý các TP lớn như Hà Nội, TP.HCM, các trung tâm lớn phải phát triển nhanh, nhất là phát triển hạ tầng sân bay, bến cảng, dịch vụ logistics để giảm chi phí cho DN vì không có hạ tầng thì khó phát triển.

Đối với các doanh nhân, Thủ tướng cho rằng hiện nay cần phải giữ 3 thứ, đó là giữ lao động; giữ thị trường và phát triển thị trường; giữ danh dự, bản lĩnh doanh nhân VN đổi mới, trung thực và quyết tâm phát triển. Trên tinh thần đó, phải cải cách, tái cơ cấu DN phù hợp với bối cảnh hiện nay. Các hiệp hội đóng vai trò tập hợp thông tin, đặc biệt là những thông tin tiến bộ khoa học kỹ thuật, tiến bộ về quản lý để áp dụng nhanh vào các DN thuộc hiệp hội mình.

Hội nghị được truyền hình trực tiếp để 800.000 DN trên toàn quốc, trên 5 triệu hộ kinh doanh và nhân dân cả nước có thể theo dõi. Tại hội nghị, có 23 lượt ý kiến phát biểu của các hiệp hội, DN, các bộ, cơ quan. Ngoài ra, còn có 81 kiến nghị trực tiếp của 4 hiệp hội DN nước ngoài, 9 hiệp hội DN trong nước được gửi tới Văn phòng Chính phủ và Bộ KH-ĐT trước khi diễn ra đối thoại và 437 kiến nghị trên Cổng Dịch vụ công quốc gia, 180 kiến nghị đã gửi đến VCCI.