Nghệ sĩ làm thêm mùa dịch

NSND Tống Toàn Thắng, Phó giám đốc Liên đoàn Xiếc VN, chia sẻ anh may mắn hơn nhiều những diễn viên khác trong liên đoàn, bởi là viên chức nhà nước nên anh được hưởng lương cơ bản trong mùa dịch. “Những diễn viên trong biên chế còn có thể cố gắng cầm cự, trong khi nhiều diễn viên trẻ hợp đồng thì phải có nguồn thu từ việc biểu diễn mới chi trả lương được. Chúng tôi cũng cố gắng xoay xở vay mượn để đảm bảo lương hợp đồng cho nhiều diễn viên trẻ”, NSND Tống Toàn Thắng nói. Mặc dù vậy, do không có nguồn thu từ hoạt động biểu diễn nên việc chi trả này cũng rất hạn chế. Có những người do khó khăn đã bỏ việc, về quê làm thợ mộc, chăn nuôi, hay ở nhà làm đồ ăn, bán hàng online…

Nghệ sĩ Nguyễn Xuân Long, Nhà hát Múa rối Thăng Long, cho biết anh cũng như các nghệ sĩ thuộc biên chế nhà hát được nhận lương cơ bản. Tuy nhiên, nhiều nghệ sĩ vẫn làm thêm để có thêm thu nhập lo cho cuộc sống. “Người thì bán hàng online, người thì “ship” (chuyển đồ) hàng ăn…”, nghệ sĩ Xuân Long cho hay. Bản thân anh thì làm thêm công việc bán bảo hiểm và môi giới bất động sản.

Các nghệ sĩ công tác ở các sân khấu ngoài công lập, hoạt động tự do… còn khó khăn hơn. Để trang trải cuộc sống, nhiều người không ngại thay đổi “hình ảnh” khi bán hàng online, làm shipper (người giao hàng), chạy xe công nghệ… NSƯT Mỹ Uyên, bà bầu Nhà hát Sân khấu nhỏ 5B (TP.HCM), cho biết gần 2 năm nay, dịch tái đi tái lại, diễn viên gần như không có nguồn thu từ nghề, ai có vốn nghề gì thì tận dụng làm nghề đó. “Tuyền Mập, Hồng Đào, Quỳnh Anh, Kim Đào, Hữu Quốc… nấu đồ ăn bán, từ trứng cá lóc kho tiêu, trứng ngâm nước tương, cơm cháy, sữa bò tươi đến các món Thái. Mấy em diễn viên trẻ chạy giao hàng phụ hoặc xin chân chạy xe công nghệ, bởi đa số các em nhà ở tỉnh”, chị cho biết.

Nghệ sĩ múa Sùng A Lùng, Nhà hát Giao hưởng nhạc vũ kịch TP.HCM, cho hay mùa dịch trước anh bán ốc, phụ giúp người chị làm trứng ngâm bán lấy tiền làm từ thiện. “Năm nay thì ảm đạm quá. Từ sau tết tới giờ chúng tôi diễn được đúng một buổi cho chương trình mới, chẳng có thu nhập nào thêm ngoài lương cơ bản”, anh thở dài.

Nhờ có mạng xã hội, với lợi thế được công chúng biết đến, nhiều nghệ sĩ thời gian qua đã trang trải cuộc sống từ nghề tay trái. Diễn viên Lê Khánh, Đào Vân Anh... bán thức ăn online. Vợ chồng NSƯT Kim Tử Long livestream vừa ca vừa bán những mặt hàng cần thiết cho người tiêu dùng trong mùa dịch. Có nhiều khán giả vào bình luận khi anh livestream, rằng nghệ sĩ mà bán hàng online làm mất hình tượng; nhưng theo anh, trong thời buổi này, công việc nào làm ra tiền, không vi phạm pháp luật, đều đáng quý.

Các nghệ sĩ sử dụng trang Facebook của mình để bán hàng online Ảnh: Chụp màn hình

“Nghệ sĩ vốn quen với việc tập trung cho nghệ thuật nên ra ngoài làm thêm gặp nhiều khó khăn lắm”, nghệ sĩ Nguyễn Xuân Long tâm sự. Anh nói: “Mình vẫn thường quen tiếp cận, giao tiếp với mọi người và khán giả qua nghệ thuật, chứ ít giao tiếp hoặc quan hệ xã hội như bên ngoài. Lúc làm công việc khác như bán bảo hiểm, mình luôn có cảm giác khó phá vỡ bức tường là cái tôi nghệ sĩ để đi nói chuyện hoặc “nuôi dưỡng” những mối quan hệ”. Anh cũng như những đồng nghiệp khác chỉ mong ngày sân khấu được mở cửa trở lại.

NSND Tống Toàn Thắng bày tỏ mức thu nhập trung bình của diễn viên xiếc khó có thể so với những nghệ sĩ hoạt động trong showbiz. “Xiếc là loại hình nghệ thuật đặc biệt mà chúng tôi vẫn gọi nhau là công nhân nghệ thuật. Cũng như vận động viên thể thao, diễn viên xiếc cũng phải “văn ôn võ luyện” hằng ngày. Dịch bệnh phải giãn cách nhưng chúng tôi vẫn phải duy trì tập luyện đều đặn. Các diễn viên phải phân giờ đến liên đoàn tập luyện, bởi chỉ có ở đây mới đủ cơ sở vật chất để tập đúng với bộ môn biểu diễn hay thiết bị đảm bảo an toàn. Diễn xiếc không diễn giả được. Diễn viên mà làm giả có khi bị ảnh hưởng đến cả tính mạng”, NSND Tống Toàn Thắng nói.

Liên đoàn Xiếc VN tổ chức bữa ăn tập thể, hỗ trợ bữa trưa cho nghệ sĩ. “Trong lúc dịch bệnh, việc ăn uống cũng khó khăn trong vấn đề phòng dịch. Bởi vậy, chúng tôi hỗ trợ cho anh em. Làm vậy cũng là đã cố gắng lắm. Chúng tôi muốn giữ tinh thần cho anh em. Điều chúng tôi mong muốn là nhận được sự động viên tinh thần, sự trân trọng của khán giả dành cho mình”, NSND Tống Toàn Thắng bộc bạch. Anh cho hay các nghệ sĩ luôn cố gắng để sẵn sàng có sản phẩm, tiết mục phục vụ khán giả ngay khi được trở lại.