Tăng quyền cho địa phương trong tình huống khẩn cấp

Bổ sung quy định dự trữ phương tiện đặc chủng cứu hộ, cứu nạn

Theo đại biểu (ĐB) Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp), lũ lụt miền Trung vừa qua cho thấy việc phân cấp, phân quyền cho bộ, ngành cũng như UBND cấp tỉnh ứng phó là rất nhanh chóng, kịp thời, không phải chờ lệnh của Thủ tướng hay Bộ trưởng Bộ Tài chính.

"Nếu chúng ta không phân cấp, phân quyền mà tình huống xấu xảy ra như thế, rồi chờ đợi lệnh chỗ này, lệnh chỗ kia, lệnh chỗ nọ tới thì bà con sẽ khổ", ĐB Phạm Văn Hòa nêu. Ông cũng đề nghị Bộ Tài chính vừa là cơ quan tham mưu, vừa là cơ quan giúp việc để quản lý hàng dự trữ quốc gia, các bộ khác trong lĩnh vực của mình cũng dự trữ hàng hóa chiến lược.

Ảnh: TTXVN

ĐB Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) cũng đề nghị phân quyền mạnh hơn cho địa phương. Theo ông Đồng, khi xảy ra tình huống khẩn cấp, cần cho phép chủ tịch UBND tỉnh quyết định tạm xuất hàng dự trữ trong hạn mức nhất định và báo cáo về Bộ Tài chính trong 24 giờ; đồng thời ban hành ngưỡng định lượng lương thực, vật tư cứu hộ mà địa phương được tự quyết khi có bão, lũ, sạt lở, dịch bệnh ở quy mô lớn.

Ông Hà Sỹ Đồng đề nghị bổ sung trong luật quy định về phương tiện dự trữ quốc gia đặc chủng phục vụ cho cứu hộ, cứu nạn, đặc biệt là trong thiên tai, bão lũ. Thực tế Lũ lụt vừa qua cho thấy sự thiếu hụt các phương tiện đặc chủng như tàu, xuồng cứu nạn, xe lội nước, xe gầm cao vượt lũ, ca nô, phương tiện vận chuyển y tế, xe chữa cháy... "Nhiều thời điểm, lực lượng chức năng không thể tiếp cận vùng bị cô lập do nước sâu và địa hình chia cắt, trong khi các đoàn thiện nguyện tự phát là lực lượng tại chỗ thì đi trước bằng phương tiện thô sơ, tiềm ẩn rủi ro và đã có tai nạn rất thương tâm", ĐB Hà Sỹ Đồng nêu.

Bên cạnh đó, nhiều ĐB cũng đề cập đến tầm quan trọng của dự trữ quốc gia. Nhắc lại bài học sâu sắc từ đại dịch Covid-19, ĐB Tô Ái Vang (Cần Thơ) nhấn mạnh sự cần thiết phải có nguồn lực dự trữ mang tính chiến lược ngoài phạm vi cứu trợ khẩn cấp thông thường. Theo bà Vang, điều này sẽ giúp đất nước không bị phụ thuộc quá mức vào các nguồn cung bên ngoài khi có xảy ra các tình huống bất khả kháng.

"Vấn đề rất mới và khó"

Giải trình ý kiến các ĐB, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định công tác dự trữ hàng, phân bổ các kho dự trữ; cũng như phân cấp, phân quyền việc cấp phát trong các đợt thiên tai, lũ lụt vừa qua được triển khai rất tốt.

"Lũ lụt trên diện rộng như thế nhưng công tác cấp phát, nhất là những thiết bị thiết yếu, lương thực, thực phẩm đều được đưa rất nhanh chóng khi địa phương có nhu cầu. Hầu hết tất cả những phương tiện, đặc biệt là phương tiện chuyên dùng đều được Cục trưởng Cục Dự trữ trực tiếp chỉ đạo các kho xuất cấp luôn khi địa phương có yêu cầu mà không phải xin ý kiến bất cứ ai", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói và cho hay vừa qua công tác từ đấu thầu, thu mua cho đến việc cấp phát không có nơi nào xảy ra điều tiếng gì.

Bộ trưởng Tài chính cũng cho biết quy định về dự trữ chiến lược là "một vấn đề rất mới và khó", tác động đến nhiều bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp. Do vậy, dự thảo luật quy định những nguyên tắc cơ bản, phân định cơ chế quản lý, sử dụng hàng dự trữ chiến lược để giao cho cơ quan chuyên trách quản lý thực hiện.