Không đồng tình tăng giờ làm thêm

Báo cáo về các nội dung còn có ý kiến khác nhau của bộ luật Lao động sửa đổi tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) sáng 14.8, bà Nguyễn Thúy Anh, Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội QH, cho biết qua thảo luận tại kỳ họp thứ 7, nhiều đại biểu QH tán thành việc mở rộng khung giờ làm thêm tối đa lên 400 giờ/năm, nhưng chỉ áp dụng đối với một số ngành nghề nhất định, trả tiền lương lũy tiến cho thời gian làm thêm và khống chế số giờ làm thêm theo tháng. Ngược lại, một số ý kiến đề nghị cân nhắc kỹ vấn đề này để phù hợp với điều kiện làm việc, sức khỏe và thời giờ làm việc của người lao động (NLĐ) VN.

Tôi hiểu vấn đề này xuất phát từ nhu cầu của DN, muốn tăng đơn hàng, doanh thu, nhưng không muốn tăng chi phí đầu tư cho việc mở rộng sản xuất, thuê người lao động Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân

Ủy ban Về các vấn đề xã hội đề nghị Chính phủ tiếp tục cân nhắc kỹ về vấn đề này vì cho rằng bộ luật hiện đã quy định nguyên tắc thỏa thuận khi làm thêm giờ, nhưng tình trạng vi phạm về thời giờ làm thêm khá phổ biến. Hơn nữa, việc kéo dài thời giờ làm thêm là đi ngược lại với xu hướng tiến bộ khi trình độ công nghệ phát triển, trình độ tay nghề NLĐ nâng lên.

Thảo luận sau đó, nhiều thành viên UBTVQH bày tỏ băn khoăn, không đồng tình với đề xuất này. Là người đầu tiên nêu ý kiến, Phó chủ tịch QH Đỗ Bá Tỵ cho rằng “không có lý gì lại tăng giờ làm” khi tiến bộ khoa học, kỹ thuật ngày càng cao, tay nghề NLĐ ngày càng được nâng lên, trình độ quản lý doanh nghiệp (DN) cũng ngày càng tốt hơn. Cho rằng đây là vấn đề đặc biệt nhạy cảm, ông Tỵ đề nghị cần phải lấy ý kiến rộng rãi của nhân dân, đồng thời có tổng hợp, đánh giá những tác động của đề xuất này.

Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân nêu ý kiến: Vấn đề tăng giờ làm thêm luôn được đặt ra mỗi khi sửa đổi bộ luật Lao động song cả 2 lần sửa trước, Chính phủ, QH đều thống nhất giữ nguyên như bộ luật năm 1994, tức là 200 giờ/năm như hiện nay. “Tôi hiểu vấn đề này xuất phát từ nhu cầu của DN, muốn tăng đơn hàng, doanh thu, nhưng không muốn tăng chi phí đầu tư cho việc mở rộng sản xuất, thuê NLĐ”, bà Ngân nói và cho rằng đây là bóc lột sức lao động.

“Chúng ta có đang đi ngược lại xu hướng tiến bộ hay không khi đất nước phát triển, xã hội tiến bộ phát triển văn minh, chúng ta là nước định hướng xã hội chủ nghĩa, nhưng mỗi lần sửa luật là tăng thêm giờ làm việc”, bà Ngân nói và khẳng định, về quan điểm cá nhân, bà không đồng ý với đề xuất này.

Một vấn đề khác cũng nhận được nhiều ý kiến của các thành viên UBTVQH là tăng tuổi nghỉ hưu. Báo cáo của Ủy ban Về các vấn đề xã hội QH cho hay nhiều ý kiến đại biểu QH tán thành phương án 1 mà Chính phủ trình về lộ trình tăng tuổi hưu. Theo đó, đến năm 2028, sẽ có lao động nam đầu tiên nghỉ hưu ở độ tuổi 62 và năm 2035 sẽ có lao động nữ đầu tiên nghỉ hưu ở độ tuổi 60.

“Quá trình lấy ý kiến cũng cho thấy, dư luận NLĐ (nhất là NLĐ trực tiếp sản xuất, đứng máy dây chuyền… ở DN) chưa có sự đồng thuận cao về quy định tăng tuổi nghỉ hưu, đòi hỏi cần có thời gian để tiếp tục tham vấn, lấy ý kiến rộng rãi”, bà Thúy Anh thông tin, đồng thời cho biết ủy ban cũng đề nghị Chính phủ và cơ quan soạn thảo nghiên cứu việc chuyển tên gọi của quy định về tuổi nghỉ hưu thành tuổi hưởng lương hưu, có thể sẽ phù hợp hơn.

Các ý kiến sau đó đều bày tỏ sự đồng tình với lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu, song đề nghị phải làm rõ danh mục đối tượng, lĩnh vực nào thuộc trường hợp đặc biệt mà NLĐ có thể được nghỉ hưu ở độ tuổi thấp hơn hoặc cao hơn.

Ông Nguyễn Đình Khang, Chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động VN, tán đồng với đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu song đề nghị xem xét các yếu tố đối tượng, lĩnh vực, ngành nghề và cần được thiết kế linh hoạt, cần cân nhắc đến các đối tượng là công nhân lao động trực tiếp trong khu vực sản xuất và viên chức trong một số ngành nghề đặc thù như giáo viên mầm non, tiểu học và người làm trong lĩnh vực nghệ thuật.

Tham gia ý kiến về vấn đề này, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân chia sẻ lộ trình mà Chính phủ đề xuất, tới năm 2035, một cán bộ nữ mới được nghỉ hưu ở tuổi 60 tuổi, tức là hơn 15 năm nữa, phụ nữ mới được làm việc tới 60 tuổi.

Chủ tịch QH cũng nhấn mạnh vấn đề này cần tính toán thận trọng bước đi, cách làm, lấy ý kiến nhân dân, đánh giá tác động một cách thấu tình đạt lý, tăng cường tuyên truyền để tạo sự đồng thuận trong xã hội. “Không phải T.Ư có nghị quyết rồi thì không cần đánh giá tác động, không cần giải trình”, bà Ngân nói.

 

Giảm giờ làm việc từ 48 giờ xuống 44 giờ/tuần Tại phiên họp, nhiều thành viên UBTVQH bày tỏ đồng tình với đề xuất giảm thời gian làm việc bình thường từ 48 giờ/tuần hiện nay xuống còn 44 giờ/tuần mới được bổ sung vào dự thảo. Tuy nhiên, Chủ tịch Phòng Thương mại - Công nghiệp VN Vũ Tiến Lộc cho rằng đề xuất này là không phù hợp trong bối cảnh hiện nay vì tốc độ tăng năng suất của VN rất thấp trong khi tiền lương đang tăng rất nhanh. Cạnh đó, nếu giảm thời gian làm việc thì DN sẽ giảm tiền lương của NLĐ. Cũng tại phiên họp, hầu hết các thành viên UBTVQH đồng tình việc mở rộng phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng đối với nhóm lao động khu vực phi chính thức nhằm bảo vệ tốt hơn đối với NLĐ, đồng bộ với quy định của các luật chuyên ngành đã được tách ra từ bộ luật Lao động và phù hợp với khuyến nghị của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO).