Những điều thú vị về bún bò viên

Bún bò viên - món ăn phản ảnh giao thoa thú vị của nhiều phong cách ẩm thực

Nếu để mô tả ngắn gọn về món bún bò viên này, chắc tôi sẽ  mượn cụm từ "đề huề Việt Trung Ấn" của học giả Vương Hồng Sển khi nói về một món ăn trong Chợ Lớn. Nghe qua thoạt như chuyện thời sự nhưng thật ra lại phản ảnh giao thoa thú vị của nhiều phong cách ẩm thực trong cùng một món ăn.

Vì sao món bún bò viên lại "đề huề Việt - Trung - Ấn"?

Bún: nhìn chung trong ẩm thực Việt Nam có lẽ chưa món ăn nào lại đa dạng về sự kết hợp cũng như có mặt trên khắp mọi miền đất nước như bún. Nếu như miền Bắc có bún chả, bún riêu cua, bún mọc, bún thang... thì miền Trung có bún cá hay bún mắm nêm, còn miền Nam thì "đóng góp" thêm bún mắm, bún suông, bún bì, bún thịt nướng... Tùy từng vùng miền mà có những cách chế biến tương ứng để phù hợp với khẩu vị địa phương. Xét về mặt phổ biến ở Sài Gòn có lẽ bún cũng ngang ngửa với cơm, phở hay hủ tiếu.

Bò viên: là món ăn phổ biến của người Hoa ăn chung với mì, hoành thánh, hủ tiếu hay bỏ lẩu cũng đều ngon. Hầu hết những phiên bản bò viên, cá viên hay thịt heo viên ở các nhà hàng Hoa đều khá to,  khi du nhập vào Việt Nam giảm dần về kích cỡ, có chỗ xắt ra nhiều miếng, có chỗ thì để nguyên. Ở Sài Gòn ta dễ dàng tìm thấy bò viên trong trong các quán phở (như một cách chiều theo khẩu vị miền Nam?) và các quán hủ tiếu, mì của người Hoa.

Ớt sa tế: là hỗn hợp phụ gia tẩm ướp thực phẩm của người Mã Lai gốc Ấn với cách chế biến đậm đà gia vị chính gốc của Ấn Độ. Ở một phiên bản khác, theo nhiều tư liệu thì chữ "sa tế" là đọc theo âm của Phúc Kiến và Bạch Thoại, được làm từ dầu đậu tương, tỏi, hẹ, ớt, cá, và tôm khô, có một hương vị thơm ngon và cay nhẹ đặc trưng. Bên cạnh vai trò là hỗn hợp phụ gia tẩm ướp thực phẩm, sa tế còn là nguyên liệu phụ thêm cho các món sốt ớt sa tế, thịt nướng sa tế, dê hay nai nấu sa tế... với mùi cà ri, nghệ, hồi, quế, ngò và tiêu đặc trưng. Với màu sắc và hương vị lôi cuốn, sa tế nhanh chóng phổ biến từ Malaysia sang các nước lân cận như Singapore, Hồng Kông, Indonesia và cả Sài Gòn. Người Hoa ở Chợ Lớn đã thay đổi khá nhiều thành phần để hình thành một loại sa tế đặc trưng của Sài Gòn với màu sắc rực rỡ cùng hương vị thơm dịu độc đáo.

Ớt sa tế là một phần không thể thiếu của bún bò viên

Món bò viên rất dễ tìm thấy ở Sài Gòn, nhưng để tìm ra một tiệm bún bò viên thì hơi hiếm. Quán Tư bò viên này nằm ở đường Nguyễn Thượng Hiền, quận 03 (khúc gần với Nguyễn Thị Minh Khai) chỉ bán duy nhất 1 món bún bò viên mấy chục năm nay. Chỉ mở cửa từ 2h chiều cho đến tầm 10h tối, nhưng buổi sáng khi đi ngang bạn sẽ được mùi nấu ớt sa tế đặc trưng của quán. Tô bún bò viên dọn ra nghi ngút khói, bên cạnh tương đen, tương đỏ thì bạn phải nêm thêm chút ớt sa tế mới đầy đủ mùi vị. Viên bò viên ở đây to, thơm dậy mùi bò và do trộn chung với gân nên rất ngon và dòn. Và đừng quên chấm cùng các loại tương đi kèm, đặc biệt là ớt sa tế để cảm nhận hết cái ngon của món bò viên gân này. Bò viên nóng thoang thoảng mùi thơm của ớt sa tế, ăn chung với bún cùng rau muống và giá trụng tạo nên một vị ngon tuy mộc mạc mà quyến rũ.

Một địa chỉ thú vị để thưởng thức món ăn "tuy hiếm mà dễ tìm" này ở Sài Gòn. Một món ngon giản dị thể hiện giao thoa thú vị của nhiều phong cách ẩm thực, cũng là bản sắc "đa văn hóa" của ẩm thực Sài Gòn.

P.V