Odessa - mục tiêu mới của Nga tại Ukraine?

Hành lang đến Crimea

Nhiều báo đài phương Tây mới đây đã đồng loạt đăng tải phát biểu của tướng Rustam Minnekaev, quyền tư lệnh Quân khu Trung ương của quân đội Nga, về giai đoạn hai của “chiến dịch quân sự” tại Ukraine.

“Một trong những nhiệm vụ của quân đội Nga là kiểm soát hoàn toàn Donbass và miền nam Ukraine. Điều đó sẽ đảm bảo cho việc thiết lập một hành lang trên bộ dẫn đến Crimea và tác động đến các yếu tố quan trọng của nền kinh tế Ukraine”, ông Minnekaev được các hãng tin Nga dẫn lời ngày 22.4, theo AFP.

Cảnh sát trên đường phố Odessa ngày 23.4

Reuters

Phát biểu này tương phản với tuyên bố của Moscow trước đó rằng Nga chỉ muốn bảo vệ cộng đồng nói tiếng Nga ở vùng Donbass miền đông Ukraine, đồng thời cũng gợi ý Điện Kremlin đang thay đổi mục tiêu sau khi không thể chiếm được Kyiv.

Vị tướng nói thêm: “Việc thiết lập quyền kiểm soát đối với miền nam Ukraine cũng sẽ cho phép quân đội Nga tiếp cận Transnistria, nơi xảy ra tình trạng đàn áp đối với cộng đồng nói tiếng Nga”. Transnistria là khu vực thực tế đã ly khai khỏi Moldova nhưng không được quốc tế công nhận, và khoảng 1.500 quân Nga đang đồn trú tại đây.

Tuy nhiên, những lời lẽ này vẫn chưa được làm rõ rằng đây là kế hoạch chính thức của Moscow hay chỉ là ý kiến cá nhân của ông Minnekaev. Khi được yêu cầu bình luận về việc này, Điện Kremlin đã từ chối, nói câu hỏi nên được chuyển cho Bộ Quốc phòng Nga.

Nếu đúng, điều đó có thể cho thấy Nga sẽ tìm cách chiếm Odessa, một trong những thành phố lớn nhất của Ukraine nằm ở phía nam, cũng như tìm cách củng cố các vị trí ở Transnistria.

Moldova ngày 23.4 đã triệu tập Đại sứ Nga để phản đối phát biểu của ông Minnekaev. Moldova đang nỗ lực gia nhập EU cùng với Georgia và Ukraine, nhưng cũng cố gắng giữ lập trường trung lập với NATO để tránh trở thành mục tiêu của Nga.

Hòn ngọc biển Đen

Odessa là thành phố cảng quan trọng nhất của Ukraine nằm bên biển Đen, giúp Ukraine đi ra thế giới. Đây cũng từng là nơi có cảng biển lớn nhất thời Liên Xô và được mệnh danh là “hòn ngọc biển Đen”. Nếu Nga kiểm soát được thành phố Mariupol bên bờ biển Azov, thì Odessa sẽ là cửa ngõ trọng yếu cuối cùng có thể giúp Ukraine kết nối với thương mại toàn cầu.

Từ khi Nga sáp nhập Crimea năm 2014, hải quân Ukraine đã chuyển trụ sở về Odessa, trong bối cảnh tàu bè của Kyiv buộc phải rời cảng Sevastopol sau khi Nga tiếp quản khu vực.

Lực lượng Nga đến nay vẫn đang đối mặt với sự kháng cự mạnh mẽ tại Odessa. Song nếu Nga làm tiêu hao lực lượng Ukraine ở vùng Donbass, họ có thể tập trung sức lực để tiến xuống phía nam. Một khi kiểm soát được cả miền đông và miền nam Ukraine, Moscow có thể tìm kiếm một thỏa thuận đình chiến với 1/4, thậm chí 1/3 lãnh thổ Ukraine trong tay.

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng nếu Nga có kế hoạch như vậy, họ sẽ phải đối mặt với những thách thức không nhỏ. “Càng đi sâu vào lãnh thổ Ukraine, thì quân đội Nga càng dễ bị hao tổn”, AFP dẫn lời cựu đại tá trong quân đội Pháp.

Bộ Quốc phòng Nga ngày 23.4 cho biết quân đội nước này đã dùng tên lửa có độ chính xác cao để phá hủy một kho hậu cần tại Odessa, nơi lưu giữ một lượng lớn vũ khí mà Mỹ và châu Âu cung cấp cho Ukraine. Trong khi đó, Ukraine nói các tên lửa của Nga đã trúng vào một cơ sở quân sự và hai tòa nhà dân sự, làm 8 người thiệt mạng.