Năm 1913, Sài Gòn đã được gọi là Hòn ngọc Viễn Đông, tên tiếng Anh là Pearl of the Far East; tên tiếng Pháp là La Perle de l'Extrême-Orient. Tuy nhiên điều khá bất ngờ, đây không chỉ là danh hiệu dành riêng cho Sài Gòn. Vì sao?
Nửa tháng trước Tết Đoan Ngọ, gia đình đình người Hoa hơn chục thành viên ở Sài Gòn đã tập trung nấu bánh bá trạng xuyên đêm. Không khí một số con hẻm ở Chợ Lớn cũng vì vậy mà rôm rả đón ‘Tết nửa năm’.
Tuổi đã cao nhưng cụ Hoa được trời thương cho sức khỏe ổn định, tâm trí minh mẫn để tiếp tục mưu sinh với gánh hàng rong. Nhưng sự cô quạnh khi phải lủi thủi một mình sau cái chết của con trai khiến cụ nhiều đêm chạnh lòng khi sống một mình ở TP.HCM, tủi thân rơi nước mắt.
Bà Mai đã bán cơm tấm hơn nửa cuộc đời. Quán cơm tấm giản dị, bình dân này là "điểm dừng chân" yêu thích của nhiều học trò ở một trường tiểu học gần đó mỗi khi tan trường.
Trong những ngôi nhà An Nam quanh Sài Gòn, ta bắt đầu thấy một vài chiếc ghế, bàn, ghế bành kiểu Âu châu; nhưng vào sâu trong nội địa thì thứ hàng xa xỉ này vẫn còn rất hiếm.
Bệnh viện Quân đội [nay là Bệnh viện Nhi đồng 2 - ND] là một cơ sở tuyệt vời có kiến trúc giống như kiến trúc của doanh trại: Một loạt các cánh nhà lớn liên kết với nhau bằng những hàng hiên rộng với các cột chống đúc gang.
"Không phải tại anh cũng không phải tại em. Tại xăng tăng giá nên quán mình sẻ chia. Quán không tăng giá! Mong quý khách ủng hộ để quán vượt qua khó khăn này”, bảng thông báo dán phía trước một quán bún mắm ở TP.HCM được lòng khách trong bối cảnh nhiều lần giá xăng tăng mạnh.
Sau loạn Lê Văn Khôi, vua Minh Mạng cho phá hủy tòa thành do ông Olivier de Puymanel dựng dưới thời Gia Long. Thành được thay thế bằng một công trình nhỏ hơn mà sau này bị người Pháp chiếm vào năm 1859.
Giữa những ngày tháng 3.2022 oi bức, khi dạo qua những khu chợ truyền thống từng nổi tiếng đất Sài thành, tôi bắt gặp không ít những tâm tư ngậm ngùi của tiểu thương khi trùm sạp nghỉ bán.
Dự kiến, tháng 6.2022, chợ Cũ sẽ chính thức giải tỏa sau nhiều lần có thông báo dẹp chợ bất thành. Những phận đời chạy chợ từ thuở xa xưa sẽ ra sao khi rời chợ để nhường lại con đường thông thoáng cho những làn xe hơi cấp tập ra vào trung tâm TP.HCM?
Đó là những khu chợ đã từng đi vào tiềm thức người Sài Gòn xưa: chợ Cầu Muối, chợ Cầu Ông Lãnh, chợ Cháy gắn với nhiều đời kẻ chợ Sài thành. Cả hai khu chợ đều đã đi vào dĩ vãng, chỉ còn trong tiềm thức của người ở lại…
Ở mỗi khu chợ trăm tuổi lại có những hàng quán song hành cùng đời chợ từ thuở ban sơ.
