Việt Nam chính thức có Trung tâm tài chính quốc tế

VN sẽ thành "mắt xích" quan trọng trong mạng lưới tài chính

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh việc đưa Trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) vào hoạt động là sự khởi đầu của quá trình đổi mới cả về số lượng, chất lượng, hiệu quả đối với sự phát triển thị trường tài chính. VN sẽ không còn chỉ được biết đến như "công xưởng" gia công, mà sẽ trở thành một "mắt xích" quan trọng trong mạng lưới an ninh tài chính toàn cầu, trong chuỗi giá trị toàn cầu; chuyển từ vị thế người sử dụng vốn sang vị thế người tham gia điều hành, điều phối, quản trị dòng vốn trong và nước ngoài.

Ảnh: Nhật Bắc

"Lợi ích lớn nhất của TTTCQT không chỉ đo đếm bằng tiền, mà bằng sự đổi mới tư duy quản lý, công nghệ hiện đại. Áp lực cạnh tranh quốc tế sẽ thúc đẩy cải cách hành chính mạnh mẽ, minh bạch hơn, số hóa toàn diện hơn. Những cơ chế thử nghiệm thành công tại trung tâm sẽ được nhân rộng, tạo động lực thúc đẩy đổi mới, sáng tạo và phát triển bền vững", Thủ tướng phát biểu.

Với hệ thống khung pháp lý mới được ban hành, Thủ tướng khẳng định những điểm nghẽn khó nhất sẽ được giải quyết, bao gồm: tự do hóa dòng vốn trong phạm vi kiểm soát; cơ chế thử nghiệm (sandbox) cho công nghệ mới; ưu đãi thuế vượt trội và chính sách visa đặc biệt cho nhân tài; cách lưu chuyển hàng hóa có hiệu quả.

VN lựa chọn mô hình "một trung tâm, hai điểm đến" với triết lý "trung tâm tài chính thông minh, số và xanh".

TTTCQT tại TP.HCM được định vị là đầu mối tài chính quy mô lớn, tập trung phát triển mạnh về thị trường chứng khoán, trái phiếu, ngân hàng, quản lý quỹ và dịch vụ niêm yết; đóng vai trò là động lực dẫn dắt, kết nối trực tiếp với các dòng vốn trên thế giới và từ các doanh nghiệp.

TTTCQT tại TP.Đà Nẵng được định vị là trung tâm tài chính chuyên biệt, tập trung vào công nghệ tài chính, quản lý gia sản và tài chính xanh. Đây sẽ là "phòng thí nghiệm" cho các mô hình tài chính tương lai.

Đây là mô hình phù hợp với bối cảnh hiện nay, cho phép VN khai thác tối đa lợi thế so sánh của từng thành phố, tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của đất nước.

Một cửa tại chỗ

Để TTTCQT hoạt động hiệu quả, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan liên quan và UBND TP.HCM, UBND TP.Đà Nẵng chuyển hẳn từ quản lý hành chính sang kiến tạo và phục vụ; xóa bỏ hoàn toàn tư duy "xin - cho"; "không quản được thì cấm". Mọi vướng mắc của nhà đầu tư tại trung tâm phải được xử lý theo quy trình đặc biệt, "một cửa tại chỗ" với đủ thẩm quyền, báo cáo lên Thủ tướng nếu vượt thẩm quyền.

Ảnh: Nhật Thịnh

Cạnh đó, đẩy nhanh tiến độ các dự án giao thông kết nối (sân bay, bến cảng, hệ thống metro, đường sắt đô thị, đường vành đai…), hạ tầng số (5G/6G…), các khu thương mại tự do. TP.HCM và TP.Đà Nẵng phải tập trung xây dựng hệ sinh thái phục vụ đời sống xã hội (y tế, giáo dục…) theo chuẩn mực quốc tế để các chuyên gia, nhà đầu tư "an cư lạc nghiệp".

Bày tỏ vui mừng trước sự kiện này, TS Trần Hoàng Ngân, đại biểu Quốc hội, nhận xét: TTTCQT ra đời ngay trước thềm năm mới 2026 - thời điểm VN chính thức bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển mạnh với tốc độ tăng trưởng 2 chữ số sẽ tạo ra nguồn năng lượng mới tích cực, góp phần thúc đẩy các động lực tăng trưởng mạnh hơn.

"Trong giai đoạn phát triển mạnh để hướng đến nước có thu nhập cao, nguồn vốn là nhân tố rất quan trọng, có thể quyết định khoảng 40% tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế VN. TTTCQT ra đời giúp VN có cơ hội thu hút được các tổ chức, những định chế tài chính lớn trên thế giới có thể trở thành thành viên hoạt động tại đây. Từ đó sẽ tạo ra thị trường vốn có chi phí hợp lý, thấp nhất có thể, đặc biệt dòng vốn ngoại tệ để thúc đẩy các dự án lớn của VN hoàn thành đúng tiến độ, mang lại hiệu quả cho nền kinh tế. Đồng thời, TTTCQT còn là nơi thu hút được các doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực Fintech hay công nghệ cao. Từ đó nền kinh tế cũng có thêm lực kéo mới", TS Trần Hoàng Ngân chia sẻ thêm.

Nhiều cơ chế ưu đãi cho doanh nghiệp, người lao động

Để đưa TTTCQT đi vào hoạt động, chỉ trước đó 3 ngày, Chính phủ đã ban hành 8 nghị định mới, trong đó có Nghị định số 323/2025 quy định chi tiết về việc thành lập và hoạt động của TTTCQT tại TP.HCM và Đà Nẵng. Song song, nhiều chính sách ưu đãi cũng được ban hành như áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 30 năm (mức thuế này chỉ bằng một nửa so với doanh nghiệp thông thường), miễn thuế thu nhập doanh nghiệp tối đa không quá 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp tối đa không quá 9 năm tiếp theo; miễn thuế thu nhập cá nhân đối với nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học, người có trình độ chuyên môn cao đến hết năm 2030.

Tương tự, đơn giản hóa thủ tục về đăng ký thành viên của TTTCQT; nhà đầu tư được ưu đãi cấp thị thực, thẻ tạm trú theo hướng tạo thuận lợi cho người nước ngoài nhập cảnh… Song song đó, lần đầu tiên Quốc hội cũng vừa thông qua luật Tòa án chuyên biệt tại TTTCQT và sẽ có hiệu lực từ đầu năm 2026. Luật có nhiều nội dung đặc thù, vượt trội so với pháp luật hiện hành, phù hợp với thực tiễn VN và chuẩn mực, thông lệ, tập quán pháp luật đầu tư, kinh doanh quốc tế.

TS Trần Hoàng Ngân cho rằng VN đi sau nhiều quốc gia về việc xây dựng TTTCQT nên cũng có học hỏi kinh nghiệm trong việc xây dựng các chính sách đặc thù riêng. Bên cạnh đó, hệ sinh thái xung quanh như môi trường đầu tư của VN cũng đã được thay đổi theo hướng minh bạch, tinh gọn về thủ tục; hạ tầng giao thông đã phát triển mạnh như sân bay quốc tế Long Thành vừa được khánh thành, hệ thống tuyến đường cao tốc, metro đô thị cũng sẽ ra đời giúp giao thông, hoạt động logistics thuận tiện; hệ thống hạ tầng viễn thông công nghệ cũng được tăng tốc… Đặc biệt, luật Tòa án chuyên biệt tại TTTCQT với sự chấp nhận tham gia của thẩm phán nước ngoài cho thấy VN đã tham gia thị trường toàn cầu và chấp nhận theo luật chơi của quốc tế. Điều này cũng thể hiện cam kết bảo vệ uy tín, bảo vệ nhà đầu tư với thể chế minh bạch. Tất cả những điều đó với việc duy trì ổn định vĩ mô thì TTTCQT tại VN sẽ phát triển theo đúng mục tiêu đề ra.

Đồng quan điểm, chuyên gia tài chính, TS Nguyễn Trí Hiếu so sánh TTTCQT như một "siêu thị tài chính" - nơi tập trung các ngân hàng, quỹ đầu tư, tổ chức tài chính và cả các cơ quan quản lý nhà nước, tạo ra không gian gặp gỡ, giao dịch và ra quyết định trực tiếp. Đây không chỉ là dự án kinh tế đơn thuần mà còn là dấu mốc quan trọng, mang ý nghĩa lịch sử đối với sự phát triển của nền kinh tế và hệ thống tài chính quốc gia.

TS Hiếu nhấn mạnh: VN có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển TTTCQT. Đây sẽ là cú hích cho kinh tế VN tăng tốc. Nhưng để trung tâm đạt hiệu quả, thu hút được dòng vốn quốc tế lẫn trong nước thì phải cố gắng khắc phục những hạn chế trong môi trường kinh doanh đã được nói trước đây. Song song đó, VN cần nỗ lực thu hút sự hiện diện của các định chế tài chính lớn như JP Morgan, Citigroup cũng như các công ty bảo hiểm, kiểm toán quốc tế. Từ đó độ uy tín của VN nói chung và TTTCQT sẽ gia tăng.