Ông Võ Văn Thưởng: Tỉnh táo trước việc dùng báo chí đấu đá nội bộ trước Đại hội

Ngày 28.12, phát biểu chỉ đạo tại hội nghị báo chí toàn quốc tổng kết công tác năm 2019, triển khai nhiệm vụ năm 2020, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư Võ Văn Thưởng đánh giá công tác báo chí trong năm 2019 đạt được nhiều kết quả tích cực, nhất là công tác chỉ đạo, định hướng tổ chức cung cấp thông tin cho báo chí, nhất là đối với những thông tin quan trọng, phức tạp, nhạy cảm giúp các cơ quan báo chí giữ được thế chủ động trong định hướng thông tin cho xã hội.

Bên cạnh đó, trong năm qua, các cơ quan liên quan đã tăng cường đôn đốc triển khai thực hiện quy hoạch báo chí đến năm 2025. “Đến nay, việc triển khai quy hoạch đạt được một số kết quả ban đầu. Nhận thức của cơ quan chủ quản, cơ quan báo chí về việc thực hiện quy hoạch được nâng lên”, ông Thưởng nói.

Đáng lưu ý, công tác thông tin tuyên truyền trên báo chí tiếp tục đổi mới, nội dung, hình thức ngày càng đa dạng, có chiều sâu, có sức lan tỏa mạnh mẽ. Đặc biệt, năm 2019, số lượng các cơ quan báo chí tham gia vào việc đấu tranh chống diễn biến hòa bình trong lĩnh vực tư tưởng văn hóa, đấu tranh chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với nhiều tuyến bài, nội dung kịp thời, bổ ích.

Tuy nhiên, theo ông Thưởng, cũng có nhiều hạn chế, khuyết điểm, trong đó có những hạn chế kéo dài, chậm được khắc phục. Trong đó, công tác chỉ đạo, định hướng báo chí có thời điểm chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra, có thời điểm còn chậm phối hợp trao đổi, cung cấp thông tin cho báo chí. Trong một số trường hợp, việc chậm cung cấp thông tin khiến báo chí chạy theo mạng xã hội, sử dụng thông tin từ mạng xã hội thiếu kiểm chứng hoặc kiểm chứng chưa chặt chẽ.

“Đây là hạn chế nhiều lần đã đề cập, tuy nhiên vẫn chưa được khắc phục hiệu quả”, ông Thưởng lưu ý.

Ông Võ Văn Thưởng phát biểu chỉ đạo tại hội nghị Ảnh Lê Hiệp

Dẫn hàng loạt ví dụ, sự kiện nóng trong năm qua như vụ 39 người Việt tử vong trong xe container tại Anh, ô nhiễm môi trường ở Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh hay vụ cháy Nhà máy Rạng Đông, ông Thưởng cho rằng, các cơ quan liên quan đưa thông tin không kịp thời, thông điệp không rõ ràng. “Những cơ quan nắm nguồn tin cần lên tiếng thì lại chậm, không kịp thời, thậm chí có biểu hiện ngại cung cấp thông tin, né tránh vấn đề”, ông Thưởng lưu ý.

Bên cạnh đó, theo Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư, công tác quy hoạch báo chí chưa bảo đảm tiến độ. Một số quy định liên quan đến hoạt động báo chí lạc hậu, không còn phù hợp, gây khó khăn trong công tác quản lý, chậm được bổ sung, sửa đổi, chế tài xử lý vi phạm chưa đủ sức răn đe. Nhiều tổ chức, cá nhân sau khi bị xử lý vẫn tái phạm.

Theo ông Thưởng, tình trạng khiếu kiện nội dung thông tin ngày càng nhiều nhưng việc giải trình của các cơ quan báo chí còn chưa cầu thị, thiếu thuyết phục, thậm chí có biểu hiện kẻ cả, cửa quyền, khệnh khạng, bề trên.

“Đây là điều chúng ta cũng nhức nhối. Đôi khi nhiều bài viết không phải là bằng trái tim nóng và cái đầu lạnh mà thể hiện nghiêng về cảm xúc, suy đoán có tội cho các cơ quan, đơn vị và cá nhân. Đáng nói là khi đề nghị giải trình thì lại chưa thực sự cầu thị, chưa nghiêm, mặt nào đó chưa thật sực sòng phẳng, công bằng giữa cơ quan báo chí với đối tượng được cơ quan báo chí phản ánh”, ông Thưởng nói và cho rằng đây là vấn đề xã hội đang bức xúc, "rất là buồn" với cơ quan báo chí và đội ngũ người làm báo.

Nói về nhiệm vụ năm 2020, ông Thưởng lưu ý, báo chí cần kiên trì thực hiện chỉ đạo định, hướng thông tin theo phương châm chủ động, kịp thời, hiệu quả, giữ vững kỷ luật, kỷ cương trong chấp hành chỉ đạo, định hướng các vấn đề quan trọng, phức tạp, nhạy cảm, bảo đảm thực hiện nghiêm nguyên tắc một đầu mối trong chỉ đạo định hướng thông tin.

Bên cạnh đó, ông Thưởng cũng yêu cầu, các cơ quan chỉ đạo quản lý, cơ quan chủ quản, cơ quan báo chí phải coi trọng công tác thông tin tuyên truyền về đại hội đảng các cấp, tiến tới Đại hội XIII. Cụ thể, theo Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư, báo chí phải tăng cường tuyến bài bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch sắc sảo và thuyết phục, đồng thời phải hết sức tỉnh táo trước những việc lợi dụng báo chí để đấu đá nội bộ, cạnh tranh phe nhóm, PR hình ảnh mang màu sắc dân túy, mị dân.

“Đây là chuyện nhiệm kỳ nào cũng nhắc nhở nhưng tôi thấy nhiệm kỳ nào cũng có một số cơ quan báo chí vi phạm. Những thông tin chúng ta nhận được vào những kỳ Đại hội Đảng bao giờ cũng phải tỉnh táo, xem xét, kiểm chứng ở nhiều góc độ, và khi đưa lên chúng ta cũng phải tính toán nhiều mặt”, ông Thưởng lưu ý.

Theo ông Thưởng, môi trường thông tin của năm 2019 tốt hơn so với năm 2018, và nếu so với thời điểm này với thời điểm chuẩn bị Đại hội XII thì tốt hơn rất nhiều, song vẫn chưa thực sự bền vững, chưa yên tâm. Do đó, báo chí cần phải hết sức tỉnh táo, luôn luôn nỗ lực, cố gắng để làm sao môi trường thông tin năm 2020 thực sự tốt, lành mạnh.

Một nhiệm vụ được Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư nhấn mạnh là khẩn trương thực hiện nghiêm quy hoạch báo chí đến năm 2025 và rà soát sửa đổi bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật không còn phù hợp thực tiễn.

Ông Thưởng cho hay, cần thực hiện nghiêm quy hoạch với 24 cơ quan báo chí phải tổ chức, sắp xếp trong năm 2019 theo đúng nguyên tắc đề ra, kiên quyết đình bản và tước giấy phép nếu cơ quan nào không thực hiện nghiêm túc.

"Không để lừng chừng, làm giảm đi hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước”, ông Thưởng nhấn mạnh và cho biết, chính sự lừng chừng, chưa quyết liệt, chưa thực sự vào cuộc của Bộ Thông tin - Truyền thông và cơ quan chủ quản tạo tâm lý ỷ lại, trông chờ các cơ quan báo chí thuộc diện chuyển đổi.

Ông Võ Văn Thưởng (bìa phải), Phó thủ tướng Vũ Đức Đam (thứ hai từ phải sang) cùng các đại biểu tại hội nghị Ảnh Lê Hiệp

Bên cạnh đó, ông Thưởng cũng yêu cầu Bộ Thông tin - Truyền thông tích cực rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về báo chí không còn phù hợp với thực tiễn, trước hết là xây dựng quy định về báo điện tử, tạp chí điện tử để khắc phục tình trạng "báo hóa tạp chí".

“Đây thực chất là hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động báo chí”, Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư khẳng định và lưu ý, đây là vấn đề đã được nhắc nhiều lần nhưng tới nay chỉ mới dừng lại ở đôn đốc, nhắc nhở.

Một vấn đề được ông Thưởng đặc biệt lưu ý là nhận diện, đánh giá đúng và có biện pháp khắc phục các biểu hiện "tư nhân hóa" báo chí. Theo Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư, đây là vấn đề mới song cũng rất lớn và lần đầu tiên ông nêu ra tại hội nghị công tác báo chí dù trong nội bộ ông đã nói nhiều lần.

Theo đó, ông Thưởng cho rằng, cần đánh giá đúng để có biện pháp khắc phục hiện tượng một số doanh nghiệp, cá nhân lợi dụng việc liên kết trong hoạt động báo chí để gây áp lực, tác động trong việc sản xuất, đăng phát nội dung thông tin vì mục tiêu lợi nhuận thuần túy và lợi ích cục bộ cũng như tình trạng lãnh đạo, phóng viên, thành lập doanh nghiệp để xử lý khủng hoảng truyền thông, ký kết hợp đồng, hợp tác truyền thông với chính các đối tượng mà mình phản ánh.

“Đây là vấn đề gây ra nhiều bức xúc, ảnh hưởng rất xấu tới phẩm giá, danh dự của người làm báo chân chính, phải sớm có giải pháp khắc phục”, ông Thưởng nói.

Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư cho hay, trong quá trình theo dõi và chỉ đạo, ông nhận thấy rất rõ vấn đề này. Có doanh nghiệp và tư nhân can thiệp nội dung của báo tới mức có những tin đăng, phát không đúng sự thật rồi mà yêu cầu phải xử lý thì đôi khi tổng biên tập còn chần chừ, nấn ná vì ngay cả tổng biên tập cũng không có quyền đối với tin đó.

Rồi chuyện có những tờ báo mà một tay viết bài phản ánh cái xấu của cá nhân, tổ chức nhưng một tay khác lại cho người phối hợp với công ty truyền thông tác động tới doanh nghiệp để xây dựng kế hoạch hợp tác, xử lý khủng hoảng hoặc tuyên truyền cho doanh nghiệp.

“Chỗ này, chỗ kia là có các đồng chí ạ. Cần phải nhìn nhận cho đúng”, ông Thưởng lưu ý và đề nghị cần sớm có biện pháp khắc phục vấn đề này.