Năm 1968, họa sĩ người Mỹ Andy Warhol, nổi tiếng với nhiều bức tranh pop art (popular art - nghệ thuật đại chúng), dự đoán rằng trong tương lai “mọi người sẽ nổi tiếng thế giới trong 15 phút”. Ông ấy nói đúng nhưng lại không tưởng tượng nổi sức mạnh của mạng xã hội, đơn cử như TikTok, đã “bơm” một người trẻ ở tuổi teen thành hiện tượng nổi tiếng thế giới chỉ trong một cái chớp mắt. Có thể kể đến “trùm TikTok Mỹ” Charli D’Amelio, bước sang tuổi 16 vào tháng 5; hay Loren Gray, ca sĩ nghiệp dư đến từ bang Pennsylvania (Mỹ), trở thành thiếu nữ tuổi 18 vào tháng 4 vừa qua.
Trên thực tế, người trưởng thành không dễ thích nghi với cuộc sống đầy hào quang, cuộc sống như thế càng khó gấp nhiều lần đối với các "sao" mạng xã hội nhỏ tuổi. Sự ra đời của các ứng dụng truyền thông xã hội như TikTok hay Instagram đã mang đến cho thế giới cách kết nối nhanh hơn, song nó cũng thay đổi ý nghĩa của sự nổi tiếng và định hình lại con đường trở thành người nổi tiếng: tỏa sáng mau chóng mà không lường trước được rủi ro. Cha mẹ của những ngôi sao nhỏ tuổi trên mạng xã hội đôi khi thờ ơ trước tác hại của việc nổi tiếng quá sớm vì “mờ mắt” trước số tiền không nhỏ mà con cái kiếm được nhờ quảng cáo.
Bị lệ thuộc và ám ảnh bởi sự nổi tiếng
Các chuyên gia cảnh báo rằng thế hệ người có sức ảnh hưởng (influencer) nhỏ tuổi chịu nhiều gánh nặng tâm lý, nhất là khi họ bị hàng triệu người trên toàn thế giới “giám sát” mọi lúc mọi nơi. Theo chuyên gia tâm lý học trẻ em Viktoria Karavayeva (Nga), những đứa nổi tiếng trên mạng từ quá sớm, cũng giống như các ngôi sao thể thao học đường, dễ bị lệ thuộc vào sự nổi tiếng, chỉ quan tâm đến việc người xung quanh thích, bình luận, bàn tán về bản thân. Chúng chỉ để ý tới phản ứng cũng như sự tiếp nhận của người ngoài và sống xoay quanh điều đó. Dù đây là tâm lý thường gặp ở lứa tuổi thanh thiếu niên, những đứa trẻ “nhạy cảm với sự so sánh và phán xét” sẽ làm mọi cách để thu hút ngày càng nhiều lượt thích trên mạng.
Các mạng xã hội tạo ra một thế hệ những ngôi sao trên mạng mới xấp xỉ 10 tuổi, khiến nhiều người lo ngại rằng cha mẹ có thể đang lợi dụng con cái để kiếm tiền Ảnh: AFP |
Nhà khoa học hành vi Pamela Rutledge, giám đốc Trung tâm nghiên cứu tâm lý truyền thông và khoa Tâm lý học truyền thông tại Đại học Fielding (Mỹ), nói với Business Insider rằng một khi nổi tiếng quá sớm, những "sao" nhí càng khó kiểm soát thực tế hơn so với bạn cùng trang lứa. Người có sức ảnh hưởng (influencer) nhỏ tuổi có nguy cơ chịu ám ảnh tuổi thơ như các ngôi sao nhí làm khuynh đảo cả Hollywood một thời (như: Lindsay Lohan, Drew Barrymore, Michael Jackson…), những người phải đối mặt với vấn đề lạm dụng ma túy và rượu bia, bệnh tâm thần…
Thế nhưng, sự phát triển công nghệ, việc nghiện truyền thông xã hội và tốc độ phản hồi trực tuyến siêu nhanh càng tác động xấu đến thế hệ Z (sinh từ năm 1995 trở về sau) hơn thanh thiếu nhiên trước kia. Chia sẻ với Business Insider, tiến sĩ Ciarán Mc Mahon - tác giả của quyển Tâm lý học truyền thông xã hội, nhận thấy khái niệm về sự nổi tiếng trên mạng xã hội đã ăn sâu vào xã hội đến mức mọi người hy vọng bài đăng tiếp theo trên mạng xã hội sẽ thu hút được nhiều người xem, và với các "sao" mạng xã hội nhí thì ràng buộc vô hình đó càng đáng sợ. Các chuyên gia tâm lý cho rằng nhiều hiện tượng mạng nhỏ tuối lạm dụng ma túy và rượu bia vì nhu cầu thỏa mãn cơn nghiện danh tiếng.
Bình luận (0)