Vốn đã biết Đức trên fanpage Làng nghề Việt Nam khá lâu nhưng tôi không nghĩ anh là người đứng sau dự án Về làng (ra đời hồi tháng 5.2020). Nói là mới nhưng thực tế Đức đã có nhiều năm gắn bó với các hoạt động liên quan đến làng nghề, để rồi sau hơn 15 năm rong ruổi qua những chuyến đi, chàng trai sinh năm 1985 quê ở Đông Anh (Hà Nội) cuối cùng cũng quyết định khởi nghiệp lại với Về làng. Và thông điệp, mục đích của anh không gì khác là lan tỏa những giá trị văn hóa dân tộc tới tất cả mọi người thông qua các hoạt động trải nghiệm thực tế tại những làng nghề.
 |
Ngô Qúy Đức trong một chuyến đi về làng |
tgcc |
Rộng hơn, về làng không chỉ về với làng quê mà ai cũng một thời gắn bó mà còn về với hội làng, về với những trò chơi dân gian đã từng gắn bó với bao thế hệ mà còn về với những nghề xa xưa của cha ông. Do vậy, những đối tượng mà dự án Về làng hướng đến rất đa dạng, nhiều độ tuổi.
Chúng ta có thể bắt gặp những em nhỏ thơ ngây của Trường mầm non Green World (quận Ba Đình, Hà Nội) ngồi tỉ mẩn làm chuồn chuồn tre, nặn tò he hay những em lớn hơn đang vót tre, lên khung, quết hồ dán, buộc chỉ để làm một chiếc diều tại Bảo tàng Hà Nội nhân dịp Ngày quốc tế thiếu nhi 1.6. Lớn hơn chút nữa thì có các bạn trẻ tham gia sự kiện Phỗng đất xưa - Hồn Kinh Bắc có sự góp mặt của nghệ nhân Phùng Đình Giáp tại Trung tâm thông tin TOTO (quận Ba Đình, Hà Nội) hay một số kiến trúc sư, doanh nhân trong một chuyến đi Về làng - Hồn tre Việt vào tháng 7.2020.
Đức tâm sự, bảo tồn và phát triển làng nghề là một việc làm có ý nghĩa và cần thiết. Tác động của cách mạng công nghiệp 4.0 và đại dịch Covid-19 trong hơn hai năm qua đã làm thay đổi phương thức sản xuất. Nhiều nghề truyền thống đã bị xóa sổ nhưng cũng có những nghề vẫn đứng vững nhờ kế thừa, phát huy kinh nghiệm cha ông để đổi mới, mở rộng quy mô sản xuất một cách hiệu quả. Tuy nhiên, bên cạnh ý thức giữ gìn của các thế hệ, chính sách của địa phương trong khuyến khích, khôi phục, tạo điều kiện cho nghề thủ công truyền thống phát triển thì công tác tuyên truyền, quảng bá cũng rất quan trọng nhằm nâng cao nhận thức của mọi người, góp phần truyền giữ những giá trị văn hóa cho đời sau.
Thế nhưng, tại nhiều địa phương, trong đó có làng nghề lụa Nha Xá, như Chủ tịch Hiệp hội sản xuất và kinh doanh lụa Nha Xá, Nguyễn Tiến Quảng thừa nhận, họ đang gặp khó khăn trong công tác truyền thông, quảng bá sản phẩm. Vì thế, sự ra đời của dự án Về làng và các chuyến đi mà Đức đứng ra tổ chức một mặt giúp nhiều bạn trẻ được tiếp cận với những tinh hoa văn hóa mà cha ông để lại trong mỗi nghề truyền thống, khơi dậy niềm tự hào và ý thức gìn giữ nghề, một mặt giúp các địa phương hiểu rõ vai trò liên kết giữa làng nghề, du lịch và truyền thông trong bảo tồn, phát triển là quan trọng như thế nào đối với sự sống còn của mỗi làng nghề.
Chính trong một chuyến đi như vậy về Nha Xá và Trạch Xá, tôi đã hiểu rõ hơn nỗi vất vả, những tâm tư của người làm nghề, cũng như tâm huyết của Đức. Tại Nha Xá, xã Mộc Nam, huyện Duy Tiên (Hà Nam), Về làng đưa tất cả tìm hiểu lịch sử, văn hóa của làng nghề lụa có tuổi đời xấp xỉ 700 năm; xem các công đoạn như dệt, nhuộm ở các xưởng; gặp gỡ những người có tâm huyết với làng nghề, tham quan các cơ sở sản xuất uy tín. Còn tại Trạch Xá, xã Hoa Lâm, huyện Ứng Hòa (Hà Nội) cách đó không xa là tìm hiểu lịch sử, văn hóa của làng nghề với nghìn năm tuổi; gặp gỡ, giao lưu với nghệ nhân may áo dài; tìm hiểu về áo dài truyền thống, các kỹ thuật may; trải nghiệm kỹ thuật khâu tay đặc biệt dưới sự hướng dẫn của nghệ nhân…
Như chia sẻ của chị Đinh Hà, một thành viên cùng đi trong đoàn đang làm việc tự do thì dù trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống, chỉ qua chuyến đi có tên gọi Về làng - Sợi tơ vàng xuyên thế kỷ, chị mới hiểu rõ hơn việc cần hành động quyết liệt và thiết thực nhằm bảo tồn, lưu giữ những giá trị văn hóa theo cách riêng của mình.
 |
Mỗi làng nghề đều chứa đựng các câu chuyện riêng, là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa của cha ông... |
TGCC |
Còn với chàng trai 37 tuổi từng tốt nghiệp ngành công nghệ thông tin của Hanoi Aptech, những suy nghĩ đó đã nhen nhóm trong tâm tưởng của anh từ rất lâu. Chính xác thì trong thời gian theo đuổi công việc chụp ảnh tại Tạp chí Nhiếp ảnh, tham gia vào các sự kiện, workshop, Đức đã quyết định anh sẽ dành trọn tâm huyết với những làng nghề, với việc gìn giữ và phát triển văn hóa truyền thống như trong hơn 15 năm qua.
Hiện tại, với vị trí Phó Giám đốc của Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Nông thôn thuộc Liên hiệp Khoa học Phát triển Du lịch bền vững, Đức càng có nhiều cơ hội tiếp xúc với các nghệ nhân và thúc đẩy, triển khai những chương trình hợp tác nhằm quảng bá các làng nghề. Quả thực, nay tất cả có thể thấy anh ở làng gốm Bát Tràng (Hà Nội), mai lại thấy anh ở làng mây tre Ngọc Động (Hà Nam), làng hương Thủy Xuân (Huế), rồi lại làng dệt chiếu Kim Sơn (Ninh Bình), làng chiếu cói Nga Sơn (Thanh Hóa)…
Phải nói rằng, kinh nghiệm có được từ những chuyến đi, cộng với kiến thức về công nghệ thông tin đã giúp Đức dễ dàng triển khai dự án Về làng. Mỗi chương trình đều được anh và cộng sự lên kế hoạch cẩn thận, chu đáo, trong đó có nhiều chương trình có sự kết nối, tham gia hợp tác của các làng nghề truyền thống, thu hút sự quan tâm của cộng đồng. Điều đáng nói là mỗi đối tượng, mỗi lứa tuổi sẽ có nhiều lựa chọn về sự kiện, hội thảo mà họ có thể tham gia.
Các chuyến đi với họ không chỉ là một cuộc trải nghiệm, khám phá, về với ký ức tuổi thơ mà còn là chuyến đi mang thông điệp tuyên truyền, giáo dục ý thức trong việc bảo tồn những giá trị văn hóa quý báu của dân tộc. Như Đức cho biết thì mỗi làng nghề đều chứa đựng các câu chuyện riêng, là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa của cha ông mà anh cùng dự án Về làng rất muốn lan tỏa nhiều hơn tới cộng đồng.
 |
Bình luận (0)