Ngân hàng ngăn chặn tiền tham gia cờ bạc, cá độ

Mới đây, Công an tỉnh Hải Dương công bố về việc các đơn vị nghiệp vụ đang khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, xử lý các nghi phạm trong 2 đường dây cá độ bóng đá với tổng số tiền giao dịch vài chục tỉ đồng. Các cá nhân đã sử dụng tài khoản tham gia trên trang web 1gom và agbong88. Tất cả việc thanh toán thắng thua giữa người quản lý và người chơi thông qua tài khoản ngân hàng (NH), bằng dịch vụ smart banking.

Trước đó giữa tháng 6, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) cũng phối hợp Công an TP.Hà Nội triệt phá đường dây đánh bạc quy mô lớn với số tiền giao dịch lên đến trên 1.500 tỉ đồng chỉ từ đầu năm 2021 đến khi bị phát hiện.

Đường dây đánh bạc này thực hiện thông qua trang bong88 - là trang đánh bạc trực tuyến, máy chủ được đặt tại Mỹ, giao diện website thể hiện nhiều ngôn ngữ khác nhau, trong đó có tiếng Việt. Trang này tổ chức các hình thức đánh bạc gồm: cá cược các môn thể thao bóng đá, bóng rổ, quần vợt... và chơi xổ số, casino...

Thực tế, hiện nay các trang web cờ bạc, cá cược vẫn quảng bá công khai, gửi tin nhắn SMS hay qua Zalo, Facebook chào mời người chơi với các chiêu trò khuyến mãi lớn. Thế nên, đầu tháng 6, thời gian diễn ra các giải bóng đá lớn, nhất là giải vô địch bóng đá châu Âu (Euro 2020), giải vô địch bóng đá Nam Mỹ (Copa America 2021) và vòng loại World Cup khu vực châu Á có đội tuyển quốc gia VN tham gia, Bộ Công an dự báo tình hình tội phạm liên quan đến cờ bạc, cá độ bóng đá sẽ gia tăng.

Do đó, Bộ Công an yêu cầu Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao thường xuyên rà soát trên không gian mạng. Đồng thời phối hợp, đề nghị các ngành chức năng, nhất là ngành thông tin và truyền thông, ngân hàng, các nhà mạng tăng cường biện pháp quản lý chặt chẽ việc mở tài khoản, kiểm soát các hoạt động trung gian thanh toán, thanh toán trực tuyến...

Đó có thể là lý do để mới đây, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Công văn số 4347 về việc tăng cường các biện pháp đảm bảo an ninh, an toàn; phòng ngừa tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến cờ bạc, cá độ bóng đá. Theo đó, các NH, trung gian thanh toán tăng cường các biện pháp quản lý chặt chẽ việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán; rà soát các tiêu chí giám sát, các hạn mức giao dịch; giám sát chặt chẽ các tài khoản có số lượng và doanh số giao dịch lớn, đặc biệt là các giao dịch trực tuyến để phát hiện các giao dịch đáng ngờ, bất thường và có biện pháp xử lý kịp thời. Tăng cường kiểm soát các giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài, nhằm ngăn ngừa sử dụng dịch vụ thanh toán cho các giao dịch chuyển tiền liên quan đến hoạt động cờ bạc, cá độ bóng đá và các mục đích bất hợp pháp khác; giám sát chặt chẽ các tài khoản ví điện tử có số lượng và doanh số giao dịch lớn, đặc biệt là các giao dịch trực tuyến để phát hiện các giao dịch đáng ngờ, bất thường...

Theo luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty luật ANVI, có một số vụ việc liên quan đến hoạt động phạm pháp dù nhân viên NH biết, nhưng vẫn “bỏ lơ” nên các vụ việc đó mới kéo dài nhiều năm.

Nếu như có một phần mềm với các từ khóa liên quan đến ngoại hối, cờ bạc, trúng thưởng... để “quét” qua các giao dịch trong ngày thì có thể phần nào giúp NH lọc ra được một số giao dịch đáng ngờ để theo dõi, thậm chí là với số tiền nhỏ. Bên cạnh đó, cơ quan quản lý và NH nên thường xuyên đưa ra những cảnh báo về rủi ro giúp người dân hiểu rõ để không nên tham gia vì sẽ bị mất tiền, có thể bị xử lý về pháp luật...        TS Trần Hùng Sơn

Cụ thể như vụ án đường dây đánh bạc qua game bài Rikvip/Tip.club do Phan Sào Nam và Nguyễn Văn Dương cầm đầu, hoạt động từ 18.4.2015, đến tháng 8.2017 thì bị Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Phú Thọ triệt phá. Số tiền thu từ tổ chức đánh bạc trực tuyến chứng minh được là hơn 9.853 tỉ đồng với gần 43 triệu tài khoản và hầu hết đều thông qua chuyển khoản. Với cơ chế như hiện nay thì có thể một số NH chỉ làm sơ sài, lấy lệ. Nên ngoài việc nhắc nhở các NH thương mại, tổ chức trung gian thanh toán, NHNN cần phải có những giải pháp kỹ thuật cụ thể hơn để có thể phát hiện nhanh những giao dịch đáng ngờ. Từ đó mới có thể giúp giảm bớt các hoạt động, giao dịch bị cấm trên mạng.

TS Trần Hùng Sơn, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển công nghệ ngân hàng (Trường ĐH Kinh tế - Luật TP.HCM), nhận định thường các nội dung chuyển khoản liên quan đến việc cờ bạc, cá độ cũng như giao dịch sàn vàng, ngoại tệ bất hợp pháp thì ít được ghi rõ nội dung như thanh toán mua bán, giao dịch thông thường. Đa số cũng là những giao dịch giá trị nhỏ, nhất là qua ví điện tử cũng bị giới hạn số tiền thực hiện trong ngày. Do đó, nếu NH hay ví điện tử rà soát, kiểm tra thủ công giữa hàng triệu giao dịch thì sẽ khó thực hiện, tốn thêm chi phí về nhân lực, nguồn lực. Bản thân các NH có lẽ chỉ báo cáo những giao dịch với số tiền lớn. Mà điều này, theo quy định về phòng, chống rửa tiền, những giao dịch có số tiền từ 300 triệu đồng trở lên được thực hiện trong ngày sẽ được NH báo cáo cho NHNN. Như vậy sẽ rất khó để NH lại theo dõi những giao dịch chỉ vài trăm ngàn hay vài triệu đồng.

“Việc kiểm tra, giám sát dòng tiền tham gia những hoạt động hợp pháp trên mạng hiện nay vẫn là thách thức chung của cả thế giới. Hơn nữa, công nghệ ngày càng phát triển mạnh thì những kẻ tổ chức các dịch vụ đó cũng sẽ có nhiều chiêu trò tinh vi. Vì vậy, ngành NH cần đẩy nhanh việc chuyển đổi số để có thể giúp hạn chế được những hoạt động phi pháp”, TS Trần Hùng Sơn nói.