Kinh tế phục hồi, thu ngân sách đạt kỷ lục

TP.HCM và Hà Nội đóng góp hơn 1 triệu tỉ đồng

Dù chưa kết thúc năm 2024 nhưng một số tỉnh thành đã có số thu vượt dự toán ngân sách nhà nước đề ra đầu năm. Trong đó, 2 TP lớn nhất cả nước đã lập kỷ lục. Cụ thể, TP.HCM ghi nhận mức thu ngân sách năm 2024 đạt hơn 508.000 tỉ đồng, bằng 105,3% dự toán được giao, tăng hơn 13,3% so với năm 2023. Trong đó, thu nội địa chuyển biến tích cực nhất, đạt 356.840 tỉ đồng, bằng 106,8% dự toán và tăng 17,6% so cùng kỳ; thu từ xuất nhập khẩu đạt 129.600 tỉ đồng, tăng 6,96% so cùng kỳ. 

Tương tự, TP.Hà Nội cũng lần đầu tiên thu ngân sách vượt 500.000 tỉ đồng, tăng gần 20% so với 2023, và thu nội địa đạt 470.000 tỉ đồng, trở thành địa phương dẫn đầu cả nước. Ngoài 2 TP lớn, nhiều tỉnh thành cũng vượt kế hoạch thu trong năm nay như Hải Phòng ước đạt 109.388 tỉ đồng, vượt gần 12% dự toán; Bà Rịa-Vũng Tàu ước đạt hơn 96.000 tỉ đồng, hơn 108% dự toán và tăng 7,5% so với cùng kỳ. Một số địa phương có kết quả khả quan khác gồm Bình Dương tăng 10%, đạt 71.234 tỉ đồng; Đồng Nai đạt 61.723 tỉ đồng, tăng 10%…

ẢNH: NGỌC DƯƠNG

Theo Bộ Tài chính, tổng thu ngân sách nhà nước tính đến ngày 22.12 đạt 113,8% dự toán, trong đó thu do cơ quan thuế quản lý đạt 110,8% dự toán, thu do cơ quan hải quan quản lý đạt 110% dự toán, đảm bảo nguồn lực thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế vĩ mô theo dự toán đã được Quốc hội quyết định. Như vậy, theo dự toán thu ngân sách nhà nước đưa ra năm 2024 là hơn 1,7 triệu tỉ đồng, với mức tăng đạt 113,8% dự toán, số thu hiện đã tăng lên 1,934 triệu tỉ đồng. Trong đó, chỉ riêng số thu của TP.HCM và Hà Nội đã đóng góp hơn 1 triệu tỉ đồng.

Một tuần trước khi kết thúc năm 2024, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng ban hành Chỉ thị số 06 về việc tăng cường các giải pháp quản lý thu, đôn đốc thu nộp ngân sách nhà nước, nhằm phấn đấu hoàn thành vượt mức dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2024 thêm ít nhất 15% dự toán Quốc hội giao theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. 

Để đạt được mức này, Bộ trưởng yêu cầu Cục trưởng Cục Thuế các tỉnh thành tiếp tục quản lý chặt chẽ doanh thu, chi phí của từng người nộp thuế qua phân tích dữ liệu hóa đơn điện tử để kiểm soát chặt chẽ việc tính thuế, khai thuế, nộp thuế của từng người nộp thuế. Rà soát, đôn đốc nộp kịp thời vào ngân sách nhà nước đối với các khoản thuế, tiền thuê đất; đẩy mạnh việc mở rộng triển khai hóa đơn điện tử có mã xác thực của cơ quan thuế khởi tạo từ máy tính tiền. Thực hiện giải quyết hồ sơ hoàn thuế kịp thời và chặt chẽ, đảm bảo đúng đối tượng theo quy định của pháp luật, hỗ trợ cho người nộp thuế. Khẩn trương hoàn thành các cuộc thanh tra, kiểm tra về thuế, ban hành kết luận để xử lý thu kịp thời các khoản phải thu vào ngân sách nhà nước trước ngày 31.12.2024. 

Đồng thời, Bộ trưởng cũng yêu cầu Cục trưởng Cục Hải quan các tỉnh thành tăng cường thu thập thông tin, xác định dấu hiệu rủi ro để có biện pháp kiểm tra, giám sát, kiểm soát; kiểm tra sau thông quan đối với các trường hợp có dấu hiệu vi phạm, thanh tra chuyên ngành; đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại; tập trung kiểm tra về số lượng, trị giá, mã số, xuất xứ... kiên quyết không để tình trạng thất thu xảy ra trên địa bàn.

Kinh tế tăng trưởng và quản lý thuế tốt hơn giúp nguồn thu tăng cao

Điểm sáng nguồn thu ngân sách nhà nước năm 2024 được các chuyên gia tài chính đánh giá đến từ GDP cả năm ước tính đạt 7%, vượt mục tiêu 6 - 6,5% của Quốc hội đề ra từ đầu năm. Thêm vào đó, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) dự đoán duy trì ở mức 3,88%, trong khi nợ công được kiểm soát ở mức 37% GDP, thấp hơn mức trần 60% Quốc hội cho phép. Đặc biệt, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt kỷ lục 800 tỉ USD, vượt qua con số 732 tỉ USD của năm 2022.

Ngoài ra, một số sắc thuế tăng tốt như thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân… Trong đó, thuế thu nhập cá nhân tăng cao khi nhà thuế đẩy mạnh khai thác nguồn thu mới từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản, chứng khoán, đồng thời quản lý ngày càng tốt hơn đối với các cá nhân có nhiều nguồn thu nhập, kinh doanh trên nền tảng số, thương mại điện tử (TMĐT), tiếp thị liên kết, cá nhân kinh doanh online, phát video trực tiếp (livestream) bán hàng… Theo số liệu quản lý thuế lũy kế trong 3 năm từ 2022 tới 10 tháng năm 2024 đã ghi nhận kết quả thu thuế từ các tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh TMĐT với số thuế đã nộp là 274.600 tỉ đồng. Hay sau khi xây dựng Cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài, đến nay đã có 116 nhà cung cấp nước ngoài thực hiện đăng ký, kê khai và nộp thuế đến từ nhiều quốc gia như Mỹ, Singapore, Ireland, Anh… với tổng số thuế khai nộp đạt hơn 20.000 tỉ đồng.

Ngoài ra, cơ quan thuế cũng tăng cường mở rộng cơ sở thuế, tăng cường công tác thanh, kiểm tra, chống thất thu thuế ở các lĩnh vực còn dư địa lớn như khoáng sản, xăng dầu, dịch vụ ăn uống, lưu trú. Điều này góp phần tăng thu ngân sách qua các năm. Theo Tổng cục Thuế, từ năm 2021 đến nay, số thu ngân sách của những lĩnh vực này tăng hơn 41.000 tỉ đồng…Đồng thời áp dụng các biện pháp xử lý thu hồi nợ, chẳng hạn TP.HCM năm 2024 thu hồi 40.700 tỉ đồng nợ thuế.

PGS-TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho rằng tổng thu ngân sách nhà nước năm 2024 tăng đến từ việc các sắc thuế đều có số thu tăng tốt và khai thác các nguồn thu mới hiệu quả. Chẳng hạn như thu từ TMĐT tăng lên nhiều so với những năm trước (hơn 120.000 tỉ đồng). Hay số thu thuế từ thu nhập cá nhân cũng ở mức tăng cao. Tuy nhiên ông Thịnh cũng lưu ý việc tăng số thu thuế thu nhập cá nhân tốt cho ngân sách nhưng do một số quy định lạc hậu như mức giảm trừ gia cảnh nên cũng làm tăng số thu và đây là vấn đề cần nhanh chóng cải thiện.

"Trong năm 2024, có nhiều yếu tố tác động khiến số thu gia tăng như hoạt động sản xuất kinh doanh tốt lên; kim ngạch xuất nhập khẩu đạt kỷ lục... Cạnh đó, việc quản lý thuế cũng góp phần gia tăng số thu ngân sách. Chẳng hạn, cơ quan thuế triển khai hóa đơn điện tử đối với xăng dầu, vàng bạc đá quý, nhà hàng…; Triển khai các cổng thông tin để doanh nghiệp, cá nhân trong và ngoài nước thuận lợi kê khai nộp thuế trong lĩnh vực TMĐT. Sang năm 2025, khi quy định sàn TMĐT thực hiện khấu trừ tại nguồn đối với cá nhân, hộ kinh doanh trên sàn thì số thu đối với mảng này sẽ còn tiếp tục tăng. Ngoài ra trong năm 2025, giá đất cũng tăng theo luật mới, điều này góp phần tăng số thu ngân sách nhà nước", ông Thịnh chỉ rõ.