Vì sao xe tăng T-64 vẫn có ích cho phản công dù Ukraine có xe tăng phương Tây?

Đây là ý kiến của ông Dan Rice, cựu quan chức quân đội Mỹ từng là cố vấn của tướng Valery Zaluzhny, Tổng Tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine. Theo ông Rice, Ukraine không nên mạo hiểm dùng xe tăng tiên tiến để vượt bãi mìn của Nga.

Khi bắt đầu phản công vào đầu tháng 6.2023, các chỉ huy Ukraine tung nhiều xe tăng Leopard của Đức ra tiền tuyến để thăm dò các tuyến phòng thủ của Nga ở miền đông và miền nam. Nhiều xe đã bị tiêu diệt hay hư hỏng do mìn và hỏa lực Nga.

Theo ông Rice, quân đội Ukraine vẫn còn nhiều xe tăng cũ hơn có từ thời Liên Xô như T-64 để mở đường qua bãi mìn. Trong khi đó, xe tăng Leopard và Abrams sẽ hiệu quả hơn trong chiến dịch phản công sau khi Ukraine có thể vượt qua các khu vực cài nhiều mìn.

Newsweek dẫn nhận định của nhà nghiên cứu sau tiến sĩ Marina Miron tại khoa nghiên cứu chiến tranh trường King's College London (Anh) cho biết "xe tăng Leopard... bị sa lầy tại các bãi mìn" của Nga trong những tuần đầu tháng 6. Bà Miron cho rằng đây là "một bài học cay đắng" cho lực lượng Ukraine.

Theo số liệu do Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, vào đầu năm 2023, sau gần 1 năm xung đột, Ukraine sở hữu khoảng 250 xe tăng chủ lực T-64BV và 50 xe tăng T-64BM. Sau đó, nước này cũng bổ sung thêm số tiểu đoàn cơ giới nhờ được viện trợ thêm xe tăng chủ lực Leopard của Đức và xe tăng Challenger 2 của Anh.

Tuy nhiên, nguồn cung cấp này không phải vô hạn. Mỹ đã hứa cung cấp xe tăng Abrams, nhưng phải đến đầu thu mới bắt đầu chuyển giao. Ngoài số xe tăng Leopard 2 đã nhận được Ukraine dự kiến sẽ nhận thêm nhiều xe tăng Leopard 1 trong vài tháng tới.

Theo cơ quan tình báo nguồn mở Oryx, Ukraine đã tổn thất 6 xe tăng Leopard 2A4 và 9 xe phiên bản 2A6. Tuy nhiên đây chỉ là tổn thất được xác minh dựa trên hình ảnh, nên con số chính xác có thể cao hơn. Nga nói Ukraine đã mất ít nhất 25 xe Leopard, cùng 21 xe bọc thép M2 Bradley của Mỹ.

Ông Rice cho hay những xe tăng này có hiệu quả lớn nhất khi tấn công trong đội hình cơ động tốc độ cao. Vì vậy, ông cho rằng chỉ nên tung xe tăng phương Tây khi đã tạo được lối mở qua bãi mìn, hay khi triển khai vây bọc quân Nga.

Theo bà Miron, khi Ukraine sử dụng xe tăng phương Tây tại Zaporizhzhia, khó khăn không chỉ là bãi mìn mà còn vì địa hình tại đây khiến số phương tiện này dễ dàng bị Nga phát hiện. Trong khi đó, bà cho rằng số xe tăng chủ lực hiện đại đang được sử dụng hiệu quả trong giao tranh gần thành phố Bakhmut ở Donetsk.

Cũng theo bà Miron, thời gian có lẽ không ủng hộ Ukraine. Cơ hội để Ukraine sử dụng xe tăng mới ở các khu vực như Zaporizhzhia đang khép lại vì mùa mưa sẽ cản trở các lực lượng tấn công, và các xe tăng nặng như Leopard hay Challenger có thể kẹt trong bùn lầy.

Bà Miron kết luận: "Không có đột phá ở các tuyến phòng thủ của Nga ở Zaporizhzhia, nên lựa chọn khôn ngoan nhất hiện nay có lẽ là không lãng phí thêm bất cứ thiết bị nào".