Du học sinh Việt trước khả năng phải rời Mỹ

Lệnh mới được áp dụng cho chương trình học chính khóa, tập huấn, dạy nghề và học tiếng Anh theo diện visa F-1 và M-1. Trong đó, F-1 là thị thực phổ biến nhất cho các du học sinh (DHS), còn M-1 liên quan đến các khóa dạy nghề hoặc đào tạo thực hành.

Theo luật Di trú hiện hành, cơ quan di trú Mỹ không cấp số SEVIS (đơn I20) cho sinh viên quốc tế tham dự chương trình học trực tuyến của bất kỳ trường nào tại Mỹ, nghĩa là DHS không được vào Mỹ. Với DHS quốc tế đang học ở Mỹ năm học 2019 - 2020 theo diện visa F-1, vì dịch Covid-19 nên nhiều trường thực hiện chương trình học trực tuyến cho học kỳ mùa thu tháng 9.2020 nên vô tình bị rơi vào hoàn cảnh không được ở Mỹ theo luật nêu trên. Những DHS quốc tế mới với visa F-1 cho năm học 2020 - 2021 cũng không được vào Mỹ nếu trường thực hiện việc học trực tuyến cho học kỳ mùa thu.

Chính sách mới của Cơ quan Thực thi di trú và hải quan Mỹ khiến các trường đại học Mỹ phản ứng mạnh mẽ ẢNH: TRẦN THẮNG

Các trường đại học và trung tâm giáo dục Mỹ tỏ ra ngạc nhiên trước thông tin này. Ông Brad Farnsworth, Phó chủ tịch Hội đồng giáo dục Mỹ, nhận xét: “Thông báo này đang tạo ra sự lộn xộn và bất ổn”. Trong một tuyên bố cùng ngày, Chủ tịch ĐH Harvard, ông Larry Bacow, nói: “Chúng tôi vô cùng quan ngại về thông báo này của cơ quan di trú Mỹ vì áp đặt một cách đơn điệu, tạo ra sự phức tạp cho DHS quốc tế, đẩy DHS, đặc biệt đang theo học trên mạng, vào tình thế chỉ còn cách rời khỏi Mỹ hoặc chuyển trường”.

Do một số nước chưa mở các chuyến bay thương mại quốc tế trong đó có Việt Nam và chưa có lịch bay chính thức nên DHS Việt Nam có thể không trở về nước trước tháng 9.2020 để tuân theo thông báo của cơ quan di trú Mỹ.

Trong năm học 2019 - 2020, số DHS Việt Nam tại Mỹ gần 25.000 người. Kể từ khi Mỹ tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia ngày 18.3 cho đến nay, ước lượng có khoảng 5.000 DHS Việt Nam về nước và số còn lại khoảng 20.000.

Ðối với sinh viên các trường đại học, nếu trường A của DHS thực hiện việc học trực tuyến vào học kỳ từ tháng 9.2020, DHS có thể đăng ký học 1 môn trực tuyến tại trường A và 3 - 4 môn tại một trường B mở cửa trở lại bình thường. Việc đăng ký môn học tại trường B với cách thức “non-degree” (không lấy bằng) và DHS không cần phải làm đơn nhập học vào trường B. Sau khi hoàn thành học kỳ mùa thu 2020, DHS chuyển điểm của 3 - 4 môn học từ trường B về trường A. Với phương thức này thì trường A sẽ giữ I.20 của DHS có giá trị cho năm học 2020 - 2021 và DHS ở lại Mỹ hợp lệ cho học kỳ mùa thu 2020.

Ðối với DHS trung học tư thục, không có giải pháp nào tốt hơn ngoài việc trở về Việt Nam. Tuy nhiên, chúng ta hy vọng trường tư thục sẽ mở cửa bình thường vào học kỳ mùa thu tháng 9.2020 vì số lượng học sinh tại trường tư thục ít với khoảng 100 - 400 người, trường sẽ kiểm soát được. Các trường tư thục trung học sẽ thông báo chính thức việc học trong tháng 7.

Theo thống kê của Tổ chức The Chronicle of Higher Education, trong 1.100 trường đại học thì có khoảng 60% trường mở cửa lại bình thường vào học kỳ mùa thu tháng 9.2020, 23% trường theo mô hình học hybrid (vừa học tại lớp - vừa học trực tuyến), 8% trường theo mô hình học trực tuyến, số trường còn lại chưa quyết định.

Trong vùng New England bao gồm 6 tiểu bang như Connecticut, Massachusetts, Rhode Island, New Hampshire, Vermont và Maine, thì toàn bộ hệ thống trường công lập và nhiều trường tư thục mở cửa lại vào mùa thu. Ðiều này giúp cho các DHS Việt Nam đăng ký học “non-degree” thuận lợi.

 

Mở cửa cho các chuyến bay thương mại từ Mỹ? Hiện tại các chuyến bay từ Mỹ về các nước châu Á hoạt động trở lại, từ châu Á chưa có các chuyến bay thương mại bay đến Việt Nam. Một khi các chuyến bay thương mại trong khu vực châu Á hoạt động trở lại sẽ kéo theo nhiều việc phát triển kinh tế, du lịch và tạo điều kiện cho DHS và Việt kiều trở về nước. Việc xét nghiệm Covid-19 tại Mỹ khá dễ dàng cho mọi người tại các cơ sở của bệnh viện, trung tâm y tế... Nếu mọi DHS, Việt kiều, người Mỹ đều có xét nghiệm Covid-19 và có giấy xác nhận trước khi lên máy bay về Việt Nam thì Việt Nam sẽ giảm áp lực việc giám sát, kiểm soát tốt lượng người về từ Mỹ.