Sáng nay, 12.8, Bộ GD-ĐT đã tổ chức hội nghị trực tuyến tổng kết năm học cũ, triển khai phương hướng năm học mới, tại Hà Nội và 63 đầu cầu trong cả nước. Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cùng các lãnh đạo bộ GD-ĐT chủ trì hội nghị.
Áp lực vì người người là “chuyên gia giáo dục”
Sau khi lắng nghe báo cáo của Bộ GD-ĐT, phát biểu của một số cán bộ lãnh đạo ngành GD-ĐT địa phương và trường ĐH, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đã bày tỏ sự chia sẻ những khó khăn của ngành GD-ĐT, đồng thời đưa ra một số ý kiến chỉ đạo.
 |
Phó thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại hội nghị |
NVM |
Theo ông Đam, một khó khăn mà ai cũng nhìn thấy của ngành GD-ĐT là ngành này không được quyết định cho viêc đảm bảo cho điều kiện chất lượng giáo dục, đó là trường lớp và biên chế. Trong khi đó ngành phải đề ra các yêu cầu là có đủ giáo viên, có đủ trường lớp… “Nhưng giải quyết yêu cầu này thì Bộ trưởng Bộ GD-ĐT không quyết được”, ông Đam nói.
Một khó khăn nữa, nhưng lại xuất phát từ một điểm tưởng chừng như thuận lợi, là giáo dục luôn được xã hội quan tâm. Đây là điều may mắn, nhưng lại là áp lực. Vì người người đều quan tâm đến giáo dục, mà ai cũng đều có thực tiễn giáo dục của bản thân, ai cũng tưởng chừng mình là “chuyên gia giáo dục”…, nên sẽ rất bức xúc nếu cảm thấy ý kiến của mình không được tiếp thu hoàn toàn.
“Chúng ta phải lấy ý kiến rất kỹ, phải công khai thảo luận, nhưng quan trọng là chúng ta chưa quan tâm tới truyền thông trước khi ra chính sách. Cái này tới đây chúng ta phải cùng nhau thay đổi”, ông Đam nêu ý kiến.
Tuy nhiên, ông Đam cũng cho rằng, ngoài mong muốn xã hội thông cảm hơn với ngành giáo dục thì ngành này cũng cần nhìn thẳng hơn vào những bất cập, yếu kém do chủ quan, để còn sửa đổi.
Ví dụ, ngành GD-ĐT không tự chủ được về biên chế, trường lớp, nhưng hoàn toàn tự chủ được về chuyên môn như về chương trình, SGK... Hay tới đây, nếu thực hiện mô hình tự chủ trong trường phổ thông thì đương nhiên Bộ GD-ĐT phải là đơn vị đề xuất và phải thuyết phục xã hội, thuyết phục hệ thống cùng làm.
Chúng ta chưa thực sự trung thực
Ông Đam cho rằng, có một loạt câu hỏi mà ngành GD-ĐT phải nhìn thẳng vào yếu kém của mình mới có câu trả lời. Trước khi đưa ra một ví dụ cho luận điểm này, ông Đam nói: “Tôi chỉ xin nói một cái mà có đau cũng phải nói”.
 |
Hội nghị tổng kết năm học và triển khai phương hướng nhiệm vụ năm học mới tại điểm cầu Hà Nội |
NVM |
Và ông Đam nêu câu hỏi: “Tại sao chúng ta cứ loay hoay với chuyện thi cử, không chỉ là thi tốt THPT, mà cả chuyện kiểm tra đánh giá, hệ luỵ của nó là dạy thêm học thêm, loạn sách tham khảo?”. Rồi ông nói: “Câu trả lời rất đơn giản, vì chúng ta chưa thực sự trung thực!”.
Theo ông Đam, sở dĩ chúng ta cứ phải khổ sở câu chuyện tuyển sinh ĐH nhiều năm nay, dù bây giờ đã nhẹ đi rất nhiều, nhưng tại sao mãi vẫn không như được các nước phát triển, là bởi giáo dục của chúng ta không thể trung thực được như giáo dục của các nước phát triển. Vì chưa thực sự trung thực nên chúng ta không thể đánh giá khách quan, không thể mở cửa trường ĐH cho người học vào thoải mái, nếu không học được thì phải lưu ban hoặc bị đào thải ra ngoài.
Tuy nhiên, ông Đam cho rằng điều đáng mừng là ngành GD-ĐT ngày càng nhìn thẳng vào thực chất hơn trong đánh giá.
Thừa thiếu cục bộ giáo viên do mất dân chủ
Theo ông Đam, tới đây Bộ GD-ĐT phải làm được bước đột phá đầu tiên là thực sự quyết liệt đổi mới quản lý nhà nước. Phải làm sao để Bộ lo đúng vấn đề chuyên môn, huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội, để điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục được nâng lên nhanh hơn và bền vững hơn nữa.
 |
Hội nghị được tổ chức trực tuyến tại Trung tâm hội nghị quốc tế ở Hà Nội và 63 điểm cầu trên toàn quốc |
Quý Hiên |
Tinh thần cốt lõi của đổi mới quản lý nhà nước trong GD-ĐT là phải đảm bảo dân chủ trong trường học, huy động được không chỉ chính quyền mà cả cộng đồng tham gia vào xây dựng môi trường nhà trường thật sự văn hóa, dân chủ.
“Chúng ta nói rất nhiều từ các năm trước khi đi khảo sát, đó là hiện tượng mất dân chủ trong cơ sở giáo dục. Cái này tôi đề nghị các bộ, ngành, các địa phương đặc biệt quan tâm chứ không chỉ ngành GD-ĐT.
Ví dụ, bây giờ khi tuyển giáo viên, nếu tập thể của trường đó có tiếng nói quyết định, chứ không phải tiếng nói của ông chủ tịch quận, huyện là quyết định, thì lúc đó mới là dân chủ”, ông Đam nêu quan điểm.
Ông Đam cho rằng, từ lâu nay, thiếu dân chủ là cũng là nguyên nhân dẫn tới tình trạng thừa, thiếu cục bộ giáo viên. Chẳng hạn, một trường nào đó thiếu 1 giáo viên nam để dạy địa (vì nhiều nữ quá rồi), nhưng vì tiếng nói của một người ngoài nhà trường có tính quyết định nên rốt cục đã tuyển 1 nữ giáo viên dạy lịch sử.
Phải chủ động gỡ khó cho mình
Ông Đam cũng yêu cầu ngành GD-ĐT phải rà soát lại và chủ động đề xuất các cơ chế về học phí, về thực hiện “tự chủ” để có thể tự quyết định, tự lo về lương cho giáo viên, để có thể giảm biên chế hưởng lương từ ngân sách nhà nước, để nhà nước bù khoản chi lương biên chế ấy cho các vùng nông thôn.
 |
Phó thủ tướng Vũ Đức Đam (thứ 3 từ trái qua) và Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn (phải) |
Quý Hiên |
Phải làm sao cho phải đủ giáo viên, đủ trường lớp, để học sinh được học 2 buổi mỗi ngày. Làm sao để không thể còn sĩ số 60 học sinh/lớp được mà phải thực hiện đúng theo hướng dẫn của Bộ GD-ĐT. “Các nước người ta dần dần chỉ còn dưới 20 học sinh/lớp. Còn mình ở các đô thị lớn có nơi 50 - 60 cháu/lớp, có nơi không được học ngày 2 buổi, do thiếu trường lớp, thiếu giáo viên”, ông Đam nói.
Ứng dụng công nghệ là công cụ giúp Bộ GD-ĐT nắm chắc nguồn lực của ngành về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, gắn với thông tin dân số của từng địa bàn để toàn ngành và từng địa phương, từ đó chủ động đảm bảo đủ lớp, đủ trường, đủ giáo viên cho học sinh.
“Vừa rồi lãnh đạo Sở GD-ĐT ở Bình Dương phát biểu thiếu giáo viên, Bộ trưởng ngồi cạnh tôi nói Bộ GD-ĐT đề nghị tỉnh báo cáo. Nhưng thực ra nếu chúng ta chủ động nắm tình hình thì sẽ biết địa phương thiếu bao nhiêu, không phải chờ tỉnh báo cáo nữa.
Nhiệm kỳ trước chúng ta đã làm được một việc là Bộ GD-ĐT nắm về số lượng giáo viên, bây giờ phải tiếp tục nắm về cơ sở vật chất. Làm sao cơ sở dữ liệu của Bộ phải có đủ từng địa bàn, từng xã có bao nhiêu lớp, bao nhiêu trường đáp ứng chỗ học của bao nhiêu cháu. Giờ dữ liệu dân cư có rồi. Như vậy mới biết chỗ nào thừa, chỗ nào thiếu và mới định hướng quy hoạch. Nắm được rồi nhưng phải cập nhật và có bộ phận xử lý thông tin”, ông Đam chỉ đạo.
Bình luận (0)