Tranh cãi về tiền thưởng giữa nam và nữ tại World Cup

Trước thềm World Cup bóng đá nữ năm 2023, trong một đoạn video được chia sẻ trên trang chủ của Liên đoàn Bóng đá Úc, một số thành viên của đội bóng xứ sở chuột túi lên tiếng, phản ánh sự thiếu công bằng trong việc chia thưởng của FIFA, dành cho World Cup bóng đá nữ so với World Cup bóng đá nam.

AFP

Họ thắc mắc, vì sao FIFA chỉ trả thưởng cho các danh hiệu tại World Cup bóng đá nữ 2023 bằng 1/4 so với những gì mà FIFA chi trả cho các giải thưởng tại World Cup bóng đá nam hồi năm ngoái.

Thật ra, đòi hỏi này không sai, nhưng riêng trong việc chia thưởng này, Liên đoàn Bóng đá thế giới (FIFA) cũng có nỗi khổ và có quan điểm của riêng họ.

Đầu tiên, chúng ta cùng tìm hiểu FIFA chia thưởng cho các đội bóng, các cá nhân, tại các giải đấu dựa trên những gì?

FIFA chưa đưa ra thống kê cụ thể xung quanh doanh số mà họ đạt được tại World Cup bóng đá nam 2022, nhưng riêng ở kỳ World Cup liền kề trước đó năm 2018, theo thu thập các dữ liệu trên tờ Al Jazeera của Qatar (quốc gia chủ nhà của World Cup 2022), Liên đoàn Bóng đá thế giới thu được số tiền khổng lồ.

Theo tờ báo này, chỉ riêng vòng chung kết World Cup tổ chức tại Nga vào năm 2018, FIFA thu về 4,6 tỉ USD (hơn 114.000 tỉ đồng).

Đấy chỉ là VCK, một chu kỳ World Cup thì không chỉ bao gồm VCK, mà có cả vòng loại. Cụ thể, "chu kỳ World Cup 2018" của FIFA tính theo giai đoạn từ năm 2015 đến năm 2018, doanh số mà Liên đoàn Bóng đá thế giới thu về lên đến 6,4 tỉ USD (gần 160.000 tỉ đồng).

Theo phép tăng luỹ tiến, doanh thu của FIFA tại World Cup bóng đá nam 2022 có thể còn cao hơn nhiều so với con số 6,4 tỉ USD nói trên. Đến mức tờ Al Jazeera phải thốt lên: "Việc kinh doanh hiếm khi đơn giản như vậy. Nếu như bạn có một sản phẩm mà hầu hết mọi người đều phải mua, nhưng bạn không tốn chi phí sản xuất, ắt bạn sẽ giàu lên rất nhanh. Đây là cách mà FIFA kiếm tiền".

AFP

Đấy mới là con số cho 1 kỳ World Cup duy nhất. FIFA còn sở hữu những khoản thu lâu dài, thông qua việc cấp phép gắn thương hiệu FIFA vào sản phẩm của các công ty đối tác. Ví dụ, chỉ riêng hãng Electronic Arts đã chi 150 triệu USD (hơn 3.700 tỉ đồng) mỗi năm, trong suốt 20 năm hợp tác với FIFA. Đấy mới chỉ là một thương hiệu, FIFA còn hợp tác với hàng loạt thương hiệu lớn khác nữa.

Tức là, World Cup bóng đá nam là "con gà đẻ trứng vàng" của FIFA, là sản phẩm mà hầu hết mọi người đều muốn mua và phải mua. Thu bộn tiền từ World Cup bóng đá nam, FIFA tự khắc phải chi nhiều tiền thưởng cho giải đấu này.

Cụ thể, FIFA chi tổng cộng 440 triệu USD (gần 11.000 tỉ đồng) tiền thưởng cho World Cup bóng đá nam năm 2022 (đội vô địch nhận 44 triệu USD - gần 1.100 tỉ đồng), cao gấp 4 lần tiền thưởng ở World Cup bóng đá nữ năm 2023.

Thoạt nhìn, con số có thể rất chênh lệch. Tuy nhiên, về bản chất chưa chắc như vậy, vì World Cup bóng đá nữ chưa thuộc dạng "con gà đẻ trứng vàng" như World Cup bóng đá nam.

FIFA chưa công bố doanh thu mà họ đạt được xung quanh World Cup bóng đá nữ năm 2023, nhưng chắc chắn không thể đạt đến mức khổng lồ như World Cup bóng đá nam.

AFP

Các nguồn thu ở World Cup của FIFA đến từ tiền bản quyền truyền hình, tiền tài trợ, quảng cáo, tiền vé… Nguồn thu cao thì mới chi cao và chia thưởng cao được. Đấy là đơn thuần là quy luật thị trường, quy luật công bằng tài chính kinh tế. Ngược lại mới là không công bằng.

Như đã nói ở trên, việc các thành viên đội nữ Úc kêu gọi FIFA trả thưởng cao hơn cho World Cup bóng đá nữ là điều bình thường, xét trên tâm lý chung của người tham dự các sự kiện. Nhưng họ chỉ mới dừng ở mức nêu vấn đề, chứ chưa đưa ra giải pháp thật sự hiệu quả để giải quyết vấn đề. Vấn đề đó là có cách nào để World Cup bóng đá nữ thu về cả khối tiền như World Cup bóng đá nam hay không?

Thành ra, tranh cãi vẫn là tranh cãi. Bản thân FIFA cũng hứa sẽ điều chỉnh tiền thưởng theo hướng tăng cho World Cup bóng đá nữ sau đây 4 năm. Nhưng tăng lên mức nào, điều đó tiếp tục phụ thuộc vào… nguồn thu!