Nhiều công nghệ chủ chốt còn quá mới, chưa được đào tạo trong trường ĐH

Theo đó, dự thảo về danh mục các công nghệ chủ chốt của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, bao gồm 40 công nghệ tiên tiến trên thế giới đang là xu thế phát triển của khoa học công nghệ, có thể phát huy được lợi thế của đất nước như sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên, khí hậu, môi trường, nguồn nhân lực và các lợi thế khác. Lĩnh vực công nghệ số có 9 công nghệ, gồm trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật, dữ liệu lớn, chuỗi khối, điện toán đám mây, mô phỏng, robot tự hành, tính toán lượng tử và tính toán lưới. Lĩnh vực vật lý và vật liệu tiên tiến có 12 công nghệ, gồm vật liệu Nano in 3D và chế tạo cộng, ống nano các bon và Graphene, vật liệu chức năng, thiết bị Nano, tế bào nhiên liệu, năng lượng Hydrogen, quang điện, xe điện, xe tự lái, thiết bị tự bay, công nghệ ánh sáng và quang tử.

Lĩnh vực công nghệ sinh học có 12 công nghệ, gồm sinh học tổng hợp, công nghệ thần kinh, tế bào gốc, xúc tác sinh học, tin sinh học, chíp sinh học và cảm biến sinh học, nông nghiệp chính xác, nhiên liệu sinh học, y học cá thể hóa, y học tái tạo và kỹ thuật tạo mô, công nghệ giám sát sức khỏe, chuẩn đoán hình ảnh y-sinh. Lĩnh vực năng lượng và môi trường có 7 công nghệ gồm công nghệ lưu trữ năng lượng tiên tiến, vệ tinh nhỏ và siêu nhỏ, thu thập và lưu trữ các bon, năng lượng vi mô, công nghệ tua bin gió, công nghệ năng lượng đại dương và năng lượng sóng và lưới điện thông minh.

Bên cạnh đó, danh mục công nghệ cao được ưu tiên đầu tư phát triển gồm các công nghệ tập trung chủ yếu trong bốn lĩnh vực công nghệ cao gồm công nghệ thông tin, tự động hóa, công nghệ sinh học và vật liệu mới.

Danh mục sản phẩm công nghệ cao được khuyến khích phát triển gồm các sản phẩm, dịch vụ tạo ra từ các công nghệ thuộc 4 lĩnh vực công nghệ trên với các điều kiện là có tỷ trọng giá trị gia tăng cao trong cơ cấu giá trị sản phẩm, có tính cạnh tranh cao và hiệu quả kinh tế - xã hội lớn, có khả năng xuất khẩu hoặc thay thế sản phẩm nhập khẩu và góp phần nâng cao năng lực khoa học và công nghệ quốc gia.

Chia sẻ về dự thảo, PGS-TS Nguyễn Văn Thuận, Trưởng khoa Công nghệ sinh học, Trường ĐH Quốc tế TP.HCM, nhìn nhận: “Đây đều là những công nghệ đang là xu thế và được ưu tiên phát triển ở các quốc gia lớn trên thế giới. Trong số đó có những công nghệ đang được áp dụng ở nước ta mấy năm gần đây, nhưng cũng có những công nghệ hoàn toàn mới mẻ đối với Việt Nam. Tuy nhiên, để ưu tiên tập trung phát triển, thì chúng ta chỉ nên chọn một hoặc 2 công nghệ chứ không nên quá nhiều. Mỗi công nghệ đó lại liên quan đến rất nhiều công nghệ phụ trợ. Nếu là cái mới thì chấp nhận nhập khẩu, sau đó làm chủ nó và biến nó thành của mình. Đây cũng là cách mà một số quốc gia trên thế giới đã và đang làm”.

Theo PGS-TS Nguyễn Văn Thuận, trong danh mục công nghệ chủ chốt trên, chỉ có một số công nghệ hiện được đưa vào trường ĐH đào tạo như internet vạn vật, trí tuệ nhân tạo… còn lại đa số là mới mẻ, thậm chí còn xa lạ. "Muốn tiếp cận và phát triển những công nghệ này thì trước tiên phải có người làm được, sau đó đào tạo lại cho người đi sau. Việc đưa vào trong trường ĐH cũng không hề đơn giản. Phải xây dựng được đội ngũ giảng viên, xây dựng chương trình, đầu tư cơ sở vật chất...", PGS-TS Thuận cho biết.