Liên tiếp rò rỉ tài liệu mật, Lầu Năm Góc báo động

CHỤP MÀN HÌNH POLITICO

Theo The New York Times, một lô tài liệu mật mới trình bày chi tiết các bí mật an ninh quốc gia của Mỹ, từ đánh giá liên quan đến xung đột Ukraine, Trung Đông đến Trung Quốc, đã xuất hiện trên các trang mạng xã hội vào ngày 7.4.

Các quan chức Mỹ cho biết quy mô của vụ rò rỉ, có thể lên đến hơn 100 tài liệu, cùng với độ nhạy cảm của chính các tài liệu đó có thể gây thiệt hại nặng nề. Một quan chức tình báo cấp cao gọi vụ rò rỉ là "cơn ác mộng đối với liên minh Ngũ nhãn", liên minh chia sẻ thông tin tình báo gồm 5 nước Mỹ, Anh, Úc, New Zealand và Canada.

Số tài liệu mới nhất xuất hiện trên Twitter và các trang khác ngày 7.4. Vụ rò rỉ xảy ra một ngày sau khi các quan chức cấp cao của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết họ đang điều tra việc lộ các kế hoạch mật trong xung đột Ukraine hôm 6.4. Các kế hoạch này bao gồm một đánh giá đáng báo động về khả năng phòng không yếu kém của Ukraine.

Bộ Tư pháp Mỹ cho biết họ đã mở một cuộc điều tra về vụ rò rỉ và đang liên lạc với Bộ Quốc phòng nhưng từ chối bình luận thêm.

Cựu quan chức cấp cao của Lầu Năm Góc Mick Mulroy cho biết vụ rò rỉ các tài liệu mật cho thấy "một sự vi phạm an ninh nghiêm trọng" có thể cản trở kế hoạch quân sự của Ukraine. "Vì nhiều hình ảnh của các tài liệu được đăng lên, có vẻ như đó là một vụ rò rỉ có chủ ý được thực hiện bởi một người nào đó muốn gây tổn hại cho các nỗ lực của Ukraine, Mỹ và NATO", ông Mulroy nói thêm.

Một nhà phân tích gọi những tài liệu đã xuất hiện cho đến nay chỉ là "phần nổi của tảng băng trôi".

Các vụ rò rỉ đáng lo ngại

Đầu ngày 7.4, các quan chức an ninh quốc gia cấp cao của Mỹ phụ trách xử lý vụ rò rỉ hôm 6.4 cho biết họ lo ngại đó không phải là các thông tin tình báo duy nhất bị lộ.

Đến chiều 7.4, họ đã có câu trả lời. Trong lúc Lầu Năm Góc và các cơ quan an ninh quốc gia Mỹ đang điều tra nguồn gốc của các tài liệu xuất hiện trên Twitter và Telegram thì một tài liệu khác lại xuất hiện trên 4chan, một diễn đàn ẩn danh. Tài liệu đăng trên 4chan là một bản đồ thể hiện tình hình ở thị trấn Bakhmut thuộc miền đông Ukraine, nơi diễn ra trận chiến khốc liệt đã kéo dài nhiều tháng.

Tuy nhiên, không chỉ có các tài liệu về kế hoạch quân sự của Ukraine bị lộ. Các nhà phân tích an ninh cho biết kho tài liệu đang liên tục được tiết lộ thêm trên mạng cũng bao gồm các bản tóm tắt nhạy cảm về Trung Quốc, mặt trận quân sự ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, Trung Đông và chủ nghĩa khủng bố.

Hôm 6.4, Lầu Năm Góc cho biết họ đang xem xét vấn đề. Bộ Quốc phòng Mỹ không đưa ra thêm tuyên bố nào vào ngày 7.4, khi các tài liệu mới nhất bị lộ. Tuy nhiên, The New York Times dẫn lời các quan chức trong một số cơ quan an ninh quốc gia thừa nhận họ đang gấp rút tìm ra nguồn rò rỉ thông tin.

REUTERS

Các tài liệu về quân đội Ukraine là những bức ảnh chụp biểu đồ số vũ khí dự kiến cung cấp, sức mạnh của quân đội và tiểu đoàn cũng như các kế hoạch khác. Các quan chức Lầu Năm Góc thừa nhận đây đúng là tài liệu của Bộ Quốc phòng Mỹ. Tuy nhiên, các bản sao dường như đã bị chỉnh sửa một số phần.

Một tài liệu bị chỉnh sửa đã phóng đại ước tính của Mỹ về số người chết trong chiến tranh ở Ukraine và hạ thấp số binh sĩ Nga thiệt mạng. Tài liệu này cho biết 16.000-17.500 binh sĩ Nga đã thiệt mạng kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự. Song, các quan chức cho biết Mỹ ước tính đến khoảng 200.000 người Nga thiệt mạng và bị thương.

Nghi ngờ lẫn nhau

Các quan chức Ukraine và các blogger Nga cho rằng vụ rò rỉ là một phần trong nỗ lực lan truyền thông tin sai lệch của đối phương nhằm gây ảnh hưởng đến cuộc phản công mùa xuân mà Ukraine đang lên kế hoạch.

Một quan chức cấp cao của Ukraine nói rằng vụ rò rỉ dường như là một âm mưu của Nga nhằm làm mất uy tín của một cuộc phản công. Trong khi đó, các blogger Nga cảnh báo không nên tin vào bất kỳ thông tin nào và cho rằng đây có thể là sản phẩm của "tình báo phương Tây nhằm đánh lạc hướng chỉ huy của chúng tôi".

Các quan chức an ninh quốc gia Mỹ vẫn đang cố gắng tìm ra thủ phạm. Một quan chức cho biết có khả năng các tài liệu không đến từ quan chức Ukraine vì họ không có quyền tiếp cận một số kế hoạch cụ thể. Một quan chức khác nói rằng việc xác định cách các tài liệu bị rò rỉ sẽ bắt đầu bằng việc xác định người nào có quyền truy cập chúng.

Nhà phân tích Aric Toler của nhóm báo chí điều tra Bellingcat (Hà Lan) cho biết đợt tài liệu đầu tiên dường như đã được đăng vào đầu tháng 3 trên Discord, một phần mềm nhắn tin trên mạng xã hội.

Trung tá Yurii Bereza, chỉ huy một tiểu đoàn của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine đã chiến đấu ở miền đông nước này trong những tháng gần đây, phủ nhận thông tin về vụ rò rỉ.

Ông Bereza chỉ ra rằng chiến tranh thông tin đã trở nên căng thẳng đến mức "chúng ta không còn có thể xác định đâu là sự thật và đâu là lời nói dối".

Các chuyên gia bên ngoài cho biết rất khó để đưa ra kết luận về việc ai đã tiết lộ thông tin mật và vì sao.

Ông Kyle Walter, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tại công ty chuyên theo dõi thông tin sai lệch có trụ sở tại Anh Logically, cho biết nhiều nhân vật nổi bật trên các kênh Telegram của Nga đang gọi các bức ảnh gốc chưa qua chỉnh sửa về thương vong của Nga và Ukraine là hoạt động "gây ảnh hưởng của phương Tây".

"Họ nghĩ rằng các ảnh gốc cho thấy tổn thất của Nga cao và tổn thất của Ukraine tương đối thấp là một nỗ lực nhằm làm lung lạc tinh thần ở Nga và các lực lượng Nga", ông Walter nói.

Giám đốc điều hành Jonathan Teubner của FilterLabs AI, công ty chuyên theo dõi tin nhắn ở Nga, cho biết nhà phân tích chính của ông nghĩ rằng đây có thể là một hoạt động của Nga nhằm gieo rắc sự ngờ vực giữa Washington và Kyiv.

Theo ông Walter, đây là một chiến thuật tạo ra thông tin sai lệch Nga thường sử dụng. Moscow đã chỉnh sửa các tài liệu bị lộ, bao gồm một số tài liệu được cho là bị rò rỉ từ chính phủ Ukraine. Song vì chính phủ Ukraine cho biết các tài liệu đã bị chỉnh sửa hoặc không phù hợp với ngữ cảnh nên nhìn chung chúng không thu hút được nhiều sự chú ý.

"Tuy nhiên, chuyện đang xảy ra với các tài liệu của Mỹ vẫn chưa rõ ràng", ông Walter nói thêm.