Tổng thanh tra Chính phủ: 'Lãnh đạo địa phương còn ngại tiếp dân'

Trình bày báo cáo của Chính phủ về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2019 tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 11.9, Tổng thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái cho hay, tình hình khiếu nại, tố cáo trong năm 2019 vẫn diễn biến phức tạp.

Nhiều đoàn đông người và công dân của một số địa phương thường xuyên tập trung lên các cơ quan T.Ư khiếu nại, tố cáo dài ngày như khiếu kiện của công dân phường Dương Nội, các dự án tại quận Bắc Từ Liêm (TP.Hà Nội), người dân khu đô thị Thủ Thiêm, khu công nghệ cao quận 9, khiếu kiện đất đai tại quận 12 (TP.HCM), dự án Ecopark tại huyện Văn Giang (Hưng Yên)...

Dẫn số liệu báo cáo từ các bộ, ngành, ông Khái thông tin, so với năm 2018, tuy tổng số đơn thư các loại (khiếu nại, tố cáo; kiến nghị, phản ánh) giảm 7%, số vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan hành chính nhà nước giảm 3%, số đoàn đông người giảm 0,6% nhưng số lượt công dân đến các cơ quan nhà nước khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh tăng 4,3%.

Đáng chú ý là một số vụ việc khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai, đầu tư xây dựng khu đô thị, khu công nghiệp có quy mô lớn nhưng việc xem xét, giải quyết quyền lợi của người bị thu hồi đất chưa thấu đáo, kịp thời nên tiếp tục diễn ra rất gay gắt. “Điển hình là khiếu nại, tố cáo của công dân khu đô thị Thủ thiêm, TP.HCM”, ông Khái nhấn mạnh.

Vẫn theo ông Khái, hầu hết khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp là các vụ việc cũ chưa được giải quyết dứt điểm hoặc những vụ việc đã được cơ quan nhà nước giải quyết hết thẩm quyền, các cấp, ngành kiểm tra, rà soát nhưng công dân không đồng ý, tiếp tục khiếu kiện với thái độ bức xúc, gay gắt.

Ông Lê Minh Khái đánh giá, nguyên nhân dẫn đến tình hình khiếu nại, tố cáo hiện nay là do một số cơ chế, chính sách pháp luật còn bất cập, chưa phù hợp, nhất là trong lĩnh vực đất đai; thu hồi đất của dân để giao cho doanh nghiệp đầu tư, thực hiện các dự án có mục đích thương mại cũng như sự chênh lệch địa tô.

Tổng thanh tra Chính phủ cho hay, thực tế, nhiều dự án giá đất bồi thường cho dân thấp hơn nhiều so với giá đất doanh nghiệp chuyển nhượng cho người khác sau khi đầu tư, nên dân không đồng thuận, khiếu nại kéo dài.

Bên cạnh đó, công tác quản lý nhà nước còn nhiều hạn chế, yếu kém, vi phạm. Một số công chức thiếu trách nhiệm khi thi hành nhiệm vụ, công vụ, khi làm việc, tiếp xúc, giải quyết công việc với công dân, thậm chí có trường hợp gây phiền hà, sách nhiễu, vụ lợi cá nhân, ảnh hưởng quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, dẫn đến công dân bức xúc, phát sinh khiếu nại, tố cáo.

Ngoài ra, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo còn có những hạn chế nhất định, thủ trưởng cơ quan hành chính ở một số nơi chưa thực hiện nghiêm theo quy định của pháp luật. Còn tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, thiếu quyết tâm trong việc tiếp công dân, đối thoại với dân, xem xét, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

“Vẫn còn địa phương, đơn vị (nhất là ở cấp cơ sở) chưa thực hiện tốt việc tiếp công dân định kỳ của lãnh đạo, nhất là của người đứng đầu theo quy định của luật Tiếp công dân, hoặc ngại tiếp công dân nhất là các vụ việc phức tạp, khiếu nại đông người”, ông Khái nói. 

Bên cạnh đó, ông Khái cho rằng, trong quá trình giải quyết vẫn còn địa phương chưa chú trọng đúng mức tới công tác đối thoại; còn tình trạng giải quyết kéo dài quá thời hạn quy định, giải quyết chưa đúng trình tự, thủ tục, chính sách pháp luật và chưa phù hợp với thực tiễn.

Theo ông Khái, trong thời gian tới, nhất là trong thời điểm diễn ra những sự kiện chính trị quan trọng của đất nước như các kỳ họp của T.Ư, Quốc hội, đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, tình hình khiếu nại, tố cáo sẽ còn diễn biến phức tạp.

Từ đó, ông Khái đề nghị chấn chỉnh những tồn tại, yếu kém, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, chất lượng đội ngũ cán bộ, nhất là trong việc ban hành, tham mưu ban hành quyết định hành chính và thực thi công vụ ở những lĩnh vực dễ xảy ra khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, nhất là trên các lĩnh vực: quản lý, sử dụng đất đai, nhà ở, lĩnh vực tài nguyên, môi trường (khai thác tài nguyên, khoáng sản, quy hoạch, xây dựng, vận hành nơi tập kết, nhà máy xử lý rác thải; việc xả thải của doanh nghiệp tại một số khu công nghiệp; việc quy hoạch, xây dựng nghĩa trang, dự án điện năng lượng gió, mặt trời); đầu tư xây dựng, giao thông vận tải (dự án BOT)...