Phải chấn chỉnh nhiều vấn đề nóng

Ngày đầu tiên của năm học mới, dư luận đã bàng hoàng về vụ sập cổng điểm trường mầm non thuộc xã Khánh Yên Thượng (H.Văn Bàn, Lào Cai) khiến 3 học sinh (HS) tử vong, 3 HS khác bị thương. Bộ GD-ĐT ngoài việc thăm hỏi và chỉ đạo ngành GD-ĐT Lào Cai đã có công văn gửi UBND các tỉnh, thành khác kiểm tra cơ sở vật chất trường học, đảm bảo an toàn cho HS.

Bộ GD-ĐT đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các cơ quan có liên quan nghiêm túc thực hiện các nội dung tại công văn trên. Đồng thời, tiến hành rà soát cơ sở vật chất trường, lớp học để đánh giá lại chất lượng các công trình trong nhà trường, nhất là trong mùa mưa bão; lập kế hoạch cải tạo, sửa chữa để đảm bảo an toàn cho HS và giáo viên, không sử dụng các công trình trường, lớp học đã hết niên hạn sử dụng, không đảm bảo an toàn.

Đây là lần thứ hai từ đầu năm đến nay, Bộ phải ra văn bản về việc an toàn trường học. Tháng 5.2020, khi cây tại một trường ở TP.HCM bật gốc làm một HS tử vong, Bộ đã phải có văn bản yêu cầu các trường rà soát hệ thống cây xanh nói riêng và các điều kiện bảo đảm an toàn trường học, phòng chống tai nạn thương tích cho HS.

Trong khi đó, ngày 8.9, ông Hoàng Chí Hiền, Chánh văn phòng UBND tỉnh Lào Cai, cho biết UBND tỉnh đã yêu cầu các sở, ngành tổng rà soát chất lượng cơ sở vật chất các trường học trong toàn tỉnh. Sở Giao thông vận tải - Xây dựng Lào Cai được giao chủ trì việc giám định nguyên nhân dẫn đến vụ đổ cổng trường tại phân hiệu Bản Phung, Trường tiểu học Khánh Yên Thượng (xã Khánh Yên Thượng, H.Văn Bàn) gây tai nạn kể trên. Sở GD-ĐT tỉnh Lào Cai tổng hợp rà soát cơ sở vật chất trường học báo cáo gửi UBND tỉnh Lào Cai trước ngày 30.9.

Theo báo cáo ban đầu của Trường tiểu học Khánh Yên Thượng, cổng điểm trường Bản Phung được xây dựng năm 2016. Trước khi bắt đầu vào năm học mới 2020 - 2021, nhà trường có tiến hành kiểm tra cơ sở vật chất nhưng không phát hiện các dấu hiệu bất thường.

Cũng trong ngày 8.9, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Hữu Độ đã ký văn bản gửi giám đốc các sở GD-ĐT về việc tăng cường quản lý việc trang bị sách giáo khoa (SGK) và tài liệu tham khảo trong các cơ sở giáo dục phổ thông. Chỉ đạo được đưa ra sau bức xúc của dư luận về việc phụ huynh một trường tiểu học ở Q.8, TP.HCM “tố” bị ép mua bộ sách lớp 1 với 23 cuốn, trị giá hơn 800.000 đồng.

Văn bản của Bộ yêu cầu giám đốc các sở GD-ĐT chỉ đạo các cơ sở giáo dục phổ thông thực hiện trang bị SGK theo đúng quy định, đảm bảo chất lượng, đủ số lượng và kịp thời cho năm học 2020 - 2021.

Đối với tài liệu tham khảo, thực hiện theo Thông tư số 21 năm 2014 của Bộ GD-ĐT về việc quản lý và sử dụng xuất bản phẩm tham khảo trong các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên và điều lệ trường học. Trong đó, yêu cầu không được ép buộc HS phải mua tài liệu tham khảo; phụ huynh, HS tự mua sắm theo nhu cầu thực tế và không bắt buộc; các cơ sở giáo dục phổ thông phải cung cấp kịp thời, đầy đủ thông tin về tài liệu tham khảo sử dụng tại trường để HS, phụ huynh biết lựa chọn.

Đáng chú ý, Bộ yêu cầu các sở GD-ĐT tiến hành thanh tra, kiểm tra cơ sở giáo dục phổ thông trong việc trang bị SGK và tài liệu tham khảo, phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm. Trước ngày 20.9, các sở GD-ĐT phải báo cáo về Bộ kết quả thực hiện các nội dung nêu trên.

Tuy nhiên, các động thái của Bộ GD-ĐT trong các tình huống trên bị cho là quá muộn và luôn ở thế bị động.

Chị Nguyễn Minh Anh, phụ huynh HS tại Hà Nội, cho biết: “Tôi có con đi học phổ thông 11 năm qua, năm nào đầu năm học cũng thấy ngành GD-ĐT chấn chỉnh rồi thanh tra, kiểm tra sau khi có chuyện gì đó ồn ào trên báo chí và dư luận. Nhiều lúc tôi tự hỏi, ngoài các văn bản chấn chỉnh như vậy, có cách nào khác hữu hiệu hơn không, thay vì cứ chạy theo từng sự vụ? Cả nước có hàng triệu HS, hàng vạn trường học, nếu không có giải pháp nào đủ mạnh thì sẽ còn nhiều việc phải chấn chỉnh mà tác dụng không cao. Ví như chuyện chấn chỉnh SGK thì thời điểm này hầu như việc mua sắm cho năm học mới đã xong. Lẽ ra Bộ phải hướng dẫn trước, công bố rộng rãi, công khai để phụ huynh biết cần mua bao nhiêu là đủ; nhà trường cũng không thể làm liều”.

Bộ SGK lớp 1 mới mấy cuốn là đủ ? Ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học (Bộ GD-ĐT), cho biết: SGK lớp 1 mới theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 có 8 cuốn bắt buộc và 1 cuốn tự chọn, gồm: toán, tiếng Việt, đạo đức, tự nhiên - xã hội, giáo dục thể chất, hoạt động trải nghiệm, âm nhạc, mỹ thuật và sách tiếng Anh (tự chọn do môn học này chỉ bắt buộc từ lớp 3). Tuy nhiên, ngay trong danh sách bắt buộc như trên, nhiều ý kiến cũng chỉ ra rằng so với chương trình cũ, chương trình mới thêm một số đầu sách không thực sự cần thiết với đặc thù môn học như: sách thể dục và sách “hoạt động trải nghiệm”.

Phê bình hiệu trưởng bán 23 đầu sách cho học sinh lớp 1 Phòng GD-ĐT Q.8, TP.HCM đã phê bình hiệu trưởng Trường tiểu học An Phong (Q.8), đồng thời yêu cầu liên hệ với số phụ huynh đã mua 23 đầu sách cho HS lớp 1 của trường để khắc phục, thu hồi lại sách. Ông Dương Văn Dân, Trưởng phòng GD-ĐT Q.8 (TP.HCM), đã thực hiện phê bình hiệu trưởng Trường tiểu học An Phong vì đã “công khai không rõ ràng” khi thực hiện bán SGK cho phụ huynh, dễ gây hiểu nhầm. Phòng đã yêu cầu trường tách bạch giữa SGK và tài liệu bổ trợ, tham khảo để phụ huynh nắm thông tin và đăng ký mua theo nhu cầu, không nhập 2 loại này thành một danh sách như trước đó. Nguyễn Loan